موضوع هسته­ای به عنوان مهم­ترین مسئله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته، عرصه رقابت گفتمان­های مختلف در این حوزه بوده است. انتخابات ریاست جمهوری خردادماه 1392 منجر به تحول گفتمانی در موضوع هسته­ای گردید. در این انتخابات حسن روحانی به عنوان حامل گفتمان اعتدال یا اعتدال گرایی توانست نظام معنای حاکم بر این گفتمان را عمومیت بخشیده و آن را هژمونیک نماید. از این رو، مقاله حاضر با استفاد...

رخداد انقلاب اسلامی ایران، به عنوان رویدادی کم نظیر در سال های پایانی قرن بیستم، توجه بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران حوزۀ علوم اجتماعی و سیاسی را به خود جلب کرده است. ازاین رو، برای مطالعۀ این پدیده از نظریه ها و رویکردهای گوناگون بهره گرفته شده است. اکثر این نظریه ها به بررسی چگونگی شکل گیری رخداد انقلاب معطوف شده و کمتر به تحلیل چرایی هژمونیک شدن گفتمان اسلام گرا به طور نظام مند توجه کرده ا...

بررسی چگونگی حضور مذهب و بررسی نقش آن در دفاع مقدس مسأله اصلی این پژوهش است که پژوهشگر با انجام پژوهشی توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده های مبتنی بر منابع کتابخانه ای و با به خدمت گرفتن نظریه گفتمان «لاکلا» و«موفه» درتلاش برای یافتن پاسخ آن برآمده است. در پاسخ به چگونگی حضور مذهب، داده های پژوهش نشان می دهند که گفتمان تشیع فقاهتی با ارایه اسطوره مطلوب خود و در شرایط بی قراری جامعه، توانایی جذب دا...

طنز یکی از خرده‌گفتمان‌های گفتمان ادبی است که به هژمونیک شدن گفتمان انقلاب اسلامی ـ چه پیش از تثبیت انقلاب و چه بعد از تثبیت این گفتمان ـ کمک کرد. مفهوم هژمونی می‌تواند ابزاری برای تحلیل روابط میان ادبیات و جامعه باشد که هم می‌تواند جایگاه اهل ادب را ـ به عنوان عوامل هژمونیک کننده یا تغییرساز ـ در جامعه تعیین کند و هم تعیین کننده نقش نیروهای اجتماعی در متون ادبی باشد. برای رسیدن به این هدف هفته...

موضوع هسته‌ای به ‌عنوان مهم‌ترین مسئله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته، عرصه رقابت گفتمان‌های مختلف در این حوزه بوده است. انتخابات ریاست جمهوری خردادماه 1392 منجر به تحول گفتمانی در موضوع هسته‌ای گردید. در این انتخابات حسن روحانی به‌ عنوان حامل گفتمان اعتدال یا اعتدال گرایی توانست نظام معنای حاکم بر این گفتمان را عمومیت بخشیده و آن را هژمونیک نماید. از این رو، مقاله حاضر با استف...

در دهۀ اخیر سیاست‌گذاران روس در آیین جدید سیاست خارجی روسیه به قدرت نرم، جایگاه ویژه‌ای بخشیدند تا از این رهگذر به ترمیم چهرۀ بین‌المللی روسیه، مقابله با انقلاب‌های رنگی و حفظ رژیم‌های طرفدار روسیه کمک کنند. با پذیرش این فرضیه که توجه به قدرت نرم، ابزاری برای به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت در جهان معاصر است، نوشتار حاضر درپی پاسخ‌گویی به این پرسش است که روس‌ها برای به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت، چگونه ب...

در مقاله پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره اول شکل گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل بندی قانون و دال هایی چون «عدالت»، «آزادی...

این می‌کوشد اشاره به زمینه‌های انتخابات ریاست ‌جمهوری دوره یازدهم، به بررسی گفتمان انتخاباتی حسن روحانی به منزله نامزد پیروز انتخابات بپردازد و به این سؤال پاسخ دهد که چگونه با روش تحلیل گفتمان، نحوه هژمونیک شدن گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم تبیین می‌شود؟ مدعای مقاله آن است که مؤلفه‌های گفتمانی نامزد پیروز در انتخابات ریاست‌ جمهوری یازدهم بیشتر بر اساس تنوع مفصل‌بندی از دال‌های ...

برای فهم روشمند ریشه و ماهیت تنش های میان ایران و کشورهای عربی به ویژه عربستان باید به صورت جدی به این سؤال اساسی پاسخ دهیم که چرا پروژه هژمونیک شدن ایران هراسی تا به این اندازه میان اعراب و به ویژه عربستان مقبولیت پیداکرده است؟ در پاسخ به این سؤال به نظر می رسد الگوی تحلیل لاکلائو و موفه در بحث هژمونیک شدن گفتمان ها به خوبی می تواند این فرایند را تحلیل کند؛ زیرا از طرفی نشان می دهد که گفتمان ا...