نقش جهت گیری دینی (درونی و بیرونی) مقابله های مذهبی در استرس شغلی دبیران زن شهرستان همدان

استرس شغلی معلمان به منزله یک مشکل جهانی مطالعات بسیاری را در کشورهای مختلف بخود اختصاص داده است . الگوهای نظری فعلی بر ماهیت تعاملی استرس شغلی معلمان تاکید می کنند و در این الگوها به نقش مهم متغییرهای میانجی و تعدیل کننده هم اشاره می شود. این متغییرها شامل خصوصیات فردی، منابع و روشهای مقابله، تیپ شخصیتی الف و منبع کنترل می باشد. از آنجا که دین یا نگرشهای دینی پیش بینی کننده برخی از این ویژگی های فردی از جمله احساس کنترل و امیدواری، آرامش و آسایش و خصوصا جهت گیری دینی درونی پیش بینی کننده عزت نفس ، سلامت روانی، عاطفه مثبت ، خوش بینی و سبک زندگی سالم می باشد، لذا منطقی بنظر می رسد که نقش دین و بخصوص جهت گیری دینی درونی به عنوان یک متغیر میانجی در استرس شغلی بررسی شود. لذا در این پژوهش سعی بر این بوده است تا به بررسی رابطه جهت گیری دینی (درونی و بیرونی) و مقابله های مذهبی با استرس شغلی پرداخته شود. در این پژوهش چهار فرضیه تدوین گردید که عبارتند از: -1 معلمان دارای جهت گیری دینی درونی استرس شغلی کمتری از معلمان دارای جهت گیری دینی بیرونی دارند. -2 بین میزان استرس شغلی معلمان و میزان استفاده از مقابله های مذهبی آنها رابطه معنی دار وجود دارد. -1-2 بین میزان استرس شغلی و میزان استفاده از مقابله های مذهبی معلمان دارای جهت گیری دینی درونی رابطه معنی دار وجود دارد. -2-2 بین میزان استرس شغلی و میزان استفاده از مقابله های مذهبی معلمان دارای جهت گیری دینی بیرونی رابطه معنی دار وجود دارد. -3 نوع مقابله های مذهبی مورد استفاده معلمان دارای جهت گیری دینی درونی و بیرونی در مواجهه با استرس با یکدیگر متفاوت است . -4 منابع استرس شغلی معلمان دارای جهت گیری دینی درونی و بیرونی با یکدیگر متفاوت است . نتایج پژوهش موید آنست که معلمان دارای جهت گیری دینی درونی استرس شغلی کمتری از معلمان دارای جهت گیری دینی بیرونی دارند. بین میزان استرس شغلی معلمان بطور کلی و میزان استفاده از مقابله های مذهبی آنها رابطه معنی دار وجود دارد. بین میزان استرس شغلی و میزان استفاده از مقابله های مذهبی معلمان دارای جهت گیری دینی درونی رابطه معنی دار وجود دراد. بین میزان استرس شغلی و میزان استفاده از مقابله های مذهبی معلمان دارای جهت گیری دینی بیرونی رابطه معنی دار وجود ندارد. نوع مقابله های مذهبی مورد استفاده معلمان دارای جهت گیری دینی درونی و بیرونی در مواجهه با استرس با یکدیگر متفاوت است ، که معلمان دارای جهت گیری دینی درونی بترتیب بیشتر از منابع ذکر، توبه و استغفار و خواندن نماز شب استفاده می کنند و معلمان دارای جهت گیری دینی بیرونی بترتیب بیشتر از خواندن نماز واجب ، نذر کردن و تلاوت قرآن استفاده می کنند. برخی از منابع استرس شغلی معلمان دارای جهت گیری دینی و بیرونی با یکدیگر متفاوت است . بطور خلاصه می توان گفت دین در ادراک استرس شغلی نقش مهمی دارد، همچنین معلمانی که دارای استرس شغلی بالایی بودند در مقایسه با معلمانی که استرس شغلی کمتری داشتند، رفتارهای مقابله مذهبی بیشتری از جمله خواندن نماز و قرآن، دعا و نیایش ، توبه و نذرکردن و ... داشتند. این نتیجه با الگوی پاسخ به استرس و استدلالها و یافته های کیفی در ادبیات مقابله های مذهبی مطابقت دارد.