با ملاحظۀ مبحث حرف اضافه در منابع دستوری زبان فارسی معلوم می‌شود، پنج حرف اضافة بسیط «به، با، بر، از، در» رفتار دستوری چندگانه دارند؛ یعنی گاهی کلمه‌ای مستقل‌اند و متمم می‌سازند و گاه فقط جزئی از یک کل یکپارچه‌اند و متمم نمی‌سازند. اگر کلمۀ پس از آن‌ها متمم باشد یا خاص است یا عام. متمم خاص همان مفعول با‌واسطه است و فقط با فعل متعدی لازم المتمم می‌آید اما متمم عام هرگز مفعول به حساب نمی‌آید ...

رکن اصلی و تفکیک ناپذیر جمله فعل است و ساختمان آن دارای اشکالی چون: فعل ساده، پیشوندی، مرکب، پیشوندی مرکب، عبارت فعلی و فعل های لازم یک شخصه می باشد. بحث و بررسی های زیادی در خصوص ساختمان فعل صورت گرفته است، لیکن دربارۀ ساختمان عبارت فعلی، به صورتی بایسته، پژوهشی جامع صورت نگرفته است. در این مقاله کوشش می شود تا با توجه به نظر دستورنویسانی چون خانلری، احمدی گیوی، ابوالقاسمی، انوری، فرشیدورد و ا...

اصولاً هر زبانی برای بیان مفاهیم جدید از امکانات و فرایندهای متعددی استفاده می کند تا برای آن مفاهیم، صورت های لفظی وضع نماید. این فرایندها شامل مواردی نظیر ترکیب، اشتقاق، تصریف، ابداع و غیره است. فرایند ترکیب، کلمات/ ستاک های مرکّب را خلق می کند و فرایند های اشتقاقی و تصریفی از طریق وندافزایی بر کلمات/ ستاکهای از پیش موجود و یا بالقوه به زایش کلمات جدید می پردازند. این ستاک ها می توانند بسیط و ی...

مقالۀ حاضر کوششی است برای توصیف گفتار کودکان شش‏ساله، فارسی‏زبان و تهرانی در‏قالب نظریۀ نقش‏گرای نظام‏‏مند هلیدی و متیسن (2004) که از‏منظر فرانقش متنی این نظریه انجام شده است. ضرورت و اهمیت چنین پژوهشی از آن جهت است که با‏وجود اهمیت مطالعۀ گونه گفتاری در بررسی‏های زبانی، پژوهش‏های توصیفی دربارۀ زبان فارسی و به‏ویژه گونه گفتاری این زبان و در‏حوزۀ گفتار کودکان، بسیار اندک اند. داده‏‏ ‏های مطالعه‏...

در پژوهش حاضر صفت مرکب فعلی حاوی عضو بدن با معنی استعاری ، در چارچوب نظریه طرحواره های تصوری و با معرفی و استفاده از فرآیند لانه گیری مورد تحلیل و بررسی معناشناختی قرار گرفته است . این تحقیق در پنج فصل گردآوری شده است . در فصل اول کلیات پژوهش از جمله علت انتخاب موضوع مربوطه ، یعنی اثبات وجود هسته معنایی در ترکیباتی با معنی استعاری که در حوزه صرف به عنوان استثنائات مطرح شده اند ، پرسش های پژوهش ...

در تمام زبان­ های طبیعی جهان، گسترش و تقویت واژگان از طریق خلق کلمات جدید از ویژگی­ های بنیادین زبان محسوب شده و روش ترکیب (compounding) نیز یکی از طبیعی­ ترین روش­ ها ملحوظ شده­ است. هدف از نگارش مقاله حاضر، شناسایی و معرفی بخشی از امکانات واژه­ سازی زبان ترکی بوده­ است. به همین منظور، ساختار ترکیب به طور عام و مرکب­ های اولیه غیر فعلی به طور خاص در زبان ترکی آذربایجانی مورد بررسی قرار می­ گیر...

در تمام زبان­ های طبیعی جهان، گسترش و تقویت واژگان از طریق خلق کلمات جدید از ویژگی­ های بنیادین زبان محسوب شده و روش ترکیب (compounding) نیز یکی از طبیعی­ ترین روش­ ها ملحوظ شده­ است. هدف از نگارش مقالة حاضر، شناسایی و معرفی بخشی از امکانات واژه­ سازی زبان ترکی بوده­ است. به همین منظور، ساختار ترکیب به طور عام و مرکب­ های اولیة غیر فعلی به طور خاص در زبان ترکی آذربایجانی مورد بررسی قرار می­ گیر...

مقالۀ حاضر کوششی است برای توصیف گفتار کودکان شش‏ساله، فارسی‏زبان و تهرانی در‏قالب نظریۀ نقش‏گرای نظام‏‏مند هلیدی و متیسن (2004) که از‏منظر فرانقش متنی این نظریه انجام شده است. ضرورت و اهمیت چنین پژوهشی از آن جهت است که با‏وجود اهمیت مطالعۀ گونه گفتاری در بررسی‏های زبانی، پژوهش‏های توصیفی دربارۀ زبان فارسی و به‏ویژه گونه گفتاری این زبان و در‏حوزۀ گفتار کودکان، بسیار اندک‌اند. داده‏‏‌‏های مطالعه‏...