گرامی­داشت­ِدم، یکی از بنیادهای اندیشه­ای و باورشناختی در ادبیات شادخوارانه و نیز ادب نهان­گرایانه(صوفیانه) پارسی­است که به شیوه­های گوناگون پیرامون آن در این دو سامانه ادبی سخن رفته است. خیام به عنوان نمونه برترین در ادبیات شادخوارنه که این مضمون را به گونه های مختلف در رباعیاتش پرورده است و ازسوی دیگر مولانا به عنوان سمبل ادبیات عرفان ایرانی که به نوعی خود را  (ابن الوقت) می خواند در اشعارش، ا...

اندیشه شک و بدبینی،غنیمت شمردن فرصت و عشرت جویی،تذکر مرگ و تاسف بر ناپایداری زندگانی و بی اعتباری روزگار،از اصول معانی ای است که خیام در رباعیات خود به شیوه های گوناگون پرورده است.البته این تفکر و تذکرها با او آغاز نشده و جزو کهن ترین تامل های بشری است.در ادب فارسی نیز از رودکی تا فردوسی و از فردوسی تا سعدی و حافظ،هیچ سخنور مهمی نیست که از آن سخن نگفته باشد. در این مقاله،ضمن بیان رگه هایی از ا...

بررسی و مطالعه نظام مند ویژگیهای فکری نویسنده، شاعر و هنر مند، از جمله راههای دقیق و علمی است که ما را به دنیای آنها نزدیک می کند. نوشتار حاضر، عهده دار بررسی و تحلیل مقایسه ای ابعاد فکری آدم الشعرای شعر پارسی، ابوعبدالله رودکی، با عمربن ابراهیم خیامی نیشابوری، معروف به حکیم عمر خیام در رباعیهای منسوب بدوست. شاید در نظر نخست چنین تصور شود که نتوان ، میان اندیشه های این دو بزرگ همترازی و تناسبی ...

معمای پیچیده هستی، زندگی و مرگ، وجود و عدم همواره فکر آدمی را به خود مشغول داشته و متفکّران و اندیشمندان را به حیرت و سرگردانی دچار نموده است. عمر خیام فیلسوف و شاعر سدۀ پنجم هجری از جمله اندیشمندانی است که معمّای مرگ و زندگی او را به تفکّر در جهان هستی واداشته و همین راز سر به مهر گاه او را به بدبینی و شک و تردید کشانده و برای بهره مندی بیشتر از زندگی زود گذر به خوشباشی و دم غنیمت شمری دعوت می کن...

اندیشه های دم غنیمت گرایانه همواره به عنوان راه چاره ای در برابر دغدغه های فلسفی آدمی درباره ی مرگ و زندگی به شمار می رود و گاه واکنشی است که انسان در برابر آشفتگی های دنیای بیرون نشان می دهد؛ چنین اندیشه هایی در ادب پارسی به صورت مضامینی از قبیل یادآوری مرگ، فراخواندن به اغتنام فرصت برای خوش باشی، زیستن در اکنون و بهره جویی از لحظه های گذران حیات و... بیان شده است و از نظر گروهی از صاحب نظران،...

هدف پژوهش حاضر، بررسی درونمایة ساقی نامه های فارسی از منظر انطباق پذیری آنها با مضامین رباعیات خیام است. به همین جهت 119 ساقی نامة موجود در تذکره های میخانه و پیمانه به روش کتابخانه ای و با شیوة تحلیل محتوا بررسی شده و از آنجا که استقرای تام مدّ نظر بوده، نمونه گیری اعمال نشده است. نتیجه بیانگر این مطلب است که اندیشه هایی چون اغتنام فرصت، مرگ اندیشی، حیرت و شکوه از روزگار از موتیف های مشترک ر...

این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روان‌شناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژه‌ای دارد. سعدی که در زمینه پیام‌های اخلاقی، برجسته‌ترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجّه به آنچه در این پژوهش آمده در کتاب‌های «گلستان» و «بوستان» عنایت خاصی به اغتنام فرصت داشته است و آن را لازمه بهره‌مندی بیش‌تر...

این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روان‌شناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژه‌ای دارد. سعدی که در زمینه پیام‌های اخلاقی، برجسته‌ترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجّه به آنچه در این پژوهش آمده در کتاب‌های «گلستان» و «بوستان» عنایت خاصی به اغتنام فرصت داشته است و آن را لازمه بهره‌مندی بیش‌تر...

گرامی­داشت­ِدم، یکی از بنیادهای اندیشه­ای و باورشناختی در ادبیات شادخوارانه و نیز ادب نهان­گرایانه(صوفیانه) پارسی­است که به شیوه­های گوناگون پیرامون آن در این دو سامانه ادبی سخن رفته است. خیام به عنوان نمونه برترین در ادبیات شادخوارنه که این مضمون را به گونه‌های مختلف در رباعیاتش پرورده است و ازسوی دیگر مولانا به عنوان سمبل ادبیات عرفان ایرانی که به نوعی خود را  (ابن الوقت) می‌خواند در اشعارش، ا...

تمایل ذاتی انسان به شاد زیستن و برخورداری از آرامش درون در رباعی‌های فارسی به‌صورت آموزه‌هایی اخلاقی ‌متجلی شده‌است؛ چنانکه این آموزه همواره یکی از مضامین تعلیمیِ اصلی و محوری در این قالب شعری بوده‌است. پژوهنده در این جستار با تأمل در رباعی‌های مشهورترین رباعی‌سرایان ایرانی تا قرن هشتم هـ. ق. کوشیده است، ضمن بررسی کیفیت و تمایز بازتاب این آموزه‎ها در آثار آنان با ریشه‌یابی پشتوانه‌های اجتماعی و ...