اختلاف‌نظر پنج کشور ساحلی دریای خزر در مورد شیوۀ تقسیم این قلمرو آبی، سبب شده است که بسیاری از مشکلات مربوط به آن از جمله بحران‌های زیست‌محیطی همچنان نادیده گرفته شوند؛ بحران‌هایی که تأثیرهای منفی بسیاری بر زندگی و اقتصاد مردم ساکن در نواحی ساحلی این دریا برجای گذاشته‌اند. از سوی دیگر، برخلاف اینکه این دولت‌ها حاضر نیستند از دعواهای حاکمیتی خود در تعارض یادشده دست بکشند، مسائل زیست‌محیطی در حوز...

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 میلادی و استقلال جمهوری های آسیای مرکزی، کشورهای حوزه دریای خزر از دو به پنج کشور افزایش یافته و از آن زمان، این کشورها (شامل آذربایجان،ایران،ترکمنستان،روسیه و قزاقستان) به جهت برخورداری از ذخایر عظیم معدنی، نفت و گاز مورد توجه ویژه جهانیان قرار گرفتند. لذا ایران با درک شرایط جهانی برای همگرایی، منطقه ساحلی دریای خزر را به عنوان حوزه تعامل منطقه ای م...

کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر(کنوانسیون آکتائو) با هدف پی‌ریزی یک رژیم حقوقی نوین برای دریای خزر بین پنج کشور ساحلی آن بسته شده است. از عناصر اصلی این رژیم حقوقی، مسئلۀ خطوط لولۀ زیردریایی نفت‌وگاز است که مدت‌ها بین کشورهای ساحلی محل نزاع بوده است، زیرا ایران و روسیه ظاهراً از نظر آثار زیست‌محیطی خطوط لولۀ زیردریایی نفت‌وگاز و در واقع برای حفظ منافع سیاسی و اقتصادی خود خواستار این بودند که ساخ...

کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر رژیم حقوقی جدید و منحصربه‌فردی برای این پهنۀ آبی پدید آورده که سنگ‏شالودۀ آن تقسیم سطح و ستون آب دریای خزر به مناطق دریایی کشورهای ساحلی در مقابل پهنۀ دریایی مشترک است. بدین‌لحاظ، خط مبدأ کارکردی بنیادی در رژیم حقوقی نوین دریای خزر دارد، زیرا حدود خارجی مناطق دریایی کشورهای ساحلی از خطوط مبدأ تعیینی آنها اندازه‏گیری خواهد شد که خود دامنۀ مکانی پهنۀ دریایی مشترک ر...

بدنبال فروپاشی اتحاد شوروی و افزایش تعداد کشورهای ساحلی دریای خزر از دو به پنج کشور، نظام حقوقی که سالها بین ایران و اتحاد شوروی بر دریای خزر حکمفرما بود مشروعیت خود را از جانب برخ کشورهای ساحلی از دست داد و بدین ترتیب مشکل رژیم حقوقی دریای خزر پدید آمد نظام حقوقی پیشین که از دید جمهوری اسلامی ایران تا تکوین و تدوین یک رژیم جدید کماکان حاکم است، عمدتا مبتنی بر دو قرارداد منعقده میان ایران و اتح...

مناطق ساحلی به علت برخورداری از منابع غنی، همواره در معرض بهره برداری بی رویه قرار داشته اند. مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی نه تنها به کاهش مشکلات زیست محیطی سواحل و دریا کمک می کند، بلکه سبب تسریع روند اجرای سیستم حکمرانی خوب در مناطق ساحلی می شود. مشکلات مناطق ساحلی بدون راه حل های جامع، فراگیر، مشارکت همگان و گروه های ذی نفع حل نمی شود. مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی دریای خزر فرایندی مربوط به حکمر...

برگزاری دومین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در 24 مهر ماه 1386 موفقیت بزرگی برای دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به شمار می آید؛ زیرا که اجلاس اول سران که در عشق آباد در اردیبهشت 1381 برگزار شد نه تنها نتیجه مشخصی در پی نداشت بلکه شرایط سیاسی و امنیتی منطقه را به شدت آشفته کرد. در اجلاس تهران دومین سند سیاسی بین روسای جمهور کشور های ساحلی دریای خزر در یک بند و 25 ماده به تصویب رسید که می توان...

برگزاری دومین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در 24 مهر‌ماه 1386 موفقیت بزرگی برای دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید؛ زیرا که اجلاس اول سران که در عشق‌آباد در اردیبهشت 1381 برگزار شد نه تنها نتیجه مشخصی در پی نداشت بلکه شرایط سیاسی و امنیتی منطقه را به شدت آشفته کرد. در اجلاس تهران دومین سند سیاسی بین روسای جمهور کشور‌های ساحلی دریای خزر در یک بند و 25 ماده به تصویب رسید که می‌...

نوسانات سطح آب دریای خزر عامل اساسی مخاطرات ژئومورفولوژیک در منطقه ی ساحلی محسوب می شود. پیشروی ساخت و سازهای انسانی به طرف حریم دریا درطول 50 سال اخیر، تغییرات شگرفی درمنطقه ی ساحلی ایجاد نمود. تاکنون مطالعات گسترده ای بر روی تغییرات سطح آب دریای خزر و تعیین حریم دریا صورت گرفته است. در این پژوهش، هدف کارایی حریم دریای خزر و مخاطرات ژئومورفولوژیک ناشی از نوسانات سطح تراز آب دریای خزر در محدوده...