گنبدها به دلیل کارآیی سازه ای بالا و همچنین مزایایی که از منظر معماری دارند، یکی از بهترین گزینه ها برای پوشش دهانه های وسیع می باشند و از دیرباز نیز در معماری ایرانی- اسلامی به وفور مورد استفاده قرارگرفته اند. امروزه با توجه به عملکردهای متنوع تر معماری و همچنین نیاز به پوشش دهانه های بزرگ تر، استفاده از سازه های گنبدی به شکل سنتی آن امکان پذیر و اقتصادی نمی باشد. علاوه بر این، پیدایش مصالح جد...

در طبقه‌بندی گنبدهای سنتی، گنبد به دودسته گنبدهای رُک (مخروطی) و گنبدهای نار (شبه نیم‌کره) تقسیم می‌شود. گنبدهای اُرچین گونه‌ای از گنبدهای رُک هستند که در منطقۀ میانرودان (بین‎النهرین) و جنوب غربی ایران درگذشته رواج داشته‌اند. گنبدهای اُرچین شکلی مخروطی دارند و از توالی و تکرار پلکان‌هایی تشکیل‌شده‌اند که در هر ردیف به‌صورت حلقه درآمده‌اند و این حلقه‌ها از پایین به بالا به‌تدریج کوچک می‌شوند. بنا ب...

چکیده   در شمال غرب ایران بیش از 50 گنبد نمکی با سن نئوژن وجود دارد که 48 گنبد دارای ابعاد قابل اندازه­گیری هستند. یکی از معیارهایی که می توان براساس آن گنبدهای نمکی شمال غرب ایران را طبقه­بندی نمود­، ویژگی های ساختاری برونزدهای نمکی منطقه می­باشد. در این مقاله گنبدهای نمکی شمال غرب ایران با توجه به ویژگی­های ساختاری به دو گروه گنبدهای با ساختار تک شیب و گنبدهای با ساختار طاقدیسی تقسیم شده­اند،...

مجموعه هرمز به‌عنوان کهن‏ترین توالی تبخیری جهان در حوضۀ زاگرس گسترش چشم‌گیری دارد. یکی از پدیده­های ساختاری منحصر به‌فرد در ارتباط با مجموعه نمکی هرمز، ساخت‏های نمکی حاصل از جنبش آن است که در بخش های گوناگون زاگرس بیرون‏زدگی دارند. از آن جا که شواهد مربوط به بخش­های بیرون‌زده برای بررسی تأثیر زمین­ساخت نمک کافی نیست، با استفاده از داده‏های زیرسطحی می­توان اطلاعات با ارزشی را در این زمینه به‌دست...

گنبدهای نمکی از جمله لندفرم هایی هستند که علیرغم اهمیت آن ها، کمتر از ناحیه ژئومورفولوگ ها بررسی شدند.از مجموع گنبدهای نمکی ایران، تعداد قابل ملاحظه ای در شمال غرب واقع است.در مقاله حاضرسعی شده ویژگی های کمیگنبدهای نمکی شمال-غرب ایران مورد بررسی قرار گیرد به همین منظور، با توجه به موقعیت گنبدهای نمکی نسبت بهساختارهای تکتونیکی، گنبدهای نمکی بهدو گروه گنبدهای داخل ناودیس ها و داخل طاقدیس ها تقسیم...

مجموعه هرمز به عنوان کهن‏ترین توالی تبخیری جهان در حوضۀ زاگرس گسترش چشم گیری دارد. یکی از پدیده­های ساختاری منحصر به فرد در ارتباط با مجموعه نمکی هرمز، ساخت‏های نمکی حاصل از جنبش آن است که در بخش های گوناگون زاگرس بیرون‏زدگی دارند. از آن جا که شواهد مربوط به بخش­های بیرون زده برای بررسی تأثیر زمین­ساخت نمک کافی نیست، با استفاده از داده‏های زیرسطحی می­توان اطلاعات با ارزشی را در این زمینه به دست...

ساختن بناهای مذهبی در گذشته با در نظر گرفتن آسایش و راحتی کالبد بنا در برابر شرایط اقلیمی سخت منطقه، مورد توجه معماران بوده است. ساختار مساجد به عنوان یکی از بناهای مذهبی کشورمان، در اکثر نقاط اقلیمی مخصوصاً مناطق بیابانی با سقف­های گنبدی گوناگون بوده است. این پژوهش به دنبال بررسی عملکرد انواع گنبدهای مساجد مناطق بیابانی به لحاظ فرم و ابعاد در میزان جذب تابش خورشید است. بدین منظور داده­­های آب و...

در این مقاله به بهینه یابی شکل گنبد­های تاریخی آجری ایرانی با شکل های هندسی مختلف و تحت فشار یکنواخت، تعیین بار شکست تحت بار متمرکز و بار کمانش تحت فشار یکنواخت گنبد های دارای مقطع بهینه پرداخته شده است. گنبد­های مورد مطالعه، دارای مقطع نیم دایره، شاخ بزی و پنج او هفت می­باشند. گنبد­های شاخ بزی و پنج او هفت هر کدام شامل سه نوع کند، معمولی و تند هستند. هفت نمونه گنبد مورد مطالعه در سه دهانه m 12...

یکی از پدیده­های جالب ژئومورفولوژی در چشم­انداز بعضی از مناطق گنبدهای نمکی است. این پدیده  در بخش­های مختلف ایران از جمله در زاگرس جنوبی، قم، سمنان و آذربایجان وجود دارد. گنبدهای نمکی آذربایجان حاصل بالاآمدن موادتبخیری نئوژن تحت عنوان سازندهای قم خصوصاً سازند قرمزفوقانی (میوسن) است. این گنبدها از لحاظ عمق، کم­عمق و از لحاظ وسعت متوسط تا کوچک هستند. در تشکیل گنبدهای نمکی آذربایجان علاوه بر اختلاف...

چکیده ندارد.