چکیده مبانی شخصیت و شخصیت پردازی رمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن ادبیات فارسی مجید جلاله وند آلکامی انسان گره گاه، دال اصلی و در عین حال دال شناور و سیال نوع ادبی رمان است. رمان از انسان سخن می گوید و به دغدغه های انسان امروز پاسخ می دهد. انسان رمان، شخصیت نامیده می شود. این رساله به بررسی مبانی شخصیت و شخصیت پردازی رمان های پیشامدرن، مدرن و پسامدرن ادبیات فارسی می پردازد. نقط? عزیمتِ این...

چکیده خیامیّت یک منظومه­ی گفتمانی است که در آن سه گفتمان لاادری­گرا، شریعت مدار و تصوف، به­شکل «درون­گفتمانی» با هم مجادله و مناظره می­کنند. آن چه این مجادله‌ی چند رویه را ­در جامه‌ی گفتمانی یکسان پیوند می دهد، انتساب آن به شخصیتی مفهومی و پارادوکسیکال به نام عمرخیام است. عنصر «توبه» یکی از مهم­ترین عناصر اشتراکی گفتمان شریعت­مدار و تصوف است. این عنصر در خیامیّت پیش...

یکی از مباحث بحث انگیز در کتب تاریخ ادبیّات، شکل گیری و تثبیت مکتب بازگشت ادبی است؛ مکتبی که به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران، تحوّل شعر فارسی را برای مدّتی از سیر طبیعی خویش دور ساخت؛ دلبستگی شاهان قاجار به رسوم درباری حکومت های سامانی‎ و غزنوی، آرامش جامعه ایرانی در دوره زند و پس از آن، دل زدگی از سبک هندی و تلاش برای رهایی شعر از انحطاط و… دلایلی هستند که برای شکل گیری و تثبیت این مکتب ادبی از سو...

این پژوهش باعنوان تحلیل بازنمایی مفهوم شهروندی در کتابهای درسی مقطع راهنمایی و دبیرستان در ایران صورت گرفته است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی گفتمان غالب شهروندی در کتابهای درسی و نوع رویکرد غالب بر آموزش شهروندی در محتوای کتابهای درسی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی است. نمونه آماری به روش هدفمند و با توجه به موضوع تحقیق کتابهای مرتبط ادبیات فارسی، تعلیمات دینی و تعلیمات اج...

یکی از شاخصه ­های زبانی شعر معاصر کاربرد واژگان عامه و محلی در آن است، تا آنجا که می­توان گفت در شعر معاصر (نیمایی، سپید و ... ) دیگر آن تمایزی که قرن­ها میان واژگان ادبی و غیر ادبی (عامه، محلی، بازاری و ... ) وجود داشت، دیده نمی­شود. بسیاری از شاعران معاصر (نیما، فروغ فرخزاد، احمد شاملو و ... ) با کاربرد این واژه­ها در شعر خود نشان دادند که در نظر آن ها واژه­ها ارزشی برابر دارند و تقسیم و طبقه...

گذشته از جنبه زیبایی شناختی آثار سعدی، که سبب گردیده است تا از او به عنوان استاد سخن یاد شود، ایرانیان قرن های متمادی، این شاعر را به عنوان آموزگار اخلاق و حکمت خود پذیرفته بودند. این پذیرش تا سال های انقلاب مشروطه همچنان ادامه داشت، تا اینکه با آغاز این سال های دوران ساز، آموزه های ارائه شده از سوی سعدی مورد انتقاد برخی از روشنفکران و مستشرقینی چون ادوارد براون قرار گرفته، در تضاد با آموزه های...

تحولات اجتماعی سال های اخیر در ایران، به تدریج، ابعاد متفاوتی به خود گرفته اند و نه تنها ارزش ها که رفتارهای افراد را مشمول تغییر قرار داده اند. یکی از این تغییرات در حوزة روابط جنسی پیش از ازدواج و در مناسبات با جنس مخالف روی داده است. نتایج تحقیقات متعدد نشان می دهد که روابط جنسی پیش از ازدواج، در سال های اخیر، میان جوانان افزایش یافته است. اما بیان «رشد» این روابط همة ماجرا نیست؛ چرا که افزا...

چکیده نقد ادبی و زبان بایستۀ آن حتی به فرض حضور آن در ادبیات گذشتۀ ایران، سابقۀ چندانی ندارد چرا که زبانِ رایج و هنجار گفتمان پیشامدرن زبان مدح/هجو بوده است؛ نویسندگان و شاعران این دوره به تناوب گاه زبان مدح را به کار گرفته­اند، گاه نیز از زبان هجو استفاده کرده­اند. اما با فرا رسیدن مشروطیت و استقرار گفتمان مدرن، به تدریج زبان مدح/هجو جای خود را به زبان نقد داده، زبان نقد زبانِ هنجار گفتمان ادبی...

تحولات اجتماعی سال‌های اخیر در ایران، به‌تدریج، ابعاد متفاوتی به خود گرفته‌‌اند و نه‌تنها ارزش‌ها که رفتارهای افراد را مشمول تغییر قرار داده‌‌اند. یکی از این تغییرات در حوزة روابط جنسی پیش از ازدواج و در مناسبات با جنس مخالف روی داده است. نتایج تحقیقات متعدد نشان می‌‌دهد که روابط جنسی پیش از ازدواج، در سال‌های اخیر، میان جوانان افزایش یافته است. اما بیان «رشد» این روابط همة ماجرا نیست؛ چرا‌که ا...

حبسیّه، شعری است که شاعر در زندان، واکنش­های حسّی، روحی و معرفت­شناختی خود را با تخیّلی که درگیر مفهوم تهدیدآمیز حبس است در زبانی ویژه بازنمایی می­کند. مکانمندی زندان، هم شاعر را به بدن و ذهن تهدید شده معطوف می­کند و هم معرفتی را می­سازد که «زندان» در آن یک «ابر نشانه» است. گفتمان زندان با نسبتی که شاعر با جهان و «امر اجتماع» دارد، ساخته می­شود. از اینرو در تبیین شعر حبسیّۀ جهان پیشامدرن که تأییدگر...