چکیده برخی از نظریه‎های فلسفۀ تاریخ سیاسی بر آن‎اند که تمدن زمانی شکل می‎گیرد که چالش‎ها و منازعات جمعی پیرامون امر عمومی به صورت غیرخشونت‎آمیز حل و فصل گردد. تشکیل تمدن ارتباط بسیاری با دولت و ساختارهای بروکراتیک دارد. ساختارهای بروکراتیک نیز بر مبنای شاکله‎های فلسفی ـ دینی و اسطوره‎ای، سازه‎های فرهنگی ـ اندیشه‎ای و ساختارها و نهادهای عینی مستقر می‎شود. اگر با این پیش‎فرض سیاست را هنر ممکنات ب...

مقاله حاضر درصدد تحلیل نگرش محمدرضا شاه پهلوی به حکومت گری، طبقات و جریان های پرنفوذ اجتماعی در دوره پس از کودتای 28 مرداد است. محدوده تاریخی تحقیق سال های 1332 تا پایان 1355ه.ش را در بر می گیرد. پیش فرض نظری طرح چنین موضوعی این است که نگرش شاه پیوندی دیالکتیکی با شرایط سیاسی و اجتماعی زمانه او داشته است . چارچوب نظری این پژوهش بر مبنای آراء همایون کاتوزیان در نظریه استبداد ایرانی صورتبندی شد. ...

تاریخ مسعودی یا بیهقی در بردارندۀ دورة حکومت یک دهه­ای مسعود غزنوی و شرح به پادشاهی رسیدن مسعود و ضبط سرزمین­های تحت حکم وسپس ظهورو بروز اختلاف­ها وکشته شدن مسعود است. بیهقی ضمن نقد مسعود وکارکردش، از دیدگاه ویژۀ خودش که پادشاهی را به عنوان حاکمیّت چیره، مستولی و درست­ می­بیند، به گزارش­اعمال مسعود می­پردازد و در لابه­لای تاریخی که در برگیرندۀ جهان­بینی اوست، نظریۀ حکومتی خودش را که بنیاد دینی- ...

ماهیت بشر، به‌منزلۀ بنیادی‌ترین موضوعات در عرصۀ دانش سیاسی، برای نظریۀ سیاسی دلالت‌های بسیار بااهمیتی دارد. این دلالت‌ها، به‌گونه‌ای است که به‌واسطۀ آنها امکان فهم نظریۀ سیاسی و دلایل تفاوت در نظریات سیاسی فراهم می‌شود. اندیشمندان سیاسی معمولاً، مشروعیت دیدگاه خویش دربارۀ سیاست و حکومت را بر تبیین و برداشت خاصی از ماهیت انسان‌ بنا می‌نهند. اینکه نظریۀ سیاسی موجد چه نوعی از دولت به لحاظ وسعت سرزم...

سید محمدباقر شفتی گیلانی، از عالمان قرن سیزدهم و معاصر فتح علی شاه و محمدشاه قاجار، موفق شد در برهۀ کوتاهی در شهر اصفهان حکومت غیررسمی شرعی پدید آورد. تصرف در وجوهات شرعی قدرت اقتصادی قابل ملاحظه ای برای شفتی به ارمغان آورده بود و این عامل باعث نگرانی حکومت مرکزی شده بود. مستمسک شفتی در این کنش سیاسی، به تأسی از استادش وحید بهبهانی، اعتقاد وی به نظریۀ نیابت عامۀ فقیه از امام غایب بود؛ بر اساس ا...

چکیده: نگاه تاریخی به اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره) در بستر تحولات یک صد سالۀ ایران جدید که با خواست حکومت قانون آغاز شده، نشانگر تداوم خط سیر متفکرین شیعی¬ای، چون خراسانی و نائینی در آراء سیاسی ایشان است؛ نظریۀ حکومت ایشان مبتنی بر ولایت مطلقۀ فقیه، نه چنان که بدواَ از مفهوم مطلقه درک می¬شود، فراقانونی، بلکه گونه¬ای از حکومت قانون اسلامی است. ولایت فقیه مورد نظر امام خمینی(ره) مطلقه است، در این م...

مسأله عدم همکاری شهروندان با حکومت در ایران سبب شده تا تأمین منابع مالیِ پایدار برای دولت­‌ها با مشکلات زیادی مواجه شود. نظریۀ دام اجتماعی بیان می­کند که این موضوع به سبب بی­‌اعتمادی اعضای یک جامعه و به سبب تجربه­‌های پیشینی آن­‌ها است. در این مقاله تلاش شده تا این ادعا به کمک آزمایشی سنجیده شود. بنابراین به پرسش اصلی پژوهش که همانا «چرایی عدم همکاری مردم با حکومت است» به شیوه‌­ای تجربی و به کمک...

ایران تاریخی طولانی دارد که تاریخ اجتماعی آن دارای پیچیدگی های بسیار است . از این رو مباحث مربوط به آن نیز با دشواری هایی روبرو است . از آن میان چگونگی دست کشیدن مغولان از کوچرویی و روی آوردن آنها به زندگی یکجانشینی در ایران است . مغولان در سرزمین اصلی خود به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی به زندگی خانه به دوشی روی آورده بودند . این شیوه زندگی طی سالیان دراز موجب عادت آنها شده بود و هر گونه اقدا...