بررسی جنگل شناسی و نحوه تکثیر گونه بارانک ‏‎sorbus torminalis (l.) crantz‎‏ در جنگلهای منطقه غرب مازندران

به منظور شناخت خصوصیات جنگل شناسی گونه بارانک ‏‎sorbis torminalis‎‏ در جنگلهای غرب مازندران چهار منطقه رویشی از شرق به طرف غرب در ارتفاعات مختلف انتخاب و در هر منطقه رویشی بسته به شرایط اکولوژیک رویشگاهها (خصوصیات خاکی، اقلیمی، فیزیوگرافی زمین، ارتفاع از سطح دریا) پایگاههای متفاوتی از نظر ساختار توده های جنگلی انتخاب، و با این ایده در کل منطقه رویشی چهارگانه(گلندرود، ویسر، کلاردشت، رامسر) در ده ایستگاه (آشیان اکولوژیک بارانک) برخی از ویژگیهای اکولوژیک و خصوصیات جنگل شناسی بارانک شامل خاک، اقلیم، گیاهان همراه و نیز وضعیت کمی و کیفی زاد آوری و همچنین موقعیت و جایگاه درختان بارانک در ساختار توده های جنگلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی بیانگر آنست که بارانک درختی است که بلندی آن از 30 متر و قطر آن از یک متر فراتر میرود و معمولا از ارتفاعات 1400 تا 2200 متر از سطح دریا مستقر می گردد. در این بررسی بالاترین ارتفاع حضور بارانک 2700 متر و پائین ترین حضور آن 170 متر بالاتر از سطح دریا بصورت پراکنده دیده شده است، ولی تراکم و فراوانی آن با پتانسیل تولید بالا از نظر کمی و کیفی در ارتفاعات 1500 تا 2000 متر می باشد. بطور کلی گونه ایست کند رشد با دیرزیستی بیش از 300 سال و برخلاف تصوری که بارانک را گونه ای بسیار نورپسند و گرما دوست دانسته اند، این امر نمی تواند به صورت مطلق باشد عواملی همچون عدم توان رقابت با گونه های سریع الرشد همراه جهت دستیابی به نور در این امر بی تاثیر نمی تواند باشد، چرا که در شرایط یکسان رویشگاهی بارانک در رقابت با دیگر گونه ها ضعیف می باشد بهمین خاطر باید در تمامی مراحل رویشی خود حتی در مرحله رویشی دار مورد حمایت و مراقبت های پرورشی قرار گیرد. بارانک عموما بعلت عدم توان رقابت در جوامع جنگلی بلوط-ممرزستان گرماپسند و راشستان های خشکی گرا و جامعه جنگلی ترموفیل بر روی انواع خاکهای قهوه ای جنگلی ظاهر می شود. در راشستانایی با خاک قهوه ای جنگلی عمیق با شرایط تغذیه ای معدنی خوب و بویژه وضع رطوبتی مناسب در حالتی که حفره ای از بالا جهت دستیابی به نور برای بارانک مهیا باشد استعداد تولید و نشو و نمای بارانک عالی است که در نتیجه رقابت مستور می ماند. در چنین رویشگاهی است که یک پایه بارانک به بلندی 34 متر (بلندترین بارانکی که به این ارتفا تاکنون شناخته شده در پایگاه کرشت) میرسد. فراوان ترین تعداد زادآوری در خاک های قهوه ای جنگلی عمیق تا نیمه عمیق در طبقه ارتفاعی بین 1500-2000 متر با میانگین بارندگی سالیانه 1000-900 میلی متر و میانگین دمای سالیانه 5/10-5/8 درجه سانتی گراد در دامنه جنوبی با تاج پوشش 70-65 درصد دیده شده است. گونه های همراه با بارانک در رویشگاههای مختلف راش، بلوط، ممرز، شیردار، گلابی جنگلی، کرب، سفید کرکو می باشند. بارانک در مقابل باد و طوفان بسیار پایدار و در برابر گرما، سرمای شدید و حتی سرمای دیررس بهاره، بسیار بردبار و مقاوم می باشند. در نحوه رویاندن بذر بارانک با در نظر گرفتن فاکتورهای اکولوژیک تحت شرایط تیمارهای متفاوت اختلاف معنی داری را در سطح ‏‎p=0/001‎‏ نشان داده است. از آمون ‏‎duncan‎‏ نتیجه گیری شد که نهالستان کلاردشت با بکارگیری تیمار ‏‎b‎‏ (کشت بذر بدون شفت که بمدت 80 تا 90 روز در دمای 2 درجه سانتی گراد در یخچال نگهداری شده و نوع پوشش روی بذر، خاکبرگ جنگلی سرنده شده) از وضعیت مطلوب تری (کمی و کیفی) نسبت به ایستگاهها برخوردار بوده است.