حاکمیت دولتها و اصل آزادی اطلاعات(با تاکید بر پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای )

پیشرفتهای چند دهه اخیر این امکان را برای ماهواره های مخابراتی بوجود آورده تا امواج خود و اطلاعات گوناگون را بدون دخالت دولتها، از فراز مرزها در دسترس مردم قرار دهند. این آزادی انتقال اطلاعات ، موجبات نگرانی دولت ها را فراهم کرده است. از دید دولت ها خطرات این فنآوری جدید در دو بعد کوتاه مدت و بلندمدت می باشد. از آنجا که دولت ها همواره به دنبال تامین اهداف سیاسی خود می باشند ، پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای در کوتاه مدت می تواند امنیت ملی و نظم عمومی یک کشور را مورد تهدید قرار دهد . اما خطر بزرگتری که در بلندمدت وجود دارد تاثیر پخش برنامه های ماهواره ای بر فرهنگ و اعتقادات مردم یک کشور است . این تاثیر ممکن است درابتدا به چشم نیاید اما مسلما خطر آن بسیار بیشتر از مورد قبلی است. از سوی دیگر برخی کشورها معتقد هستند با توجه به مفاهیم جدیدی که امروزه در حقوق بین الملل مطرح می باشد، مسایل مربوط به حقوق بشر و اصل آزادی اطلاعات از ارزش بیشتری در برابر اصول قدیمی همانند اصل حاکمیت دولت ها برخوردار است .براین اساس استدلال می کنند که به استناد اصل حاکمیت دولت ها نمی توان مانع جریان آزاد اخبار و اطلاعات گردید. به نظر می رسد که دولتها دیگر همانند گذشته از آزادی مطلق برخوردار نبوده و کشورها واحدهای سیاسی جدا از هم نیستند . بدلیل تغییر کارکرد حقوق بین الملل و پیدایش مفاهیمی همچون حقوق بشر، هر عملی که یک دولت در قلمرو سرزمینی خود انجام دهد ممکن است دولتهای دیگر را نیز متاثر نماید. ارتباطات بین المللی و فناوری اطلاعات بیش از همه حاکمیت دولتها را به چالش طلبیده و از اهمیت آن کاسته است. با این حال اصل آزادی اطلاعات نیز نمی تواند به تنهایی مبنایی برای پخش برنامه های ماهواره ای باشد . دولتها نمی توانند با توسل به اصول جهانی حقوق بشر فارغ از محدودیت های ان مبادرت به پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای نموده و موجب ایجاد ضرر و زیان برای دولتهای دیگر شوند. اگر چه هم اکنون تقریبا تمام دولتها بدون جلب رضایت دولتهای دیگری برنامه های ماهواره ای خود را ارسال می دارند.باید توجه داشت که تاکنون هیچ معاهده بین المللی بطور خاص در مورد نحوه پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای منعقد نگردیده و تا زمانی که توافقی از سوی دولتها صورت نگرفته پخش این برنامه ها باید در چارچوب اصول حقوق بین الملل صورت پذیرد. مهمترین اصل در این خصوص اصل مسئولیت دولتها می باشد. دولتها باید از پخش برنامه هایی که احتمال می دهند موجب ایجاد ضرر و زیان برای کشورهای دیگر شود خودداری کنند.مورد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد عبارت است از احترام به حقوق فرهنگی به صورتی که پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای موجب خدشه دار شدن باورها و اعتقادات مردم یک کشور نگردد. این امر نیاز به ایجاد یک نظم نوین اطلاعاتی و جریان آزاد اطلاعات بصورت متقابل بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه داشته که در آن نیز در صورت مهیا شدن زیرساختهای ضروری فناوری اطلاعاتی و مخابراتی محقق می گردد.