تاثیر استفاده از اصطلاحنامه در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی بر میزان جامعیت ، مانعیت و مدت زمان جستجوی اطلاعات بازیابی شده

هدف اصلی از پژوهش حاضر تعیین تاثیر استفاده از اصطلاحنامه در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی بر میزان جامعیت ، مانعیت و مدت زمان جستجوی اطلاعات بازیابی شده است . روش پژوهش تجربی و ابزار گردآوری اطلاعات مشاهده و مستقیم و فرم محقق ساخته بوده است . جامعه پژوهش متشکل از 7 بانک اطلاعاتی در 6 گروه علوم انسانی، علوم پزشکی، علوم پایه، کشاورزی، فنی و مهندسی و هنر می باشد. برای انجام پژوهش ، در هر بانک اطلاعاتی 10 کلیدواژه به طور تصادفی و با کمک متخصصان انتخاب شده است هر کلیدواژه یکبار از طریق اصطلاحنامه و باردیگر با استفاده از زبان طبیعی مورد کاوش قرار گرفته و نتایج حاصله بر روی فرم مخصوص ثبت ودر نهایت برروی دیسکت ذخیره شده است . از نتایج حاصله روی دیسکت کپی تهیه شده و جهت تعیین مدارک مرتبط از نامرتبط و محاسبه زمان جستجو به انضمام یک برگه توضیحی در اختیار متخصصان قرار گرفته است . بدین شکل میزان جامعیت ، مانعیت و مدت زمان جستجوی اطلاعات بازیابی شده از طریق اصطلاحنامه و زبان طبیعی اندازه گیری شد این پژوهش 14 ماه به طول انجامید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی به ویژه میانگین حسابی، و برای امتحان فرضیه ها از آزمون t در سطح معنی دار 5 درصد استفاده شد. پژوهش دارای سه فرضیه به این شرح است : الف . استفاده از اصطلاحنامه (تزاروس) در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی رابطه مثبتی با کاهش میزان میزان جامعیت اطلاعات بازیابی شده دارد. ب . استفاده از اصطلاحنامه (تزاروس) در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی رابطه مثبتی با افزایش میزان مانعیت اطلاعات بازیابی شده دارد. ج. استفاده از اصطلاحنامه (تزاروس) در بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی رابطه مثبتی با کاهش مدت زمان جستجوی اطلاعات بازیابی شده دارد. یافته های پژوهش نشان می دهد: اولا، میزان جامعیت نتایج بازیابی در بانکهای اطلاعاتی به هنگام استفاده از اصطلاحنامه 39/24 درصد و به هنگام استفاده از زبان طبیعی 56/89 درصد می باشد. بنابراین استفاده از اصطلاحنامه باعث کاهش جامعیت می شود. ثانیا، میزان مانعیت نتایج بازیابی در بانکهای اطلاعاتی به هنگام استفاده از اصطلاحنامه 75/06 درصد و به هنگام استفاده از زبان طبیعی 58/46 درصد است . با این وجود استفاده از اصطلاحنامه موجب افزایش میزان مانعیت جستجوها می شود. ثالثا، میانگین مدت زمان جستجوی نتایج بازیابی شده در بانکهای اطلاعاتی به هنگام استفاده از اصطلاحنامه 4/44 دقیقه و به هنگام استفاده از زبان طبیعی 6/38 دقیقه است . لذا استفاده از اصطلاحنامه باعث کاهش مدت زمان جستجو می گردد. بدین ترتیب هر سه فرضیه پژوهش تایید می شود.