ظهور اسلام و انتشار آن در جزیره العرب و سپس مناطق وسیعی از جهان، معلول زمینه ها و عوامل مختلفی بوده است. در این باره اقشار گوناگون هر کدام به نوعی در گسترش اسلام ایفای نقش نموده اند. یکی از مناطق بااهمیت که اسلام در آنجا نفوذ کرده، شبه قاره هند است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای به بررسی شباهت های اصول و مبانی آموزه های اسلام با آئین ها و مکاتب فلسفی هند می پرداز...

غزالی در سیر حقیقت طلبی خویش پس از کلام، فلسفه و باطنیه به طریقه صوفیه روی می­آورد. وی مرتبه صوفیان را تا جایی ارتقا می­دهد که عقل توان درک آن را ندارد و همه حرکات و سکنات آنان را مقتبس از نور نبوت می داند. از این رو، برخلاف متکلمان، فلاسفه و باطنیه، انتقاد مهمی را متوجه آنان نمی­کند. البته او خود در رتبه عارفان بزرگ قرار نمی­گیرد و فاقد بسیاری از تجارب ایشان است. آثار عرفانی او نیز بسیار ضعیف ...

  چکیده هم­زمان با بسط اندیشه­های صوفیانه در جهان اسلام از قرن هفتم هجری به بعد و نزدیکی تصوّف و تشیّع به یکدیگر، رویکردهای صوفیانه در مقتل‌نگاری کربلا به‌مانند برخی دیگر از مکتوبات دینی و تاریخی وارد شد. این مطلب بامطالعه‌ی متون مکتوب این دوره و ردیابی شاخصه‌های اندیشه­ی تصوّف در این متون قابل بررسی است. در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر پژوهش کتابخانه­ای به این سؤال پاسخ...

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی مناسبات دولت صفویه با طریقت¬های صوفیانه¬» سعی در بررسی کنش ها و برخوردهای میان دولت صفویه و طریقت های صوفیانه در بستر زمانی و مکانی مختلف را دارد. بر این اساس مدعای اصلی پژوهش حاضر آن است که دولت صفویه با ویژگی¬های خاصی مانند سابقه¬ی فعالیت طریقتی دو سده¬ای، گرایش به مذهب تشیع و سیاست تمرکز قدرت، اجازه¬ی ظهور و بروز به طریقت¬های مختلف صوفیانه را نمی¬داده است. بدین من...

چکیده هم­زمان با بسط اندیشه­های صوفیانه در جهان اسلام از قرن هفتم هجری به بعد و نزدیکی تصوّف و تشیّع به یکدیگر، رویکردهای صوفیانه در مقتل نگاری کربلا به مانند برخی دیگر از مکتوبات دینی و تاریخی وارد شد. این مطلب بامطالعه ی متون مکتوب این دوره و ردیابی شاخصه های اندیشه­ی تصوّف در این متون قابل بررسی است. در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر پژوهش کتابخانه­ای به این سؤال پاسخ داد...

در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر داده های کتابخانه ای و تکیه بر منابع به این سوال اصلی پاسخ گفته شود، که مقتل های نوشته شده درباره ی واقعه ی کربلا از قرن هفتم تا دهم هجری قمری، از اندیشه های صوفیانه چه تأثیراتی پذیرفته اند؟ فرضیه ی ما این است که همزمان با گسترش اندیشه های صوفیانه در جهان اسلام از قرن هفتم به بعد، رویکردهای صوفیانه نیز در مقتل نگاری کربلا در این دوره بیشت...

چکیده موضوع اصلی این پژوهش بررسی تاریخ تصوف در دوره زندیه مطالعه کارکرد خانقاه ها و تکایا و آداب و رسوم متصوفه و نوع سلوک زندیان با تصوف و سلسله های صوفیانه است. اهمیت این پژوهش از آن حیث است که به رغم جایگاهی که تحولات عقاید و اندیشه ها در حیات سیاسی- اجتماعی ایران داشته است، پژوهش جامع و بایسته ای که زوایای ناگشوده تصوف را در دوره زندیه بررسی نموده باشد صورت نگرفته است. از این رو پژوهش حاضر،...

به کارگیری میراث گذشته، ادب معاصر عربی را به کلّی دگرگون ساخت. صلاح عبدالصّبور نویسنده و شاعر مصری، از جمله ادبایی است که با استفاده­ی هنرمندانه از این میراث، دغدغه­های انسانی و اجتماعی خود را به خوبی بیان کرده است. به کاری­گیری ادب صوفیانه، مانند داستان حلّاج و بُشرحافی، و استفاده از ادبیّات فلکلور (عامیانه) از قبیل ماجراهای سندباد، نمونه­هایی از کاربردهای میراث پیشین در آثار وی است. او  به اقتضای ...