ارزیابی مزایا و معایب طرح جدید جمع آوری زباله در تهران

شهر تهران، دارای مشکلات متعدد زیست محیطی است . یکی از این مشکلات ، زباله و آلودگیهای آن میباشد. در سال 1364 طرح جدید جمع آوری زباله از طرف شهرداری تهران باجراء درآمد. در سیستم سابق، جمع آوری زباله از منازل به شیوه سنتی و توسط رفتگران با چرخهای دستی انجام میگرفت . زباله ها در سطح معابر و بدون رعایت مسائل بهداشتی تخلیه میگردیدند. سپس با کامیونها بارگیری میشد. وسائط نقلیه، زباله ها را در فضای باز در حاشیه شهر تخلیه می نمودند. چنین عملکردهائی، نه فقط اقتصادی نبود بلکه از نظر زیست محیطی و عوارض بهداشتی، آلودگیهای آب ، هوا و خاک پدید می آورد. در طرح جدید، سیستم جمع آوری زباله خانگی بصورت ماشینی و توسط و انتهای ویژه انجام میگیرد و به ایستگاههای انتقال حمل میگردد. با تخلیه زباله در سمی تریلرها، زباله به محل دفن بهداشتی واقع در کهریزک منتقل میگردد. بازیافت مواد از مبدا تولید کمپوست ، سوزاندن زباله های ویژه دفن بهداشتی پسماندها و نیز طرحهائی نظیر: جمع آوری و انتقال خاک و نخاله ساختمانی، جمع آوری زباله های بیمارستانی، واگذاری خدمات شهری به بخش خصوصی، استقرار مخازن زباله و مکانیزاسیون کامل سیستم جمع آوری از جمله اهدافی است که در طرح کلی مورد بررسی و اجراء قرار گرفته است . در این تحقیق، ارزیابی مزایا و معایب طرح جدید بر اساس ارزشیابی مراحل جمع آوری و دفع که در ارتباط متقابل با یکدیگر هستند، انجام گرفته است شاخصهای اقتصادی - اجتماعی و زیست محیطی در ارزیابی بعنوان پارامترهای اصلی از طریق تحلیل وضعیت موجود و اهداف آتی مورد نظر قرار گرفته اند و ارزشگذاری بر اساس سنجش شاخصها با استفاده از ماتریس سنجشی و نیز تحلیل هزینه منفعت انجام شده است . نتایج حاصل از بررسیها نشان می دهد که سیستم جمع آوری ماشینی هنوز نتوانسته است در رفع آلودگیهای ناشی از دفع زباله توسط خانوارها موفق باشد. علت کارآیی نسبتا متوسط سیستم جمع آوری، عمدتا بدلیل پیچیدگیهای فرهنگی، وضعیت بافت شهری و فقدان آموزش و عدم همکاری شهروندان است . استفاده از ایستگاههای انتقال علیرغم مشکلات مکان یابی که بدلیل وضعیت مالکیتها، کمبود فضاهای خالی درون شهری، و نیز مسائل اقتصادی پدید می آید هرچند بسیار موفق است و نقش مهمی در کاهش خالی درون شهری، و نیز مسائل اقتصادی پدید می آید هرچند بسیار موفق است و نقش مهمی در کاهش هزینه های حمل و نقل دارد لیکن بدلیل استقرار نامناسب و عدم رعایت مسائل بهداشتی توسط پرسنل شهرداریها، ایجاد مزاحمت در پیرامون خود می نماید. آلودگیهای زیست محیطی عمده ترین معایب این مراکز بشمار میروند .