در این جستار به بررسی چگونگی فرایند ارجاع در چارچوب نطریه‌ای می پردازیم که هم ملاحظات منطقی و هم عوامل گفتمانی را در مرجع گزینی لحاظ می کند. نظریه بازنمایی گفتمان با اتکاء به جعبه‌هایی که ساخت‌های بازنمایی گفتمان نام دارند و با وارد کردن عوامل گفتمانی در هر ساخت به خوبی از عهده توصیف وتبیین مسئله ارجاع در جملاتی که در آن‌ها ارجاع مرجع‌دار به گروه اسمی نامعین (نکره) میباشدبرآمده است. از مهم‌ترین...

گروه حرف اضافه ای در مقایسه با گروه های دیگر از ویژگی ها و تمایزاتی برخوردار است، هسته این گروه، برخلاف سایر گروه ها گاهی از مرکزیت و تفوّق معنایی لازم برخوردار نیست یعنی مانند هسته سایر گروه ها، استقلال آوایی، املایی و دستوری دارد، ولی استقلال معنایی آن مانند هسته دیگر گروه ها نیست. هسته این گروه، امکان گسترش پذیری ندارد و دارای فهرست بسته و محدودی است، گاهی ممکن است هسته و وابسته این گروه با ک...

یکی از مواردی که به هنگام نوشتن، احتمال وقوع اشتباه یا خطا در آن بسیار است - به ویژه در زبان فارسی - مطابقه فعل و فاعل است. در این مقاله سعی شده است این مقوله با نگاهی تطبیقی در دو زبان فارسی وانگلیسی، و بیشتر از زاویه ویرایش، بررسی شود.

گروه اسمی مهمترین سازه در تحلیل رایانه ای زبان فارسی است. گروه اسمی از یک کلمه یا گروهی از کلمات ساخته می شود. این گروه یک هسته و تعدادی وابسته پیشین و پسین دارد. وابسته های پیشین عبارتند از صفت اشاره، عدد، ممیز، صفت عالی، شاخص، صفت پرسشی، صفت مبهم، صفت تعجبی، یک نکره. وابسته های پسین شامل صفت بیانی و «-ی» نکره و مضاف الیه و بدل و گروه حرف اضافه و جمله ربطی هستند. وابسته های پیشین محدودیتهای هم...

در طول قرن ها زبا نشناسان عمدتاً به صرف و ساخت واژه توجه داشتند اما با پیدایش دستور گشتاری مطالعات نحوی و بررسی ساختار جمله اهمیت بسزایی یافت. تا دهة 70 میلادی تمرکز روی جمله بود و از این زمان کم کم به مطالعة گروه اسمی هم پرداخته شد. با بررسی دقیق ساختار آن متوجه شباهت هایی میان گروه اسمی و گروه فعلی و جمله شدند . ادعای مشابهت ساختار این دو گروه ‘ با توجه به تفاوت های زیاد آن ها‘ موجب شد مطالعات...

نظریه گروه نقشی حرف تعریف یکی از تعدیل های صورت گرفته در نظریه حاکمیت و مرجع گزینی است که در توصیف و تحلیل گروه اسمی، تحول عمده ای پدید آورد. به طور مثال مجموعه ای از فرافکنی های نقشی خاص در سطوح بالاتر از اسم به کار می رود. درسطح بالاتر از گروه اسمی در گویش لری خرم آبادی، گروه های نقشی شمار، حرف تعریف و اضافه به کار می رود. گروه های نقشی مربوط به اسم بر گروه اسمی هیچ گونه نقش معنایی فرافکنی نم...

چکیده در پژوهش حاضر به بررسی گروه اسمی زبان عربی در چارچوب نظریه ایکس تیره پرداخته شد. طبق نظریه ایکس ـ تیره مقولات گروهی دارای ساختار سلسله مراتبی هستند و لازمه ی این فرض قائل شدن به سطح میانی است به عبارت دیگر، در هر گروه علاوه بر سطح واژگانی n و سطح گروهی"n که فرافکن بیشینه می باشد یک سطح میانی یعنیn نیز وجود دارد. پژوهش حاضر در تلاش بود تا هسته ها و وابسته های گروه اسمی زبان عربی را براسا...

عنصر /i:/ که در فارسی به عنوان تکواژ یا واژه­بست نکره شناخته می­شود در پژوهش­های مختلف ساختواژی و معناشناختی بررسی شده­است. امّا در تحلیل­های نحوی جایگاه خاصی برای آن درنظر گرفته نمی­شود. در دستور زایشی، مقوله­های نقشی به عنوان عناصری که جایگاه و ارتباط دستوری میان مقوله­های واژگانی را مشخص می­کنند مطرح شده­اند. پیشتر گروه اضافه به عنوان یک گروه نقشی در بالای اسم در فارسی مطرح شده است. در این پژ...

هدف از عرضه گروه اعداد، ساختن ترکیبات مجاز از اعداد اصلی و ترتیبی در زبان فارسی است. در این مقاله سی و هشت عضو دستگاه عددگویی فارسی در چهارگروه چندعضوی و دو گروه تک عضوی قرار داده شده اند. سی و هشت عضو مذکور در دو دسته قاعده کلی (یعنی قواعد گروه اعداد اصلی و اعداد ترتیبی) جای داده شده اند. تعداد قواعد اعداد اصلی شامل چهل و هفت، و تعداد قواعد اعداد ترتیبی (که خود بر دو نوع اند) شامل چهار قاعده ا...

هدف این پژوهش این است که گروه اسمی را در گویش دزفولی براساس نظریه ی ایکس تیره که از زیرمجموعه های نظریه ی حاکمیت و مرجع گزینی است مورد مطالعه و تحقیق قرار دهد و ساخت گروه اسمی و ترتیب سازه ها را در این گویش بررسی نماید. دراین پژوهش 101 گروه اسمی و 62 جمله بررسی شده و برای 11 عدد از آنها نمودار ترسیم شده است. از 62 جمله بررسی شده 51 جمله ی ساده و 11 جمله مرکب هستند که از این میان زمان 35 جمله حا...