بررسی وراثت پذیری صفات مورفوفیزیولوژیک و پایداری عملکرد در شرایط تنش خشکی در ژنوتیپ های مختلف گندم نان ‏‎(triticum aestivum l.)‎‏

خشکی یکی از عوامل اصلی محدود کننده تولید در مناطق خشک و نیمه خشک است. این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای آن در ارقام مختلف گندم که دارای حساسیت های متفاوتی نسبت به شرایط خشکی بودند، انجام شد. آزمایش در سال 1377-78 در مناطق باجگاه و کوشکک، دو ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با یازده رقم و سه تکرار در هر منطقه صورت گرفت. صفات فیزیولوژیک که شامل پتانسیل آب برگ، پتانسیل اسمزی و میزان از دست رفتن اب از برگ قطع شده بودند در طی سه مرحله مختلف رشدی (ساقه رفتن، غلاف رفتن و گلدهی) اندازه گیری شدند. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری ‏‎mstat-c‎‏ تجزیه، و از آزمون چند دامنه دانکن در سطح 5 درصد برای مقایسه میانگین ها استفاده شد.نتایج بدست آمده نشان دادند که ارقام از نظر صفات فیزیولوژیک مورد مطالعه نسبت به تن خشکی از لحاظ آماری تفاوت معنی دار‎‏ داشتند. با افزایش شدت تنش خشکی، وراثت پذیری عمومی صفات مذکور افزایش یافت و عملکرد و اجزای آن تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. تنش خشکی باعث کاهش وراثت پذیری عمکرد دانه و تعداد دانه در سنبله شد اما وزن هزار دانه، طول سنبله و ارتفاع بوته بیشترین وراثت پذیری را نشان دادند. بررسی ارقام مورد مطالعه در شرایط تنش خشکی متفاوت در دو منطقه نشان داد که ارقام بک کراس روشن و روشن از نظر عملکرد، پایداری بالاتری را نسبت به سایر ارقام دارا می باشند.