مطالعه روابط ادیان بر مبنای سه خاستگاه مشترک ادیان با تأکید بر آیات قرآن است. دین، وحدت آفرینی تردیدناپذیر دارد. پلورالیستها می گویند: وقتی ادیان متعدد در کار باشند وحدت آفرینی به تخاصم می انجامد. این انتقاد در مسیحیت دست کشیدن از مطلق نگری را در پی آورد و زمینه طرح گفت وگوی متدینان و باور به کثرت گرایی یا وجود گوهر دین را فراهم ساخت. تدوام تنش ها بین پیروان ادیان پس از به کارگیری راهکارهای یاد...

قربانی آیینی است که در پهنه جغرافیای تمدن بشری ، قدمتی به گستره تاریخ دارد ، و خود ، راهنمائی است بر شناخت اندیشه کهن هزاره ها . این پژوهش گامی است برای ترسیم طرحی کلی از قربانی و تفکر زایای آن، در طول اعصار فرهنگ دیرینه ایران . این رساله تلاش در شناخت قربانی در ایران با بررسی جزئیات ذکر شده در متون دینی و بازشناسی این آیینها در اسناد تاریخی دارد . در این راه با یاری جستن از تاریخ بین النهرین و...

کرامت ذاتی یکی از اوصاف عالیه انسانی و از جمله حقوق بنیادین همه ابنای بشر است که هیچ شرطی آن را مشروط و هیچ قیدی آن را مقید نمی سازد. در آموزه های ادیان الهی و به ویژه در مکتب حیات بخش اسلام در این خصوص مباحث نافع و کثیری وجود دارد که می توان شمّه ای از آن را بدین نحو تنزل داد که بشر به لحاظ دمیدن روح الهی در او حائز مقامی بی بدیل شده است و بالتّبع، حصول بدین مقام منیع، تالی تلو کثیری برای او به ...

. مفاهیم در حوزه علوم انسانی، بنیادی ترین عنصر و کوچک ترین جزء تشکیل دهنده نظریاتند و در عین حال، آسیب زاترین بخش، به سبب احتمال بد فهمی های فراوان و دامن زدن به مجادلات بی سرانجام؛ خصوصاً اگر آن موضوع، در آوان شکل گیری و نظریه پردازی باشد و هنوز مجال کافی برای جرح و اصلاح و شرح و ایضاح مفاهیم اصلی خویش را نیافته باشد. این معضل، هنگامی پیچیده تر می شود که مسئله سهل انگاری در ترجمه متون نظری و بی...

نقش دین در سیر تحولات تاریخی امری بی‎بدیل است؛ از یک‎سو ادیان دارای تنوع و تفاوت‎های بسیاری هستند و از سوی دیگر در طول تاریخ کشمکش و نزاع‎های طولانی که به نام دین صورت گرفته، گفتگو میان ادیان را به یک ضرورت تبدیل نموده است. اما چگونه می‎توان شیوه و مبانی مدونی را برای گفتگو براساس تعامل بین ادیان دنبال نمود؟ در سال‎های اخیر دربارة شیوة گفتگو بین ادیان نظریاتی ارائه شده و فرصت‎هایی برای به‎کار ب...

مسئله تعدد ادیان و پرسش های ذیل آن، ازجمله پرسش های حقانیت و نجات، حائز اهمیت دین شناسانه فراوانی هستند. در میان پاسخ های متعددی که به این مسئله داده شده است یکی از تقریر های شمول گرایانه ای که با بهره گیری از تعالیم فلسفه صدرایی و به طور خاص تمایز تشکیکی به نحو مجمل توسط برخی محققان مسلمان شکل گرفته است نوعی پاسخی است که می توان آن را شمول گرایی تشکیکی بودن حقانیت نامید. مقاله حاضر[i] با بررسی...

نویسنده نخست به دو کارکرد دین در تاریخ؛ یکی الفت آفرینی و دیگر جدال و مخاصمه اشاره کرده سپس به این پرسش پرداخته است که کدام یک برخاسته از متن دین و کدامیک جزء عوارض بوده است. در این راستا دو نظریه متضاد را نقل می کند آن گاه به نظریه سومی می پردازد که بر اساس آن کارکردهای متفاوت ادیان به دو عامل درونی یعنی مجموعه معارف و مفاهیم متون ادیان و دیگر عامل بیرونی یعنی برداشت ها و تفسیرهای عالمان دینی،...

در این مقاله نحوه روابط میان ادیان و چگونگی و محورهای عمده گفت وگو میان آنها از نگاه قرآن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نویسنده، نخست، از استناد به علم، تلاش برای درک نقطه های اشتراک، حق گرایی، خشونت گریزی و آزاد اندیشی به عنوان پیش شرطهای گفت وگو یاد کرده و در این راستا فهرستی از مشترکات چهار آیین یهود، مسیحیت، مجوس، صابئین به عنوان ادیان یاد شده در قرآن ارائه می کند. در ادامه از سه نوع راب...