بیوسیستماتیک جنس مریونس شمال خراسان (جوندگان، ژربیلینه)

مطالعه جنس مریونس (gerbillinae, rodentia) با توجه به تعداد گونه ها، کثرت انتشار جغرافیایی و اشکال مختلف سازش با محیطهای گرم و خشک از نظر مطالعات بیوسیستماتیکی بسیار جالب توجه می باشد. این جنس کلا دارای 16 گونه می باشد که حدود 7 گونه از ایران گزارش شده است و از این تعداد، 4 گونه در استان خراسان یافت می شود. معهذا از لحاظ صفات تاکسونومیکی تشخیص این گونه ها با اشکال مواجه است و همچنین انتشار گونه های آن در خراسان کاملا مشخص نیست . در این تحقیق با استفاده از تله های زنده گیر تعداد 42 نمونه از نقاط مختلف مشهد و سبزوار جمع آوری و از لحاظ بیوسیستماتیکی مورد بررسی کاریولوژیکی، مورفولوژیکی و مورفومتریکی و پارازیتولوژیکی قرار گرفتند. همچنین تعداد 44 جمجمه متعلق به موزه ملی تاریخ طبیعی ایران که قبلا توسط پروفسور lay و harington و دیگران جمع آوری و شناسایی شده بودند (28 عدد تا سطح گونه و 16 عدد تا سطح جنس) و تعداد 10 جمجمه متعلق به موزه جانورشناسی دانشگاه فردوسی مشهد برای مطالعات مورفرولوژیکی و مورفومتری مورد استفاده قرار گرفته است . داده های مربوط به صفات ظاهری و جمجمه ای نمونه های مریونس مربوط به موزه تاریخ طبیعی و نمونه های گرفته شده از خراسان بررسی گردید. نتیجه این مطالعه نشان می دهد که جنس مرینوس علیرغم تشابهات مورفولوژیک ظاهری دارای اختلافات بنیادی کروموزومی و مروفرولوژیکی است که تعدادی از آنها توسط محققین گذشته نیز معرفی شده است . در این بررسی براساس روش پولی تتیک (polythetic) کلیه صفات مربوط به گونه های جنس مریونس سنجیده شده و اعتبار آنها برای تشخیص گونه ها مورد بررسی قرار گرفته و نهایتا منجر به تشکیل کلید دو شاخه ای شده است . تحلیل تک متغیره و چند متغیره داده های کمی نشان می دهد که گونه های جنس مریونس خراسان دارای اختلافات قابل توجهی از نظر ابعاد کلی و نسبتها می باشند بدین صورت که گونه meriones meridianus دارای کوچکترین ابعاد جمجمه ای و ظاهری و meriones persicus و meriones libycus بزرگترین ابعاد را دارند. ضمنا meriones persicus در مقایسه با سایر گونه ها دارای تغییرات آلومتریک کاملا متمایز است . خانواده های -5 oxyuridae -4 trichuridae -3 hymenolepididae -2 taenidae -1 ceratophylidae