زمین شناسی، کانی شناسی و ژنز کانسار روی و سرب گل زرد شمال الیگودرز

کانسار روی و سرب گل زرد در فاصله 10 کیلومتری شمال شهر الیگودرز و در زون سنندج - سیرجان واقع شده است . قدیمی ترین سنگهای منطقه از توالی ضخیم و یکنواخت فیلیت ، کوارتز فیلیت و اسلیت متناوب با ماسه سنگهای ناخالص دگرگون شده باسن تریاس بالایی - ژوراسیک تشکیل شده اند. توالی پیشرونده کرتاسه با کنگلومرا و ماسه سنگ شروع و سپس با آهکهای ماسه ای نازک لایه و آهکهای ضخیم اوربیتولین دار ادامه می یابد. منطقه دارای دو دسته شکستگی با روند شمال شرق - جنوب غرب و روند شمال غرب - جنوب شرق است که روند اخیر امتداد اصلی شکستگیها و چینهای منطقه را تشکیل می دهد. توده های نفوذی گرانودیوریتی تا گرانیتی باسن کرتاسه بالایی - پالئوسن باعث تشکیل هورنفلس ها و اسپاتها در اسلیت ها شده اند. سنگ در بر گیرنده ماده معدنی ماسه سنگهای ناخالص دگرگون شده، متاگری واکی، کوارتز فیلیت تریاس بالایی - ژوراسیک است که در معدن متروکه گل زرد واحدهای سنگی کرتاسه با مرز گسله روی این توالی قرار می گیرد. ژئومتری ماده معدنی به دو صورت لایه ای و عدسیهای همخوان با لایه بندی و پرکننده فضای خالی شکستگیها و گسلها است . در ژئومتری لایه ای بافت ماده معدنی دانه پراکنده، لامینه و پرکننده فضای خالی است . کانه در بافت دانه پراکنده و لامینه دانه ریز (fine grained) و در بافت پرکننده فضای خالی دانه درشت (coarse grained) است . ماده معدنی دارای پاراژنز ساده اسفالریت ، گالن، پیریت ، کالکوپیریت ، کوارتز و کلسیت است . ژئومتری پرکننده شکستگی و گسلها دارای بافت پرکننده فضای خالی و برشی بوده و پاراژنز این بخش از گالن اسفالریت پیریت ، اسمیت زونیت ، سروزیت ، همی مرفیت و لیمونیت ، کوارتز و کلسیت تشکیل شده است . در کنتاکت توده های نفوذی با سنگ همبر هیچگونه کانی سازی مشاهده نشده است و به علت عدم وجود کانی سازی در اسپاتهای تشکیل شده در اسلیتها بنظر می رسد شار حرارتی این توده های نفوذی تاثیری در کانه سازی یا تمرکز مواد معدنی نداشته است . نتایج آنالیز نمونه های مقاطع لیتوژئوشیمیایی نشان دهنده بالا بودن آستانه روی و سرب در ماسه سنگهای دگرگون شده و کوارتز فیلیتهای دور از منطقه معدنی و کانه سازی می باشد. نسبت ni/co نمونه های آنالیز شده بخش لایه ای و عدسی شکل ماده معدنی برابر 3/81 بوده که مختص محیطهای سن ژنتیک در کانسارهای رسوبی است . درجه هموژن شدن سیالات درگیر بخش عدسی کوارتزیتی 160 تا 210 درجه سانتیگراد و درجه شوری 22/7 درصد وزنی معادل nacl می باشد. مجموع مطالعات زمین شناسی، بافتی، کانی شناسی و ژئوشیمی حاکی از آن است که تشکیل و تمرکز این کانسار رسوبی - دیاژنتیک بوده ولی تمرکزی از آن به صورت اپی ژنتیک نیز در شکستگیها و در زه های بعدی صورت گرفته است .