ارزیابی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی ارقام ذرت در دو منطقه استان مرکزی (خمین و اراک)

ارزیابی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و سایر خصوصیات پنج رقم ذرت در استان مرکزی واقع در شهرستانهای خمین و اراک در سال 1369 انجام شد. این آزمایش در هر دو منطقه بصورت طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکراد پیاده شد. در هر منطقه4 تاریخ کاشت (از 15 اردیبهشت تا 14 خرداد) به فواصل 10 روز فاکتور اصلی را تشکیل دادند . فاکتور فرعی عبارت بود از پنج سینگل کراس خیلی زودرس ، متوسط رس ، دیررس و خیلی دیررس که با تراکم 70000 بوته در هکتار کشت شدند . زمان شروع و طول دوره مراحل نمو ارقام، خصوصیات رشد رویشی و زایشی و عملکرد دانه آنها تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفت . تعداد روز تا رسیدن به هریک از مراحل عمده نمو در تاریخهای کاشت اولیه طولانی و با تاخیر در کاشت بعلت تاثیر طول روز و درجه حرات کوتاهتر گردید. نسبت وزن دانه به بلال در تاریخهای کاشت آخر کمتر بود. وزن صد دانه نیز با تاخیر در کاشت کاهش یافت . عملکرد دانه در تاریخ کاشت دوم (25 اردیبهشت) نسبت به سایر تاریخهای کاشت بیشتر بود. پائین بودن عملکرد دانه در تاریخ کاشت اول بعلت درجه حرارت پایین هواو خاک و در نتیجه کاهش سرعت جوانه زنی و استقرار مطلوب گیاهچه ها بوده است . همچنین در تاریخ کاشت آخر بدلیل برخورد زمان گرده افشانی با حرارتهای بالای اواخر تیر و مرداد و کوتاهی طول دوره رشد، عملکرد کمتری حاصل گشت . خصوصیات کیفی دانه از جمله درصدهای پروتئین، نشاسته و روغن تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار نگرفت . با توجه به شرایط انجام این بررسی بنظر میرسد که 25 اردیبهشت اولین تاریخ کاشت مناسب ذرت در هر دو منطقه خمین و اراک باشد. طبق نتایج بدست آمده کشت ذرت بعنوان محصول دوم پس ازبرداشت جو تنها بصورت ذرت علوفه ای قابل توصیه و مقرون به صرفه است . ارقام مورد بررسی از نظر عملکرد دانه، طول بلال، نسبت وزن دانه به بلال، وزن صد دانه و وزن خشک اندامهای هوائی متفاوت بودند. بیشترین عملکرد دانه، نسبت وزن دانه به بلال و وزن صددانه به سینگل کراس 704 تعلق داشت . وزن خشک اندامهای هوایی این سینگل کراس نیز بالا بود و طبق تعریف ابرهات و راسل، رقمی با سازگاری گسترده نسبت به شرایط مختلف کاشت تشخیص داده شد. سینگل کراس خیلی زودرس 108 بعلت طول دوره رشد کوتاه، کمترین مقدار همه خصوصیات را داشت . سینگل کراس خیلی دیررس 711 نیز با بالاترین شاخص سطح برگ و وزن خشک اندامهای هوایی پس از سینگل کراس 704 بالاترین عملکرد دانه را تولید نمود.