موضوع هسته­ای به عنوان مهم­ترین مسئله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته، عرصه رقابت گفتمان­های مختلف در این حوزه بوده است. انتخابات ریاست جمهوری خردادماه 1392 منجر به تحول گفتمانی در موضوع هسته­ای گردید. در این انتخابات حسن روحانی به عنوان حامل گفتمان اعتدال یا اعتدال گرایی توانست نظام معنای حاکم بر این گفتمان را عمومیت بخشیده و آن را هژمونیک نماید. از این رو، مقاله حاضر با استفاد...

استادیار دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس بی شک‘ تحقق گفتمان تبلیغاتی به چگونگی به کار گیری راهکارهایی که شیوه های بیان و نقل و متفاوتی را در بر می گیرند‘ بستگی دارد. از میان این راهکارها می توان به راهکار روایی‘ گفتمانی ‘ بلاغتی و توصیفی اشاره نمود. در این تحقیق‘ گفتمان زیمنس که مارا با تبلیغ نوعی تلفن همراه مواجه می سازد نمونه ای است که می توان از طریق آن به فرایند تعامل بین ک...

مطالعة فرایند تنشی گفتمان ادبی، مبتنی بر بررسی تعامل بین گستره ها و فشاره های گفتمانی است. پایگاه اندیشه ای چنین مطالعه أی را باید در نظریه های زبانی مربوط به حوزهء آواشناسی جست: تکیه برهای ز بانی از دو ویژگی مهم پیروی می کنند یا این که از فشار و شدت برخوردارند که أوج آن ها را در پی دارند و یا این که بدون فشار و ضعیف اندکه افت آن ها را سبب می شوند. اما در گفتمان ادبی، به دلیل فرایندی بودن عملیا...

این مسئله که چه عواملی در شکل گیری و انتقال معنا نقش دارند و چگونه زبان می تواند چهار‏چوب محدود خود را پشت‏سر گذارد و سبب تولید معنا‏هایی جدید و غیر‏منتظره شود، همواره پرسشی تازه است. نمی توان معنا را امری از‏پیش‏تعیین‏شده و ثابت دانست؛ زیرا شکل گیری معنا تابع جریانی زنده، فعال، باز و سیال است؛ به همین دلیل، هر‏گاه از معنا سخن گفته می‏شود، باید به فرایند معنا‏سازی توجه کرد. در‏واقع، معنا در چرخ...

گفتمان، حاصل مطالعه زبان به عنوان یک پدیده اجتماعی یا رویکردی جامعه شناختی به آن است و متن، امری است اجتماعی در خلال روابط اجتماعی و نه بیرون و مستقل از آن. بنابراین متن، محصول گفتمان است و برای درک یک متن و تعیین روابط پیوستگی میان جملات، باید دانش اجتماعی و فرهنگی مربوط به «جهان» به صورت پیش فرض وجود داشته باشد. همچنین، ویژگی یک متن خوب، ایجاد تعامل بین نویسنده و خواننده است. این تعامل در متو...

در جریان انقلاب مشروطه حداقل دو گفتمان فکری عمده یعنی «گفتمان روحانیت مشروطه­ خواه» و «گفتمان روشنفکری ایران» قابل شناسایی است که با ائتلاف موقت این دو گفتمان در مرحله اول بر استبداد پیروز می­ شوند. تعامل اولیه این دو در جریان انقلاب گونه­ ای خاص از مشروطه­ ی ایرانی را به تصویر می­ کشید که در جریان تحولات بعدی، این تعامل تبدیل به تقابل فکری این دو جریان فکری شد که در نهایت منجر به ناکامی در دست...

در این مقاله، پس از اشاره به ابزارهای چهارگانه کاربردی در سیاست خارجی یک کشور، شامل دیپلماسی به عنوان ابزار معمول و متعارف، قدرت اقتصادی یا مالی و تجاری، نیروی نظامی یا قوه قهریه و فرهنگ یا ارتباطات، و تبیین ابزار فرهنگی یا رسانه ای، به توضیح عناصر و پتانسیل های تعاملات فرهنگی در عرصه های دینی، مذهبی، فرهنگی، ادبی و تمدنی پرداخته می شود و نقش هر یک از این موارد، در ارتباط با قلمروهای سیاسی پیرا...

چکیده نوتاریخ‏گرایی گرایشی  است در مطالعات ادبی و فرهنگی که توجه ویژه ای به موقعیت تاریخی متن به عنوان جزء جدایی ناپذیر متن دارد. از این دیدگاه متن به صحنه ی نبرد میان اندیشه های متخاصم نویسنده، جامعه، رسوم، نهادها و اعمال اجتماعی بدل می شود که همگی در نهایت مورد توافق نویسنده و خواننده و تحت تأثیر شناختمان آن ها قرار می گیرد. تاریخ‏گرایی  نو به متن ادبی به عنوان بستری برای تعامل گفتمان های گون...

گفتمان آیات قرآن کریم با چینش دقیق دال ها، تألیف بی نظیر عبارت ها و درنتیجه، عمق مدلول ها سبب شده مفسران گوناگون بنا به توان علمی و رویکرد عقیدتی خود، تفسیرهای گوناگونی از آیات ارائه دهند که البته فقط خوانش درستی (تفسیری) پذیرفتنی است که مطابق با روح هدایتگر قرآن صورت گیرد. این نوشتار در نظر دارد با روش توصیفی– تحلیلی، به تحلیل گفتمان آیات نخست (16-32) سورۀ مریم بپردازد که به شخصیت حضرت مریم (س...

چکیده نوتاریخ‏گرایی گرایشی  است در مطالعات ادبی و فرهنگی که توجه‌ ویژه ای به موقعیت تاریخی متن به عنوان جزء جدایی ناپذیر متن دارد. از این دیدگاه متن به صحنه ی نبرد میان اندیشه های متخاصم نویسنده، جامعه، رسوم، نهادها و اعمال اجتماعی بدل می شود که همگی در نهایت مورد توافق نویسنده و خواننده و تحت تأثیر شناختمان آن ها قرار می گیرد. تاریخ‏گرایی  نو به متن ادبی به عنوان بستری برای تعامل گفتمان های گو...