بررسی کمی و کیفی توده دست کاشت کریپتومریای ژاپنی در منطقه گیلان

مطالعه سازگاری گونه های سوزنی برگ مهم دنیا، یکی از مهمترین و شاید منطقی ترین کاری باشد که در کشوری چون ایران که از لحاظ تولیدات چوب سوزنی برگان، با کمبود فاحشی مواجه می باشد، باید صورت گیرد. در این مطالعات ، پی بردن به شرایط زیست این گونه ها و بررسی تطبیق آنها با شرایط موجود در کشور ما و جستجو برای یافتن عرصه های مناسب با کشت این گونه ها، باید در سرلوحه برنامه ها قرار گیرد تا بتوانیم از این طریق به تامین آنچه که نیاز داریم، دست یابیم. البته وارد کردن گونه های سوزنی برگ باید با احتیاط و مطالعه و آینده نگری باشد تا ناخواسته جنگلهای با ارزش کشورمان را با هدف ایجاد جنگلهای سوزنی برگ ، قربانی اهداف اقتصادی ننماییم. در این پژوهش ، گونه کریپتومریای ژاپنی که سی درصد جنگلهای طبیعی ژاپن را تشکیل می دهد و برای کاشت در کشور ما، طی طرحهای عظیم جنگلکاری به منطقه گیلان وارد شده، با حداکثر پراکنش جغرافیایی در این استان، مطالعه شد. مناطق کاشت این گونه در ایران منطقه اردجان، پیلمبرا، عنبران محله آستارا، امامزاده عبدالله آمل، اسکولک رودبار، بهدشت سراوان، ساحل گیسوم، باغ اکولوژی لاهیجان، نهالستان شهرپشت و باغ اکولوژی نوشهر می باشد. از چهار منطقه مورد مطالعه، منطقه اسکولک رودبار در قسمت جنوب شرق استان گیلان و بهدشت سراوان نزدیک (15km) شهرستان رشت ، اردجان و پیلمبرا در قسمت غربی این استان (40km شهرستان طالش) واقع شده است . از لحاظ زمین شناسی این مناطق، منطقه اردجان و پلیمبرا متعلق به دوران چهارم و در مناطق اسکولک و سراوان آثار دوران اول و ژوراسیک زیرین دیده شده است . منطقه اردجان از لحاظ سطح بالاترین میزان (5/5 هکتار) و بعد از آن به ترتیب مناطق اسکولک (4/5 هکتار)، پلیمبرا (2/5 هکتار)، سراوان (15 هکتار) قرار دارند. در تین بررسی روش آماربرداری صد درصد بود، که در آن قطر برابر سینه تمام درختان در ارتفاع برابر سینه، به همراه فاکتورهای کیفی چون دوشاخگی، سه شاخگی، پیچیدگی تنه، پوسیدگی تنه و سرشکستگی مطالعه شده است . همچنین ارتفاع کل و ارتفاع تاج به روش تصادفی اندازه گیری شد. تعداد در هکتار در منطقه اردجان 522 اصله در منطقه اسکولک 715 اصله و در منطقه سراوان 1600 اصله تعیین شده است . سطح مقطع برابر سینه در منطقه اردجان 30/79 متر مربع، در منطقه پیلمبرا 18/81 متر مربع، در منطقه اسکولک 30/6 متر مربع و در منطقه سراوان 77/5 متر مربع اندازه گیری شد. میانگین قطر برابر سینه در منطقه اردجان 27/4 سانتی متر، در منطقه پیلمبرا 28/21 سانتی متر، در منطقه اسکولک 23/4 سانتی متر و در منطقه سراوان 24/4 سانتی متر بوده است . میانگین ارتفاع کل در منطقه اردجان 15/9 متر، در منطقه اسکولک 15/4 متر، در منطقه پلیمبرا 16 متر و در منطقه سراوان 15/3 متر می باشد. بالاترین درصد تاج پوشش در منطقه اسکولک (حدود 90 درصد) و پایین ترین آن در منطقه اردجان (حدود 50 درصد) می باشد. کمتر از 4 درصد درختان دارای علایمی چون دوشاخگی، دارای پیچیدگی تنه، پوسیدگی تنه و سرشکستگی بودند. از لحاظ خاک شناسی به استثنای منطقه اسکولک که دارای بافت کاملا رسی می باشد در بقیه نقاط دارای بافت لیمونی رسی و لیمونی-رسی-شنی می باشد. نتایج کلی بدست آمده از این تحقیق حکایت از آن دارد که این گونه بیشتر، آب و هوای خیلی مرطوب و خاک دارای آب کافی و زهکشی تا حدی مطلوب و ارتفاع تا 300 متر از سطح دریا را می پسندد. سازگاری این گونه از لحاظ بالاترین میزان رشد، مربوط به منطقه پیلمبرا و اردجان و از لحاظ بالاتر بودن تعداد پایه ها، منطقه اسکولک بوده است .