بررسی تطبیقی ساختار حکومت علی (ع) و معاویه

مقایسه به عنوان متد علمی برای شناخت و ارزیابی هر موضوعی نکات بسیاری را روشن می سازد. متاسفانه در حوزه تاریخ به طور اعم و تاریخ اسلام به طور اخص ازاین شیوه کمتر استفاده می شود. در حالی که چنانچه بااین روش شخصیتی را با شخصیت متضاد آن با سیستم های حکومتی با هم بسنجیم، ابهامات مهمی برطرف می شود. علی (ع) همواره به عنوان یکی از مهمترین شخصیتهای تاثیرگذار صدر اسلام مطرح است که افکار، اندیشه ها، سیاستها و پیروی او از اصول اصیل اسلامی و پایبندی اش به راه و روش پیامبر سبب ماندگاری نامش در تاریخ شده است ، اما در این میان مشکلی که تاکنون در تحقیقاتی که در باره علی (ع) و مواضع او انجام شده است ، موجود می باشد، این است که تنها به بررسی یک جانبه قناعت شده است . در حالی که اگر علی (ع) را با چهره متضاد هم عصرش بسنجیم و شیوه های حکومتی علی (ع) را با چهره آنتی تزش (معاویه) مقایسه کنیم ، حقایق بسیاری کشف می شود. بررسی طریقه خلافت اسلامی علی (ع) که نگاه آرمانی به قدرت و اهداف متعالی در حکومت داشت با روش سلطنت دنیوی معاویه که به قدرت نگاهی اصیل داشت و در حکومت هدفی جز رسیدن به منافع شخصی اش نداشت ، حایز نکات قابل توجهی می باشد. در حقیقت به نظر می رسد بهترین راه حل برای درک عظمت شخصیت علی (ع) و فهم مناسب روشهای حکومتی اش ، قیاس او با چهره صاحب قدرت حاکم مخالف هم عصرش (معاویه) است .