کعب الاحبار در ورود روایات اسرائیلی به منابع دینی نقش بسزایی داشته است؛ عده ای از مفسران شیعه در تفاسیر خود از اقوال کعب الاحبار استفاده کرده اند، لذا بازشناسی گونه های روایات کعب در تفاسیر شیعه و موضع مفسر در برخورد با این مرویات بسیار حائز اهمیت است. با توجه به گستردگی تفاسیر، این پژوهش از قرون نخست تا اواخر قرن ششم تفاسیر شیعه را موردبررسی قرار داده است، درمجموع 16 تفسیر موردمطالعه قرار گرفت...

چکیده این پژوهش به نقد و بررسی مرجعیت اهل کتاب در بین صحابه پرداخته است. وجود پژوهش های بسیار در حیطه ی منقولات اهل کتاب و در عین حال نبود مجموعه ای جمع آوری شده در زمینه محتوای سوالات پرسیده شده از اهل کتاب، انگیزه ی انجام این پژوهش را فراهم آورد.

اسرائیلیات، نوعی از افسانه ها و داستان های باطلی است که از فرهنگ های دیگر، به خصوص قوم یهود وارد تفاسیر اسلامی اعم از شیعه و سنی گردیده است. در این رساله کیفیت و کمیت اسرائیلیات در تفاسیر با تأکید بر دیدگاه های علاّمه عسکری و علاّمه معرفت بررسی گردید و در طی تحقیقات کتابخانه ای انجام شده پیرامون این موضوع، اثبات شده که اسرائیلیات از زمان صحابه آغاز شد و در زمان تابعین رواج یافت. در ابتدای تدوین ت...

یهودیان یکی از گروه های دینی مهم در شبه جزیره عربستان بودند که پس از ظهور اسلام، همواره با مسلمانان درگیر بوده و میان ایشان تنش های دایمی وجود داشت. پس از رحلت رسول خدا (ص) یهودیان با توجه به عدم کارآیی روش های پیشین، شیوه های نوینی را به کار گرفتند تا بتوانند با نفوذ فرهنگی در میان مسلمانان، به مبارزه خود ادامه دهند. پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای، تلاش کرده تا مناسبات یهودیان و مسلمانان را در ...

از دیر باز در بارة شأن نزول آیه 108 سوره توبه اختلاف نظر بوده که دربارة مسجد قبا یا مسجد پیامبر نازل شده است . درمیان اهل سنت دو دیدگاه و دو دسته روایات وجود دارد . گروهی به استناد روایات و برخی قراین دیگر گفته اند منظور مسجد قباست . این روایات از نظر سند ضعیف و از نظر محتوی قابل تردید است راویان اصلی این روایات کعب الاحبار ، عبدالله بن سلام، وابو هریره بوده اند وتوسط شرحبیل وشهر بن حوشب رواج ی...

نوشتار پیش رو پژوهشی است درباره یکی از مصادیق روایات معروف به "منتقله" که به مسأله ذبیح الله اختصاص دارد. اکثر دانشمندان اهل تسنن روایت ذبح اسحاق (ع) را قبول کرده اند. طبرسی گرچه روایت مورد بحث را نقل کرده اما به نظر می رسد آن را نپذیرفته است. آنچه که در این خصوص مورد غفلت واقع شده ، عدم وجود روایت ذبح اسحاق منقول از مجمع البیان در مصادر اولیه حدیثی شیعه و قلّت آن در منابع متأخر شیعه است؛ بلکه ر...

       آئین یهود نیز به سان تمامی ادیان الهی ، از معارف باطنی که در متون مقدس و تعالیم آسمانی پیامبران ریشه دارد بهره مند است و عرفان کابالا یا قبالا ، نماینده عرفان یهود شناخته می‌شود. این شاخه از عرفان نیز به نوبه خود آمیختگی با حقایق و غیرحقایق یافته و این پیچیدگی در هنگام ورود به صحنه اجتماعی و سیاسی ، پررنگ تر می شود.        «ارتداد رازگونه» همواره به عنو...

در فقه شیعه، کعب به‌عنوان انتهای محدودۀ طولی مسح پا بیان شده است. در لغت، بر 4 موضع از پا، کعب اطلاق می‌شود؛ فقهای شیعه اگرچه اتفاق نظر دارند که کعب در مسئلۀ وضو به خلاف عامه، برآمدگی‌های طرفین پا نیست، اما در تعیین آن از بین دیگر مصادیق اختلاف دارند و بر دو قول هستند؛ دستۀ اول آن را برآمدگی روی پا و دستۀ دوم آن را مفصل مچ می‌دانند. این اختلاف ناشی از صدق لغوی کعب بر این دو موضع و روایات باب وض...

یکی از مسائل حائز اهمیت در فرهنگ اسلامی، موضوع اسرائیلیات است. اسرائیلیات به قصص و خرافاتی گفته می¬شود که از مصدر یهودی و نصرانی وارد تفسیر و منابع روایی اسلامی شده است. از مهم ترین علل نفوذ اسرائیلیات می توان به شباهت و ایجاز داستان های قرآن و در مقابل، تفصیل کتب اهل کتاب و علاقه ی مسلمانان به جزئیات داستان¬های قرآنی اشاره نمود، که توسط افراد تازه مسلمانِ اهل کتاب ازجمله: تمیم داری، کعب الاحبار...

پایان نامه حاضر به عنوان ابی بن کعب و روایات قرآنی او ، در شش فصل تهیه و تدوین شده است . در فصل اول زندگی ابی بن کعب مورد بررسی قرار می گیرد. موضوع فصل دوم مصحف قرآنی ابی بن کعب می باشد. در فصل سوم روایت فضائل سور منسوب به ابی بن کعب مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. عنوان فصل چهارم ، ابی بن کعب و علوم قرآنی می باشد. در فصل پنجم قرا ات ابی بن کعب ارائه داده می شود و فصل ششم اختصاص به تفسیر ابی بن ...