اثرات تغییرات کاربری اراضی بر رسوبدهی حوضه های آبخیز بافت و رابر در استان کرمان

جهت بررسی نقش تغییرات کاربری اراضی در فرسایش خاک و رسوبدهی، دو آبخیز بافت و رابر در جنوب غربی استان کرمان انتخاب گردید. ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی 50000: 1 نقشه های زمین شناسی 100000: 1 ، عکسهای ماهواره ای با 100000 : 1 و عکسهای هوایی با مقیاس 55000 : 1 نقشه های پایه هریک از حوضه ها اعم از شبکه آبراهه ها، زمین شناسی، پوشش گیاهی، قابلیت اراضی و کاربری اراضی سال 1365 در مقیاس 50000 : 1 تهیه شد. همچنین با استفاده از آمار اداره کل کشاورزی و مصاحبه با کارشناسان و افراد مطلع، نقشه های کاربری سالهای 1370 و 1375 با مقیاس 50000 : 1 بازسازی گردید. آمار طبقات کاربری به عنوان یک متغیر مستقل و آمار رسوب حوضه ها که برای سالهای 65، 70، 75 بعنوان متغیر وابسته در رگرسیون چند متغیره وارد شدند.نتایج حاصل از این تحقیق مبین این مطلب است که اولا بین متغیرهای وابسته و مستقل رابطه خطی از نوع درجه اول برقرار است ثانیا به دلیل منفی شدن ضریب ‏‎x‎‏ در معادله حوضه آبخیز بافت با افزایش مساحت کاربری مجتمعهای درختی و باغات میزان رسوب کاهش می یابد و در این حوضه در اثر اضافه شدن به مساحت کاربری اراضی مسکونی از مساحت کاربری مخلوط زراعت و باغ کاسته شده است پس میتوان نتیجه گرفت که با افزایش مساحت کاربری اراضی مسکونی میزان رسوب زیاد می شود. در مورد حوضه آبخیز رابر با کم شدن مساحت کاربری مراتع با پوشش نیمه متراکم میزان رسوب زیاد میشود و به دلیل منفی بودن ضریب ‏‎x‎‏ در آبخیز رابر کم شدن مساحت کاربری مراتع با پوشش نیمه متراکم به همراه ازدیاد مساحت مجتمعهای درختی و باغات بوده است پس میتوان اینگونه بیان کرد که افزایش مساحت مجتمعهای درختی و باغات باعث افزایش رسوب در حوضه آبخیز رابر شده است. البته لازم به ذکر است که در هر دو حوضه افزایش مساحت اراضی با کاربری مسکونی باعث افزایش میزان رسوب و کاهش مساحت اراضی یادشده باعث کاهش میزان رسوب می شود.