پدیدۀ گسل دولت- ملت در جامعۀ ایران، سابقه ای طولانی دارد و در تبیین آن دیدگاه های مختلفی وجود دارد. پژوهش حاضر در جست وجوی نسبت علما و روحانیون شیعه با مسئلۀ گسل دولت ـ ملت در تاریخ معاصر ایران است و در این مجال، تمرکز بر مقطع زمانی نهضت های چهارگانۀ ضداستعماری جنوب و به ویژه دوران مشروطه و جنگ جهانی اول است. در پژوهش حاضر از رویکرد دکتر حمید پارسانیا به عنوان چارچوب نظری پشتیبان، برای تحلیل گس...

علت وجودی یکی از مهمترین مفاهیم جغرافیای سیاسی است. سابقه این مفهوم به دیدگاههای «فردریک راتزل» بر می گردد. هر چند در مورد علت وجودی دولت ـ ملتهای اروپایی کارهای گسترده ای صورت گرفته است ولی در مورد ایران تا زمان حاضر کار چندانی انجام نشده است. در این پژوهش با استفاده از مفهوم علت وجودی تلاش شده است تا ریشه پیدایش، استقرار و تداوم دولت و ملت ایران در طول تاریخ ـ که به ایجاد دولت ـ ملت ایران در...

هویّت یابی وستفالیایی در روابط بین الملل، بستر تاریخی شکل گیری فرایند دولت/ ملّت سازی بوده است. تقسیم بندی سیاسی جهان بر اساس «دولت/ ملّت»، نشان دهنده پیدایش و کمال فرایند عرفی سازی عرصه سیاست است. سرنوشتِ فرایند عرفی سازی عرصهی سیاست در کشورهای جهان اسلام، از اهمیّت برخوردار است، بنابراین می بایست میزان اسلامیّت (نقش اسلام و دین و مذهب) را در روند دولت/ ملّت سازی نزد دولت های مسلمان روشن کرد. نگارندگ...

از نقطه نظر توسعه، ملت سازی مساله ای بسیار مهم است و در فرایند ملت سازی هویت ملی، جایگاه خاصی دارد. زمانی می توان از هویت ملی صحبت به میان آورد که فرایند ملت سازی ـ یعنی تشکیل یک ملت که دارای سرزمین معین با مرزهای مشخص، نظام حکومتی خاص خود و برخی دیگر از ویژگی هایی که صفت مشخصه و وجه تمایز آن از سایر ملت ها است ـ تحقق یافته باشد. این فرایندی است که در ادبیات مربوط به علوم سیاسی از آن به تشکیل د...

از زمانی­که تمامی پدیده­های اجتماعی و تعاملات سیاسی بشر در قالب دولت ـ ملت­های جدید شکل گرفت و هویت های اجتماعی و فرهنگی نیز در این چارچوب نوین تعریف گشت، در عین بیشترین تاکید بر مفهوم صلح و ارزش و اهمیت آن، خونین­ترین و وسیع‏ترین جنگ­های تاریخ در این دوران و به دست دولت ـ ملت­های مدرن پدید آمده است. این مقاله در جستجوی این پرسش اساسی است که آیا خشونت و منازعه عنصری ذاتی در بنیانِ نهاد دولت ـ مل...

نوسازی در تجربۀ اروپاییان، بر پایۀ مدرنیته و به یاری و کمک بورژوازی و دولت مطلقه و ملی و مدرن و از گذر تغییرات اجتماعی وسیع و همه‎جانبه، به ظهور جوامع مدرن و توسعه‎یافته انجامید. اما، در کشور ایران، با وجود تلاش‎هایی که در عصر رضا شاه صورت‎گرفت، نوسازی به ایجاد جامعه ای مدرن و توسعه‎یافته نینجامید. نوسازی در دورة پهلوی اول شتابان صورت‎گرفت و به دلیل تسلط دولت بر منابع قدرت، ناتوانی و پراکندگی ج...

بوسنی و هرزه گووین یک کشور چند نژادی شامل سه گروه اصلی که در قانون اساسی از آن ها به عنوان نژاد مؤسس یاد شده و 17 اقلیت دیگر است و همه آن ها در یک کشور چند نژادی قرار گرفته اند. این کشور بعد از جدا شدن از امپراطوری عثمانی در سال 1878، تقریبا نزدیک به یک قرن با چالش های ملت ـ دولت سازی روبرو بوده است. ابتدا این کشور تحت استعمار امپراطوری اتریش ـ مجارستان قرار گرفت و بعد از این دوره، زیر نظر پادش...

از نقطه نظر توسعه، ملت سازی مساله ای بسیار مهم است و در فرایند ملت سازی هویت ملی، جایگاه خاصی دارد. زمانی می توان از هویت ملی صحبت به میان آورد که فرایند ملت سازی ـ یعنی تشکیل یک ملت که دارای سرزمین معین با مرزهای مشخص، نظام حکومتی خاص خود و برخی دیگر از ویژگی هایی که صفت مشخصه و وجه تمایز آن از سایر ملت ها است ـ تحقق یافته باشد. این فرایندی است که در ادبیات مربوط به علوم سیاسی از آن به تشکیل د...

از زمانی­که تمامی پدیده­های اجتماعی و تعاملات سیاسی بشر در قالب دولت ـ ملت­های جدید شکل گرفت و هویت‌های اجتماعی و فرهنگی نیز در این چارچوب نوین تعریف گشت، در عین بیشترین تاکید بر مفهوم صلح و ارزش و اهمیت آن، خونین­ترین و وسیع‏ترین جنگ­های تاریخ در این دوران و به دست دولت ـ ملت­های مدرن پدید آمده است. این مقاله در جستجوی این پرسش اساسی است که آیا خشونت و منازعه عنصری ذاتی در بنیانِ نهادِ دولت ـ مل...

مقوله دولت در جامعه معاصر ایران، از جمله موضوعاتی است که کمتر مورد توجه محققان، خصوصآ جامعه شناسان واقع شده است. یکی از معدود مطالعات انجام شده در این زمینه مقاله آقای حمیدرضا جلایی پور است که با عنوان «جامعه و دولت معاصر در ایران: تمهیدی نظری برای ارزیابی تکوین ملت ـ دولت» تلاش می کند به کندوکاوی در خصوص وضعیت ملت ـ دولت در ایران معاصر بپردازد. از آن جا مشارکت جامعه علمی در این خصوص می توان سو...