کانی شناسی و ژئوشیمی کانیهای رسی کانسار کائولن زنوز، مرند

کانسار زنوز با مختصات 15 و 5 و 45 تا 45 و 48 و 45 طول شرقی و 0 و 33 و 38 تا 45 و 34 و 38 و عرض شمالی در استان آذربایجان شرقی، در 88 کیلومتری شمال غرب شهرستان تبریز و 18 کیلومتری شمال شرق شهرستان مرند و 4 کیلومتری جنوب روستای زنوز قرار دارد.قدیمی ترین سازندهای موجود در منطقه مربوط به دونین می باشد که در قسمتهای تحتانی از ماسه سنگ های قرمز که دگرگونی ضعیفی را تحمل کرده اند شروع و توسط دولومیتهایی که از گسترش نسبتا زیادی برخوردارند پوشانده می شود و طبقات بالایی شامل کوارتزیت و آهکهای قرمز تیره می باشد. سازندهای مذکور همگی چین خورده اند. بر روی این سازندها پس از یک نبود چینه ای نسبتا طولانی سازند رسوبی پالئوسن (ائوسن) که کلا بازگو گننده دریای کم عمق می باشد، بصورت یک دگر شیبی بسیار آشکار قرار دارد سازند مربوط به فعالیت ولکانیکی پالئوسن بیشتر بصورت هم شیب روی آن قرار گرفته است. جوانترین سازندها از یک سری تراسهای مرتفع و قدیمی و سپس بطور وسیع از تراورتن هایی تشکیل شده که عموما افقی بوده و بصورت دگر شیب بر روی سازنده های ماسه سنگی قرمز قرار گرفته اند. این تراورتن ها در منطقه نسبتا وسیعی به ویژه در مشال معدن زنوز از سمت شرق تا غرب آن گسترش دارند.سنگهای ائوسن در این منطقه بیشتر شامل مارن توام با لایه های نازک گچی، ماسه سنگ، شیلهای آهکی و توفهای آهکی می باشد. بیشترین سهم از سنگهای ائوسن مربوط به سنگهای آتشفشانی است که شامل آندزیت، تراکیت، داسیت، ریولیت، توفهای اسیدی و آگلومرا می باشد.این تحقیق برای شناسایی دقیق و ژئوشیمی کانیهای رسی معدن زنوز، مرند انجام گرفته است.توده معدنی بصورت یک عدسی ناقص است و استخراج آن به صورت روباز و پله ای می باشد. توده های آذرین در قسمتهای جنوبی، شرقی و غربی معدن زنوز قرار دارند. نفوذ محلولهای هیدروترمالی در مناطق گسلی توده معدنی باعث خلوص بالای کانیهای رسی در این منطقه شده است. 36 نمونه از توده معدنی به طور سیستماتیک برداشت شده است. تعداد 5 نمونه هم از توده های آذرین اطراف معدن برداشت شده است. از این تعداد نمونه 9 نمونه از توده معدنی و یک نمونه از سنگ آذرین برای تجزیه ‏‎x.r.d‎‏ و ‏‎n.a.a‎‏ ارسال شده است. نمونه ها برای تجزیه ‏‎x.r.d‎‏ به سازمان زمین شناسی کشور و برای تجزیه با ‏‎n.a.a‎‏ به مرکز تحقیقات و تولید سوخت اصفهان ارسال گردید.نتایج حاصله از ‏‎x.r.d‎‏ نشان می دهد که کانیهای اصلی معدن شامل: کوارتز، کائولینیت، ایلیت و کلسیت می باشند. تشکیل دهنده های فرعی دولومیت، بیوتیت، مونت موریلونیت، لیمونیت و پسیلوملان هستند.برای بررسی ژئوشیمیایی کانیهای رسی معدن زنوز روش تجزیه شیمی تر و عناصر نادر خاکی بکار گرفته شده اند و نتایج حاصله بصورت اشکال و جداولی در متن پایان نامه آمده است.با استفاده از این مطالعات به این نتیجه می رسیم که تغییرات عناصر چه در سنگ منشا و چه در نمونه های توده معدنی یک روند تقریبا ثابتی را طی کرده و تقریبا در مور عناصر نادر خاکی به جز نمونه مربوط به توده آذرین همپوشانی دارند.