ساختمان صفت در زبان فارسی

موضوع این رساله بررسی صفت و نقش آن در زبان فارسی امروز است که براساس صفات استخراج شده از کتابهای "حاجی آقا" نوشته صادق هدایت و "نسیم" نوشته حجازی بدست آمده است . در این پژوهش بیشتر به جنبه صوری و ساختمانی صفت توجه شده و میزان تشخیص صفت از اسم و قید، ملاک های نحوی و نه صرفی می باشد. طبق این بررسی صفت عنصری است که قبل یا بعد از اسم واقع شده و آنرا مشخص و محدود می سازد. صفت در زبان فارسی از نظر ساختمان بر چهار قسم است : صفت ساده یا بسیط مانند لباس زیبا، صفت مشتق مانند خواهشهای دیوانه وار، صفت مرکب مانند صورت حق بجانب ، و صفت گروهی مانند مرد از کار افتاده . در زبان فارسی صفت صرف پذیر نیست و با موصوف خود از نظر شمار و جنس مطابقه نمی کند. در زبان ادبی صفتی که از اصل عربی باشد و اسمی را توصیف کند که ریشه عربی داشته باشد، بنابر قوانین دستورزبان عربی با موصوف خود مطابقه می کند، مانند حکمت کامله . گاهی نیز تعلیق بین اسم و صفت در لغاتی که ریشه عربی ندارند صورت می گیرد مانند نامه شکوائیه . صفت گاهی نقش اسم را بازی می کند، اسم نیز در جمله جای صفت را می گیرد و نسبت به اسم دیگر در حالت وصف قرار می گیرد بشرط آنکه هر دو اسم در مصداق یکی باشند، مانند پیراهن اطلس . این نوع صفت را وصف اسمی می گویند.