بررسی اثر تراکم گیاهی بر خصوصیات کمی، کیفی و آناتومیکی 4 رقم چغندرقند

به منظور بررسی اثر تراکمهای مختلف بر خصوصیات کمی، کیفیی و آناتومیکی 4 رقم چغندرقند به نامهای ic3 , 7233 , ic1 و 8001 که ازنظر درصد قند تفاوت نسبتا" زیادی داشتند، در 4 تراکم 60، 80، 100 و 120 هزار بوته در هکتار با استفاده از یک طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. پس از برداشت ، ابتدا وزن برگ ، غده و طوقه بطور جداگانه اندازه گیری شد و هم چنین تعداد غده ها شمارش گردید. سپس نسبت برگ به غده، سهم طوقه از غده و وزن تک غده محاسبه گردید. خصوصیات کیفی از قبیل درصد قند و میزان ناخالصیها (پتاسیم، سدیم و ازت آمینه) اندازه گیری شد و سپس درصد قند ملاس ، درصد قند خالص ، خلوص شربت ، عملکرد قند ناخالص و قند خالص در هکتار محاسبه گردید . خصوصیات آناتومیکی از قبیل قطر سلول نیز مورد بررسی قرار گرفت . نتایج حاصله نشان داد که بیشترین عملکرد ریشه و بالاترین وزن تک غده مربوط به رقم ic1 می باشد و رقم 8001 کمترین عملکرد ریشه و پایین ترین وزن تک غده را نشان داد. ارقام ic3 و 8001 به ترتیب بالاترین و پایین ترین سهم طوقه از غده و نسبت برگ به غده را به خود اختصاص دادند. رقم 8001 هم چنین بیشترین درصد قند و بالاترین عملکرد قند ناخالص و قند خالص در هکتار و کمترین میزان ناخالصی و قند ملاس را داشت . در تراکم 80 هزار بوته در هکتار، بیشترین عملکرد ریشه و بالاترین عملکرد قند ناخالص و قند خالص در هکتا حاصل شد و کمترین عملکرد ریشه و پایین ترین عملکرد قند ناخالص و قند خالص در هکتار مربوط به تراکم 120 هزار بوته در هکتار بود. تغییرات تراکم اثر چندانی بر درصد قند نداشت و کمترین میزان ناخالصیها و قند ملاس در تراکمهای متوسط بدست آمد و در تراکمهای حداقل و حداکثر میزان ناخالصی بیشتر بود. قطر سلول با افزایش تراکم کاهش یافت و ارقام با درصد قند بالا به مراتب سلولهای کوچکتری داشتند. ارقام مختلف در اغلب موارد به تغییرات تراکم، عکس العمل یکسانی نشان دادند و اثر متقابل رقم و تراکم از نظر آماری معنی دار نبود. بررسیهای اقتصادی نشان داد که رقم 8001 بیشترین درآمد ناخالص را برای کشاورز و کارخانه قند در بردارد و اثر تراکمهای مورد بررسی و هم چنین اثر متقابل رقم و تراکم ازنظر اقتصادی معنی دار نبود. با استفاده از اطلاعات این آزمایش و به کمک روش قدم به قدم مشخص شد که قند ناخالص در هکتار و خلوص شربت خام مهمترین عوامل موثر بر قند قابل استحصال در هکتار هستند و با استفاده از این عوامل مدلی جهت پیش بینی قند قابل استحصال در هکتار ارائه گردید. تجزیه ضریب پت نشان داد که اثر غیرمستقیم درصد قند بر قند قابل استحصال در هکتار از طریق خلوص شربت مثبت و قابل ملاحظه است . هم چنین مشخص شد که با افزایش اندازه سلول میان ناخالصیها افزایش می یابد و اثرر منفی اندازه سلول بر قند قابل استحصال در هکتار عمدتا" از طریق افزایش ناخالصیها می باشد.