توحید خداوند متعال و تحلیل اسما و صفات الاهی همواره مورد توجه متکلمان، فیلسوفان و عرفا بوده است و با توجه به این‌که از سویی، اسماء و صفاتی گوناگون به خداوند متعال اسناد یافته و از دیگر سو، بر وحدت و بساطتش تأکید شده است، این سؤالات مطرح می‌شود که آیا کثرت اسما و صفات الاهی یک کثرت واقعی است؟ و در فرض واقعی بودن کثرت، آیا اسناد آن‌ها به خداوند متعال یک اسناد حقیقی است؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ،...

موضوع رساله ی حاضر، رابطه ی مفهوم ومطابق آن، ازحیث وحدت وکثرت است. برمبنای وحدت مفهوم ومصداق ولحاظ ذاتی یا عرضی بودن مفهوم نسبت به مصداق، مفهوم ومصداق دروحدت وکثرت، مختلف می شوند. مهمترین پرسش هایی که دراین پژوهش به آنها پاسخ داده می شود، عبارتند از: 1-آیا وحدت مفهوم از وحدت مصداق حکایت دارد؛ 2-آیا کثرت مصداق، مستلزم کثرت مفهوم است؛ 3-آیا وحدت مصداق مستلزم وحدت مفهوم است؛4-آیا کثرت مفهوم، ازکثر...

با پذیرش مبانی و اصولی چون وحدت تشکیکی و حرکت وجودی ارادی در نگرش وجودی حکمت متعالیه، گشودگی و گستردگی­ای در انسان رخ می­دهد که در آن، انسان از وحدت نوعی متواطی فاصله گرفته و در قلمرو وحدت نوعی مشکک و کثرت نوعی قرار می­گیرد. فیض کاشانی در مواضعی بر پایة وحدت نوعی انسان مباحثی را مطرح کرده و از افراد انسانی سخن گفته است. اما همو براساس نگرش وجودی و با استمداد از مبانی یاد شده، مباحثی مطرح نموده ...

با پذیرش مبانی و اصولی چون وحدت تشکیکی و حرکت وجودی ارادی در نگرش وجودی حکمت متعالیه، گشودگی و گستردگی­ای در انسان رخ می­دهد که در آن، انسان از وحدت نوعی متواطی فاصله گرفته و در قلمرو وحدت نوعی مشکک و کثرت نوعی قرار می­گیرد. فیض کاشانی در مواضعی بر پایة وحدت نوعی انسان مباحثی را مطرح کرده و از افراد انسانی سخن گفته است. اما همو براساس نگرش وجودی و با استمداد از مبانی یاد شده، مباحثی مطرح نموده ...

علامه طباطبایی توحید صفاتی حق تعالی را در قالب نظریه فلسفی «عینیت صفات کمالی با ذات حق تعالی» تفسیر می‌کند و این دیدگاه را تنها تبیین معقول از توحید صفاتی می‌داند. بر اساس این نظریه، صفات کمالی در خارج با ذات الهی و با یکدیگر عینیت دارند هر چند از جهت مفهومی با هم و با ذات مغایرند. وی این نظریه را بر اساس اصولی فلسفی همچون "معطی شیء فاقد شیء نمی‌شود" و صرافت و بساطت ذات الهی مدلل می‌کند. علامه ...

  علی محمد ساجدی[1] فاطمه زارع[2]  پرسش اصلی تحقیق حاضر چگونگی هماهنگی میان عقل و نقل در مسأله توحید صفاتی در منظومه فلسفی ملاصدرا است. پس از تبیین هماهنگی عقل و نقل از دیدگاه صدرا، و با ذکر پیشینه ای از آراء متکلمان(اشاعره و معتزله) در خصوص رابطه میان ذات و صفات الهی وگذری نیز به آراء ابن سینا...

این پژوهش درصدد بررسی دیدگاه عرفانی حکیم پیرامون چگونگی پیدایش مظاهر کثیر از واحد است. مراد عرفا از فیض اقدس، ظهور علمی اشیا بدون کثرت در علم الهی و از فیض مقدس، فیضی است که اعیان ثابته را که در علم الهی موجود هستند، در عین محقق می­سازد. پرسش اساسی این مقاله عبارت است از: حکیم سبزواری پیرامون چگونگی پیدایش کثیر از واحد چه تحلیل عرفانی ارائه می­دهد؟ دستا...

الاهیدانان مسلمان توصیف جامعی از وجود کثرت در ادلّه­ اثبات خدا و راه‌های خداشناسی عقلی در سنّت اندیشه اسلامی به دست داده‌اند. آنان از تبیین این کثرت و شناخت و بازگفت علّت آن نیز غافل نبوده‌اند و تبیین‌هایی پیش نهاده‌اند که می‌توان آنها را در چهار دسته گنجاند: 1. تکثّر راه‌ها معلول تکثّر استعدادهای رهروان است؛ 2. تکثّر راه‌ها معلول تکثّر سامانه‌های معرفتی رهروان است؛ 3. تکثّر راه‌ها معلول تکثّر مفاهیم من...

الاهیدانان مسلمان توصیف جامعی از وجود کثرت در ادلّه­ اثبات خدا و راه های خداشناسی عقلی در سنّت اندیشه اسلامی به دست داده اند. آنان از تبیین این کثرت و شناخت و بازگفت علّت آن نیز غافل نبوده اند و تبیین هایی پیش نهاده اند که می توان آنها را در چهار دسته گنجاند: 1. تکثّر راه ها معلول تکثّر استعدادهای رهروان است؛ 2. تکثّر راه ها معلول تکثّر سامانه های معرفتی رهروان است؛ 3. تکثّر راه ها معلول تکثّر مفاهیم من...