در این مقاله، دیدگاه مایکل بنر دربارۀ عقلانیت علم و تبیینِ علت موفقیت آن را بیان و بررسی کرده‏ایم. مایکل بنر در این بحث در گام نخست عقلانیت علم و دیدگاه‏های مطرح دربارۀ آن را بررسی می‌کند. او گام نخست را از دیدگاه‏های تامس کوهن دربارۀ چگونگیِ پیدایی و پایایی نظریه‏های علمی و نیز عقلانیت علم آغاز می‏کند و به مباحث بسیار بحث‏برانگیز تامس کوهن و برخی دیگر از ضدواقع‏گرایان در فلسفۀ علم می‏پردازد و اخ...

تامس کوهن، فیلسوف علم معاصر، پیشرفت علم به سوی واقعیت را به هر معنایی که کاملاً تعریف شده باشد، به صراحت منکر می شود. در این مقاله سعی شده نشان داده شود که این نگرش کوهن از تز قیاس ناپذیری وی ناشی می شود و از آن می توان به عنوان دلیلی بر ضد واقع گرا بودن کوهن بهره گرفت. پس از آن ضمن تشریح ساحت های مختلف واقع گرایی نشان داده می شود که کوهن از حیث هستی شناختی واقع گرا بوده و نگرش ضد واقع گرایانه ی...

این مقاله در پی تبیین و ارزیابی دیدگاه تامس کوهن درباره گزینش نظریه در علوم طبیعی است. فیلسوفان علم براساس تمایز دوتایی مقام کشف/ مقام توجیه بر آن بودند که چون فرایند کشف نظریه قاعده‌مند نیست، فرایند گزینش نظریه که مقام توجیه است ناگزیر باید قاعده‌مند باشد؛ وگرنه عینیت و عقلانیت علم از کف می‌رود. اما تامس کوهن دلیل می‌آورد که فرایند گزینش نیز چندان قاعده‌مند نیست؛ چون ملاک‌های مشترک گزینش از قب...

تامس کوهن، فیلسوف علم معاصر، پیشرفت علم به سوی واقعیت را به هر معنایی که کاملاً تعریف شده باشد، به صراحت منکر می شود. در این مقاله سعی شده نشان داده شود که این نگرش کوهن از تز قیاس ناپذیری وی ناشی می شود و از آن می توان به عنوان دلیلی بر ضد واقع گرا بودن کوهن بهره گرفت. پس از آن ضمن تشریح ساحت های مختلف واقع گرایی نشان داده می شود که کوهن از حیث هستی شناختی واقع گرا بوده و نگرش ضد واقع گرایانه ی...

در نگارش تاریخ علم تا نیمة دوم قرن بیستم رویکردی درون‌گرایانه غلبه داشت. بر اساس این رویکرد وظیفة مورخ این است که تاریخ عقلانی نظریه‌ها را بنویسد و نشان دهد که تاریخ علم، تاریخ انباشت یافته‌ها و ابداعات فردی است. با انتشار آثار کوهن تحولی انقلابی در تاریخ‌نویسی ایجاد شد. او تحت تأثیر مورخینی مانند کوایره و باترفیلد علم را به عنوان نهادی جمعی مورد مطالعه قرار داد و بر ...

کتاب ساختار انقلاب های علمی کوهن را معمولاً نقطة عطفی در فلسفة علم به شمار می آورند. با این حال، به جز کوهن، فلاسفة دیگری نیز در روشن تر شدن نقاط ضعف فلسفه های تجربه گرایانه مؤثر بوده اند و درصدد ارائة راهکارهایی بدیل نیز برآمده اند. مایکل پولانی از همین فلاسفه ای است که اندکی پیش از انتشار کتاب ساختار در مکتوبات فلسفی اش، به ویژه در کتاب معرفت شخصی، ایده هایی بسیار شبیه به ایده های کوهن در ساخت...

چکیده سبک هندی یکی از سبک¬هایی است که با سبک¬های قبل از خود، یعنی خراسانی و عراقی، تفاوت¬های آشکاری دارد و اغلب متخصصان و منتقدان، این سبک را به منزله¬ی نوعی گسست ادبی می¬دانند که به سبب آن شعر فارسی یک دوره¬ی متمایز و قیاس¬ناپذیر از دوره¬های قبل را تجربه کرده است.نویسندگان این مقاله بر این باورند که این موضوع، یعنی تمایز و قیاس ناپذیری این سبک، را می¬توان از چشم¬انداز نظریه¬ی تامس کوهن، فیلسوف...

کتاب ساختار انقلاب های علمی کوهن را معمولاً نقطه عطفی در فلسفه علم به شمار می آورند. با این حال، به جز کوهن، فلاسفه دیگری نیز در روشن تر شدن نقاط ضعف فلسفه های تجربه گرایانه مؤثر بوده اند و درصدد ارائه راهکارهایی بدیل نیز برآمده اند. مایکل پولانی از همین فلاسفه ای است که اندکی پیش از انتشار کتاب ساختار در مکتوبات فلسفی اش، به ویژه در کتاب معرفت شخصی، ایده هایی بسیار شبیه به ایده های کوهن در ساخت...

تامس کوهن، فیلسوف علم معاصر، پیشرفت علم به سوى واقعیت را به هر معنایى که کاملاً تعریف شده باشد، به صراحت منکر مى شود. در این مقاله سعى شده نشان داده شود که این نگرش کوهن از تز قیاس ناپذیرى وى ناشى مى شود و از آن مى توان به عنوان دلیلى بر ضد واقع گرا بودن کوهن بهره گرفت. پس از آن ضمن تشریح ساحت هاى مختلف واقع گرایى نشان داده مى شود که کوهن از حیث هستى شناختى واقع گرا بوده و نگرش ضد واقع گرایانه ى...

هدف: مسئلۀ اصلی این تحقیق پاسخ به این دو پرسش بود که: اولاً چه تلقی‌ای از علم سبب شد تا جامعه‌شناسان معرفت نتوانند محتوای معرفت علمی را مورد بررسی‌های جامعه‌شناختی قرار دهند؟ ثانیاً چه عواملی سبب شد تا تامس کوهن توانست برای اولین بار این کار را انجام دهد؟ روش: روش تحقیق، اسنادی- تحلیلی بود و با مراجعه به متون جامعه‌شناسی معرفت، فلسفۀ علم و جامعه‌شناسی معرفت علمی سعی شد تا پرسشهای ذکر شده بررسی شو...