نقد و بررسی دیوان شهریار

نقد و بررسی تصحیحات پیشین دیوان انوری

چهل پنجاه سالی از دو چاپ دیوان انوری، یکی با ویرایش سعید نفیسی و دیگری با ویرایش مدرّس رضوی، می‌گذرد. با پیدا شدن دستنویس‌های دیگری که در اختیار آن دو استاد فقید نبوده، پاره‌ای از کاستی‌ها و سهوهای دو ویرایش یاد شده آشکار شده است و بنابراین لازم می‌نماید که بر اساس نسخ معتبر تازه‌یاب، تصحیح مجددی از دیوان انوری صورت گیرد و ابیات مبهم و مشکل آن که تا کنون شرح نشده یا به نادرست شرح شده، توضیح داده...

نقد و بررسی تصحیح دیوان شمس طبسی

شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی، متخلّص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. از آن جا که نسخه‌ای مستقل از دیوان شمس در دست نیست، تا کنون، این دیوان به صورت کامل و منقح، تصحیح نشده است. در سال 1343 تقی بینش با استفاده از دو نسخۀ قدیمی و مقابلۀ آنها با چند نسخه دیگر، تصحیحی از آن ارائه داد و مقدّمه‌ای مفصّل و ارزشمند، به همراه تعلیقاتی سودمند بدان افزود؛ اما با وجود تلاشهای انکارناپ...

بررسی انگیزه‌های نقد خویشتن در دیوان حافظ

خودانتقادی یا نقد خویشتن قسمی از نقد ادبی است که در آن، پدیدآور، در جایگاه منتقد اولیه، اثر، روش، نگرش و یا شخصیت ادبی خویش را تحلیل و بررسی می­کند. در عرصۀ ادبیات، نقد خویشتن انواع مختلفی دارد و انگیزه‌های متفاوتی موجب آن می‌شود. اگر انگیزۀ خودانتقادی درون خود پدیدآور باشد، «نقد خودانگیخته» و اگر انگیزه بیرون از او باشد، «نقد دگرانگیخته» است. حافظ شاعری است که پیوسته در اشعارش به نقد خویشتن پر...

بررسی و تحلیل و نقد چاپ دیوان فیضی فیّاضی

فیضی فیّاضی یکی از عالمان و نویسندگان و شاعران توانای سدة دهم و به‌یقین از استادان زبان و ادب فارسی در شبه‌قارّة هند و از پیشگامان سبک هندی است. در سال 1967، ادارة تحقیقات پاکستان، دیوان این شاعر توانا را از روی چند چاپ سنگی ناقص، چاپ حروفی کرد و انتشارات فروغی همین چاپ را در سال 1362 با دست‌کاری‌هایی ناروا در ایران به‌صورت افست در اختیار همگان قرار داد. بررسی و نقد این دو چاپ، موضوع این مقاله اس...

نقد دیوان الفت اصفهانی

نقد و بررسی رای شماره 708 دیوان عالی کشور

ابهام مقررات حقوقی، تفسیر را ناگزیر می سازد لیکن ضرورت تفسیر به این معنا نیست که مفسّر بدون توجه به ماهیّت روابط حقوقی تفسیری صوری از مقررات ارائه کند به نحوی که اجرای رأی برآمده از تفسیر را دشوار سازد. رأی شماره 708 دیوان عالی  کشور نمونه ای از این نوع رویکرد است که در آن توجهی به ماهیّت مهریه و حقّ حبس موضوع ماده 1085 قانون مدنی نشده است؛ از اینرو چنان تفسیری ارائه شده است که هر شخص بی طرفی را خص...