رفتارنگاری سد کرخه در دوران ساختمان با استفاده از نتایج ابزار دقیق

رفتارنگاری سدهای خاکی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. رفتارنگاری به بررسی عملکرد سد در مراحل مختلف ساخت، اولین آبگیری و دوران بهره برداری اطلاق می شود. رفتارسنجی سدها به سه دلیل اصلی صورت می پذیرد. بررسی رفتار سد به لحاظ مسائل ایمنی، مقایسه عملکرد واقعی سد با پیش بینی های طراحی و تجربه ای برای طرحهای آینده دلایل اصلی رفتارنگاری می باشند. در این تحقیق رفتارنگاری سد کرخه در دوران ساختمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. ارتفاع سد کرخه 128 متر و طول تاج آن 3030 متر می باشد. حجم مخزن سد در حدود 7 میلیارد متر مکعب برآورد شده است. برای رفتارنگاری سد در حدود 1000 ابزار دقیق شامل انواع پیزومترها، شلول های اندازه گیری فشار کل توده خاک، انحراف سنجها و نشست سنجها در 23 مقطع مختلف قرار داده شده است. رفتارنگاری سد با استفاده از اطلاعات ابزار دقیق و تحلیلهای عددی (برگشتی) انجام گرفته است. تحلیلها در دو محیط تنش کل و موثرانجام گرفته است. در انجام تحلیلها از نرم افزار ‏‎ca2‎‏ که یک برنامه براساس روش تفاضلات محدود دوبعدی می باشد، استفاده شده است.بررسیهای انجام گرفته نشان داد که فشارهای منفذی هسته در زمان ساخت از مقادیر پیش بینی شده در طراحی بمراتب کوچکتر می باشند. بیشترین ضریب فشار آب حفره ای واقعی سد برابر 43/0 می باشد که از مقدار طراحی ‏‎(rumax=0/7)‎‏ کمتر می باشد. علت این اختلاف را طولانی شدن زمان ساخت و تغییر مصالح هسته از روش خالص به رس مخلوط می توان عنوان نمود. نشست پوسته و هسته که از اطلاعات ابزار دقیق و تحلیلها برگشتی بدست آمده به ترتیب 40 و 112 سانتی متر می باشد. این مقدار نشست برای پوسته و هسته به ترتیب 3/0 و یک درصد ارتفاع کل سد می باشد که از مقادیر کوچکتری نسبت به نشستهای پیش بینی شده در طراحی ‏‎‎‏‏‎‎‏‏‎‎‏(حدود یک درصد برای پوسته و سه درصد برای هسته) برخوردار می باش. بررسی تنشهای کل نشان داد که ضریب قوس زدگی واقعی سد در حدود 46/0 می باشد که با توجه به میزان قوس زدگی سدهای دیگر دنیا در محدوده قابل قبولی قرار دارد.