«قصر» یا «حصر» یکی از مباحث مهم دانش معانی است و عبارت است از تخصیص دادن چیزی به چیز دیگر به شیوه ای مخصوص. این تخصیص به روش های خاص و مختلفی صورت می گیرد. در زبان عربی به کار بردن نفی و استثناء، عطف به «بل» و «لا»، استفاده از لفظ «إنّما» و «تقدیم ما حقّه التأخیر» مهم ترین روش های بیان قصر هستند که از آن میان، «نفی» و «استثناء» قوی ترین و اصلی ترین روش بیان قصر می باشد. قرآن کریم شریف ترین متن و...

خواجه شمس الدّین محمّد حافظ شیرازی توانمندی های متعدّد ی در حوزه های مختلفِ زبان، اندیشه، ذوق هنری، بلاغت دانی، قدرت در طنز، هستی شناسی خاص و... دارد. یکی از ظرایف هنربلاغی وی را می توان در بهره گیری از ابزار «حصر و قصر» مشاهده کرد. این مقاله میزان تاثیر این امکان زبانی ـ بیانی، رادر اشعار حافظ بررسی می نماید. گویا حافظ در تبیین اندیشه های خود، این وسیله را بسیار مناسب می دیده که در حجم زیادی از اب...

در کلام الهی که از لحاظ بلاغت بی همتاست، کاربرد هر واژه و ساختار در هر یک از آیات بر اساس حکمت و بیانگر لطائف و دقائقی است که بدون علم به ظرائف واژگان و نکات بسیار دقیق ساختارها، دستیابی به معنای والای این کلام متعالی ممکن نیست. حصر که یکی از مباحث دانش معانی در علم بلاغت است و به مفهوم اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر به شیوه ای خاص می باشد، شامل اقسام و شیوهای متفاوتی است که هر یک ساختار خاص خود ...

از جمله بحث‌های پیچیده در بلاغت فارسی «حصر و قصر» در علم معانی است. دشواری موضوع از یک سو و تقلید و تأثیرپذیری محض از قواعد و شیوه‌های حصر و قصر زبان عربی و تطبیق آن با نمونه‌های زبان فارسی از سوی دیگر، همچنین، تفاوت ساختاری و نحوی این دو زبان با یک‌دیگر، از جمله عوامل پریشانی نوشته‌های صاحبان این فن در بلاغت فارسی است. برای نمونه، آیا آن‌چه در آغاز جملات محصور در زبان فارسی می‌آید مثل زبان عرب...

این پژوهش به بررسی ارزش­های بلاغی قصاید سنایی از دیدگاه علم معانی می پردازد تا جنبه­ای مهمّ از ارزش­های ادبی آن را روشن کند. یکی از مباحث مهمّ علم معانی، مبحث قصر یا حصر است که بلاغت کلام را به­ویژه در بحث قصر اضافی و ادّعایی تبیین می­کند. در این جستار بر اساس قواعد مدوّن علم معانی، موضوع قصر و حصر در اشعار سنایی، ازجمله انواع آن، از چند زاویه بررسی و پس از سنجش آنها بر پایۀ قواعد و مباحث مطرح در ع...

حصر‌عبارت است از‏‏ این‏که چیزی یا کسی را به چیزی یا کسی ‏‏آن‏چنان ویژه دارند که از او درنگذرد و در غیر او نباشد. دلالت حصر بر معنای مذکور مورد تردید است. بررسی مفاد واقعی این اسلوب مسأله‏‏ اصلی این پژوهش است که به روش کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا پی گرفته شده است. آیا ظهور این بیانات در انحصار، معتبر و قابل استناد است؟ احتمالات چندی وجوددارد: این‏که حصر را غیرحقیقی یا اضافی بدانیم؛ استفاده از حصر ...

یکی از اقسام امانت‌های مالکی، امانت‌هایی است که محصول عقد و مولود توافق طرفین (مالک و امین) است. از مجموع مواد قانون مدنی می‌توان دوازده نمونه از این نوع امانات را در قالب عقود معین یافت که صریحاً یا تلویحاً مصداق «عقود امانی» شمرده شده‌اند. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش مهم و کاربردی است که آیا این مصداق‌های دوازده‌گانه جنبۀ حصری دارند و در نتیجه نمی‌توان در قالب عقود نامعین بر تعداد آن‌ها اف...

ویژگی سهل و ممتنع بودن کلام سعدی در اولین برخورد بر هر خوانندة اشعارش نمایان و دلپذیر است و این ویژگی به‌ویژه هنگامی آشکارتر می‌گردد که در توجه سعدی به شگردهای هنری در بهره‌گیری از حصر بلاغی در غزلیات او تأمّلی داشته باشیم. یکی از مباحث مطرح در علم معانی، حصر یا قصر است. در واقع، این شیوه یکی از عوامل ایجاد تأکید در کلام به‌ شمار می‌آید که برای برجسته‌سازی و تأثیر بیشتر به‌کار گرفته می‌شود. علما...

¯ چکیده زمینه : اطلاعات موجود در زمینه الگوی غذای مصرفی و میزان مواد مغذی دریافتی زنان باردار محدود است. هدف : مطالعه به منظور شناسایی و مقایسه الگوی غذای مصرفی و مواد مغذی دریافتی زنان باردار شهری و روستایی ماکو انجام شد. مواد و روشها : در این مطالعه مقطعی 284 زن باردار (142 روستایی و142 شهری) که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند به طور خصوصی و به روش چهره به چهره مورد مصاحبه قرار گرفتند. اطلاعا...

در آیات فراوانی از قرآن کریم «ادات حصر» به کار رفته است. شناخت این ادات، اهمیت ویژه ای در فهم کلام عرب و خصوصا قرآن کریم دارد. پژوهش پیش رو با موضوع چگونگی مواجهه مفسران با ادات حصر در قرآن، با هدف بررسی نحوه تعامل مفسران با «ادات حصر» در قرآن کریم، به رشته تحریر در آمد. در ابتدا، وضع اصلی، نحوه کار برد، و جایگاه اصلی این ادات در کلام عرب بررسی شد. بعد از آشنایی با «ادات حصر» و کارکرد آنها، با...