تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز در کشت مستقیم و نشایی پیاز در منطقه کوشکک (شیراز)

به منظور یافتن دوره بحرانی کنترل علف های هرز و یا زمان مناسب استفاده از علف کشها در کشت مستقیم و نشایی پیاز رقم آذرشهر آزمایش مزرعه ای در کوشکک (ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز) انجام گردید. آزمایش بصورت طرح کزرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی باسه تکرار، در سال 1377 اجرا گردید. نوع کشت به عنوان فاکتور اصلی در دو سطح (کشت مستقیم بذر، کشت نشاء) و دو گروه وجین علف های هرز بعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. گروه اول، به مدت 2، 4، 6، 8، 10، 12، 14، هفته پس از کشت بذر و یا انتقال نشا به زمین اصلی به علف های هرز اجازه رشد داده شد. این گروه از تیمارها با شاهد بدون علف هرز (حذف کامل علف های هرز در تمام فصل رشد) مقایسه شدند. در گروه دوم، به مدت 2، 4، 6، 8، 10، 12 و 14 هفته پس از کشت بذر و یا انتقال نشاء به زمین اصلی، علف های هرز به طور کامل وجین شدند. این تیمارها با شاهد دارای علف هرز (دارای علف هرز در تمام فصل رشد) مقایسه شدند. دوره بحرانی کنترل علف های هرز در کشت مستقیم 2 تا 14 هفته پس از کشت بذر و در کشت نشاء 6 تا 8 هفته پس از انتقال آن به زمین اصلی تعیین شد. در این آزمایش کشت نشایی بطور معنی داری برتر از کشت مستقیم بود، بطوریکه عملکرد سوخ، میانگین وزن سوخ و وزن خشک اندامهای هوایی آن به ترتیب 29، 31، 36 درصد بیشتر، و وزن خشک علف های هرز 35 درصد کمتر از کشت مستقیم بوده است . شاخص برداشت در هر نوع کشت یکسان شد. همچنین اثر گروه اول تیمارها (داشت علف های هرز برای مدتی از فصل رشد و سپس حذف آنها در بقیه دوره رشد) و گروه دوم تیمارها (حذف علف های هرز برای مدتی از فصل رشد و سپس ذاشت آنها در یقیه دوره رشد) روی عملکرد نهایی سوخ، میانگین وزن سوخ، ارتفاع گیاه، وززن خشک اندامهای هوایی، شاخص برداشت و وزن خشک علف های هرز معنی دار شد. بر همکنش بین نوع کشت و تیمارهای گروه اول و دوم روی عملکرد نهایی سوخ، میانگین وزن سوخ، ارتفاع گیاه و وزن خشک اندامهای هوایی و همچنین وزن خشک علف های هرز وجود داشت . عملکرد تیمار بدون علف هرز برای تمام دوره رشد در کشت مستقیم و نشایی به ترتیب 70 و 25 درصد بیشتر از عملکرد آنها در تیمار دارای علف هرز در تمام دوره رشد بود. علت کاهش سوخ در تیمار دارای علف هرز در تمام دوره رشد نسبت به تیمار بدون علف هرز طی فصل رشد را می توان به کاهش وزن خشک اندامهای هوایی گیاه نسبت داد. وزن خشک علف های هرز در کشت نشایی 35 درصد کمتر از کشت مستقیم برآورد شده است . علف های هرز چیره در طول دوره بحرانی کنترل علف های هرز برای دو نوع کشت ، خردل وحشی (sinapis arvensis) و آفتاب پرست (heliotropium iasiocarpum) تعیین شدند.