بررسی رابطه ارزش افزوده اقتصادی (eva) و خالص سود عملیاتی با بازده سهام عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

در دنیای پر رقابت امروز، دو موضوع بیش از گذشته برای مدیران و سهامداران اهمیت یافته است. مدیران در اندیشه افزایش بهره وری از طریق استفاده بهینه از منابع مالی در دسترس خود بوده و سرمایه گذاران درصدد کسب بازدهی بیشتر از سرمایه گذاری خود می باشند. بدلیل اهمیت فوق العاده ای که بازده سهام در جهت افزایش ثروت سهامداران دارد، محققان و دانشمندان مالی همواره به دنبال متغیرهایی بوده اند که بتوانند از طریق آنها ، بازده سهام را در دوره های آتی پیش بینی کنند. یکی از این متغیرها ارزش افزوده اقتصادی می باشد. ارزش افزوده اقتصادی یکی از مهمترین معیارها در ارزیابی عملکرد است که بواسطه محاسبه هزینه سرمایه و کسر کردن آن از سود عملیاتی پس از مالیات شرکت، میزان موفقیت مدیریت را در ایجاد ارزش ، مورد سنجش قرار می دهد. ارزش افزوده اقتصادی (eva) معیاری داخلی است که هم می تواند سرمایه گذاران را در انتخاب پرتفوی سرمایه گذاری با بازده مناسب کمک نماید و هم راهنمای مدیران در افزایش بهره وری باشد و می تواند برای ارزیابی عملکرد مدیران مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهش حاضر سعی شده است که میزان ارتباط ارزش افزوده اقتصادی با بازده سهام تشریح گردد و با خالص سود عملیاتی (شاخص حسابداری) ، از لحاظ تاثیرگذاری بر بازده سهام عادی نیز مقایسه شود تا میزان کاربرد این معیار اقتصادی در بازار سرمایه ایران مشخص گردد. جامعه آماری متشکل از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380-1384 می باشد و نمونه مورد بررسی نیز شامل 31 شرکت فعال در نه صنعت مختلف است. برای آزمون فرضیات تحقیق از روش داده های تلفیقی استفاده گردید. نتایج آزمون فرضیه اول نشان داد که بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام همبستگی معناداری وجود دارد (ضریب تعیین= 68 درصد). با بررسی فرضیه دوم و مقایسه ضریب همبستگی جزئی متغیرهای توضیحی مشخص گردید که ارزش افزوده اقتصادی (eva) در ارتباط با بازده سهام عادی شاخص بهتری نسبت به خالص سود عملیاتی می باشد. بطور کلی آزمون فرضیات تحقیق نشان داد که eva برای بازار سرمایه ایران دارای محتوای اطلاعاتی است و برای ارزیابی عملکرد و پیش بینی بازده سهام عادی شرکت ها نسبت به معیارهای سنتی، سنجه ی مناسب تری است.