نگرشی بر حج و آراء اتفاقی مذاهب خمسه در مورد آن

برای آشنایی هر چه بیشتر با محتوای رساله و چگونگی ترتیب مطالب ، یادآوری نکات زیر ضروری است : -1 این نوشتار شامل دو بخش و یازده فصل می باشد. بخش اول دارای سه فصل بوده و در هر یک از فصول آن، تحولات مهم حج و خانه کعبه در برهه خاصی از زمان مورد بررسی قرار گرفته است . بخش دوم نیز شامل هشت فصل بوده و در فصول مختلف آن از احکام و آراء مشهور و مورد اتفاق مذاهب خمسه در باب حج و عمره سخن به میان آمده است . -2 به منظور جمع آوری فتاوای مشهور و مورد اتفاق مذاهب خمسه، ابتدا آراء مشهور هر یک از مذاهب اهل تسنن از کتابهای المعنی، بدایه المجتهد و الفقه علی المذاهب الاربعه استخراج گردید و سپس آراء مورد اتفاق مذهاب اربعه اهل سنت با فتاوای مشهور امامیه مقایسه شد و نظرات مورد اتفاق مذاهب خمسه انتخاب گردید. آنگاه برای مطمئن شدن از نتیجه کار حداقل به چهار منبع، از هر مذهب مراجعه شد. ضمنا در مواردی که اصل مسئله مورد اتفاق بود، اما در برخی از فروعات آن اختلاف شده بود، اصل مسئله در متن و فروعات آن همراه با ماخذ در پاورقی ذکر گردید. -3 در ترتیب مذاهب فقهی و منابع، از تقدم و تاخر زمانی آنها تبعیت شده و ملاک دیگری در نظر نبوده است . -4 گرچه در حج تمتع، در عمل، عمره بر حج مقدم می باشد، اما فصول مربوط به اعمال، به تبعیت از کتاب شرایع الاسلام و اکثر کتب فقهی اهل سنت ، به ترتیب اعمال حج منظم شده است . -5 جهت رعایت اختصار، به تمام دلایل احکام اشاره نگردید و در استدلال به آیات و روایات تنها به نحوه استدلال مواردی که دلیل بر حکم مسئله صراحت نداشت ، اشاره شد. -6 از آنجا که تنها آراء مورد اتفاق مذاهب خمسه جمع آوری شده است ، از بیان شاهد صرف نظر گردید، زیرا بیان شواهد امری زائد و تکراری به نظر می رسید. -7 در ترجمه آیات از تفسیر نمونه و ترجمه تفسیرالمیزان استفاده شده است . -8 مطالب نقل قول در داخل " " و آیات و روایات همراه با ترجمه در داخل " " قرار داده شده است .