بررسی اثر سه ماده کنترل کننده رشد بر روی رشد سبزینه ای و تولید گل و میوه در فلفل زینتی (capsicum annuum l.)

رشد جوانه های جانبی در گیاهان نهاندانه توسط جوانه انتهائی کنترل میشود و در اکثر موارد در صورتی این جوانه ها رشد میکنند و تبدیل به شاخه جانبی میشوند که جوانه انتهائی بطریقی (مانند حمله حشرات ، ضربه و غیره) آسیب ببیند و از بین برود. مطالعات متعدد نشان داده اند که تعداد زیادی از مواد شیمیائی که رشد گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهند قادرند که اثر جوانه انتهائی را خنثی کرده و باعث رشد جوانه های جانبی شوند. در این آزمایش اثر اسید ایندول استیک (iaa) با غلظتهای صفر، 50، 100 و 150 قسمت در میلیون، بنزیل آدنین (ba) با غلظتهای صفر، 400، 800 و 1200 قسمت در میلیون، و اسید -2 کلرواتیل فسفرنیک (اتفون) با غلظتهای صفر، 300، 600 و 900 قسمت در میلیون بر روی فلفل زینتی (capsicum annuum l.) بررسی شد. گیاهان تحت آزمایش به سه گروه تقسیم و در هر گروه جوانه های انتهائی نیمی از گیاهان در تاریخ 29ˆ2ˆ1355 به وسیله دست قطع گردید. هر گروه یکبار در زمان معین با یکی از مواد کنترل کننده رشد ذکر شده محلول پاشی شد. زمانهای محلول پاشی عبارت بودند از 15 اردیبهشت ، 29 اردیبهشت و 12 خرداد 1355 که بترتیب مصادف بودند با دو هفته قبل، همزمان و دو هفته بعد از زمان قطع جوانه های انتها در نیمی از گیاهان. آزمایش بصورت یک فاکتوریل 2×3×4×3 در طرح randomized block با چهار تکرار انجام شد. واحد آزمایش یک گلدان حاوی یک گیاه بود و مجموعا" تحت آزمایش قرار گرفتند. در تاریخ 18 مرداد 1355 کلیه گیاهان برداشت شدند و در آنها اثر محلولهای فوق بر روی طول و قطر گیاه، قطر ساقه، تعداد گل و جوانه، تعداد برگ ، متوسط و کل سطح برگ ، تعداد میوه های رسیده و نرسیده (قرمز و زرد)، طول متوسط میان گره، رشد، مقدار کلروفیل در واحد سطح برگ و وزن تر و خشک قسمتهای مختلف گیاه مطالعه گردیدند. بطورکلی نتایج حاصله نشان داد که اثر اتفون روی تمام صفات اندازه گیری شده از نظر آماری معنی دار دود و بخصوص این ماده باعث ایجاد شاخه های جانبی و کوتاه کردن گیاه گردید. اتفون همچنین باعث عقب انداختن تاریخ گل دادن و تقلیل تعداد گل و در نتیجه باعث نقصان تعداد میوه در مقایسه با کنترل شد. در میان غلظتهای استفاده شده اتفون، غلظت 300 قسمت در میلیون در تولید شاخه های جانبی از سایر غلظتهای موثرتر بود و از نظر زمان محلول پاشی نیز سومین موقع اثر بهتری داشت . نتایج بدست آمده همچنین نشان داد که اتفون میتواند جایگزین چیدن جوانه انتهائی با دست شود، هرچند که ممکن است بکار بردن غلظتهای پائین تر از 300 قسمت در میلیون همراه با قطع مکانیکی جوانه انتهائی گیاهانی کوتاهتر و با شاخه های بیشتر نماید. ba در غلظتهای بکار برده شده اثر قابل توجهی بر روی فلفل زینتی نداشت ولی چنانچه غلظتهای بالاتری از این ماده بکار برده شود ممکن است نتایج بهتری حاصل گردد. iaa نیز اثر زیادی بر روی فلفل زینتی نداشت و از آنجائیکه طبی آزمایشهای انجام شده توسط سایر محققین معمولا" کاربرد این ماده در صورتی موثر خواهد بود که مستقیما" و فقط بر روی جوانه جانبی گذاشته شود و این کار مستلزم صرف هزینه و وقت زیاد میباشد، بکار بردن آن برای ایجاد شاخه جانبی در گیاه اقتصادی بنظر نمیرسد.