تحولات سیاسی در کشورهای مختلف از دیدگاه های متفاوتی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند؛ در این میان، جغرافیای سیاسی به لحاظ ماهیت خود، نقش ویژه ای را در شناسایی، تبیین و تجزیه و تحلیل این تحولات سیاسی ایفا می کند. یکی از مهمترین موارد مورد توجه جغرافیدانان سیاسی در این زمینه، مطالعه نقش مکانی رفتارها و رخدادهای سیاسی در تحولات سیاسی است؛ چرا که این تحولات در بافتی از موقعیت های مختلف جغرافیایی (...

چکیده آسیب شناسی جریان موسوم به بیداری اسلامی به کوشش حسین دارابی این رساله با موضوع آسیب شناسی جریان موسوم به بیداری اسلامی به بررسی علل پیدایش خیزش های مردمی کشورهای عربی و بررسی آسیب ها و چالش های پیش روی این کشورها ( تونس ، مصر، لیبی، یمن و بحرین) می پردازد.از مهمترین چالش های پیش روی این کشورها می توان به تاثیر دخالت قدرت های خارجی به لحاظ اقتصادی و سیاسی ، ضعف در نهادسازی پس از ...

امنیت در زمره دیرینه ترین آمال بشر بوده است و یکی از ابزار و شروط بهزیستی و بهروزی بشر به حساب می آید. با شکل گیری دولت های مدرن امنیت و سازکارهای آن دچار تغییر اساسی شد. در شرایط کنونی با وجود مرزهای شیشه ای بین واحدها و وابستگی متقابل پیچیده که در بین این بازیگران وجود دارد، به طبع تاثیرگذاری و تأثیر پذیری در بین واحد وجود خواهد داشت. به گونه ای که هرگونه تغییر و تحول در یک کشور به صورت مستقی...

موضوع موازنه قوا در منطقه‌ خاورمیانه از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است. پس از تحولات ناشی از قیام‌های صورت گرفته در کشورهای عربی، نقش سیاسی کشورها در خاورمیانه با سرعت قابل‌توجهی در حال تغییر است. تحولات اخیر در کشورهای عربی،  فرصت‌ها و امکانات جدیدی را برای دگرگونی فضای سیاسی و امنیتی و تغییر موازنه قوا در خاورمیانه به وجود آورده است. خیزش‌های مردمی موجب دگرگونی اس...

در این پژوهش نویسنده در صدد است تا به سوالات زیر پاسخ دهد؟ 1- چه علل یا عواملی سبب نارسایی در عملکرد دولت - ملت در خاورمیانه عربی شده است ؟ 2 - دولت مدرن از چه ماهیت و ویژگیهایی برخوردار است ؟ 3 - سابقه مستعمراتی چه تاثیری به ناکارآمدی دولت در جهان عرب داشته است ؟ 4 - بحرانهای چهارگانه (مشروعیت ، مشارکت ، هویت و توزیع ) تا چه اندازه در تضعیف دولت - ملت دخیل بوده اند؟

هلال شیعی؛ فرصت ها و تهدیدها برای جمهوری اسلامی ایران، اعراب و آمریکا دکتر امیرمحمد حاجی یوسفی تاریخ دریافت: 20/08/1387 تاریخ پذیرش: 09/10/1387 چکیده پاییز 1383 زمانی که از یک سو، بحران هسته ای ایران به اوج خود رسیده و از سوی دیگر، عراق به سمت جنگ داخلی شتاب گرفته بود، ملک عبدالله دوم- پادشاه اردن- ادعا کرد: نتیجۀ اصلی جنگ در عراق، شکل گیری یک «هلال شیعی» تحت سلطه ایران بوده اس...

موج عدالت خواهی نسیم آزادی در اواخر سال 2011م سرزمین­های عربی را در نوردید و تعدادی از رژیم­های عرب منطقه را ساقط کرد. این جریان هنوز هم، سایر کشورهای منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا را تهدید می­کند، حال باید منتظر بود و دید که گروه­های سازمان­یافته و متشکل اسلام­گرا در صدد پیاده کردن کدام الگوی سیاسی اند ؟ مقالۀ حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ دادن به این پرسش اصلی است که آیا تر...

حمایت غرب از ایجاد اسرائیل و اشغال سرزمین‌های عربی توسط این رژیم، یکی از اساسی‌ترین عواملی بوده که به تقابل سیاسی بین خاورمیانه اسلامی و غرب دامن زده است. در این تقابل با غرب صنعتی و قدرتمند، خاورمیانه همه ابزارهای قدرت خود را وارد عرصه نموده است. با توجه به وابستگی اقتصاد غرب به نفت، کشورهای عربی خاورمیانه تحریم نفتی را در گذشته تاریخی علیه غرب حامی اسرائیل به‌کار گرفتند که به‌ویژه در سال 1973...

باور ما در این مقاله این است که جمهوری اسلامی ایران باید جغرافیای تمرکز سیاست خارجی خود را از کشورهای عربی خاورمیانه به عنوان منطقه نفوذ خود به کشورهای شرقی و شمال شرقی خود تغییر دهد. نویسنده با استفاده از نظریه‌های واقع‌گرایانه در حوزه عملکرد سیاست خارجی در جهت تأمین منافع ملی با استناد به تداوم تعارض میان حوزه‌های نفوذ ایران و کشورهای عربی در منطقه، استدلال می‌کند که تغییر در تمرکز منطقه‌ای ر...

طرح خاورمیانه بزرگ نخستین بار در 12سپتامبر 2002 مطرح گردید؛ هدف این طرح که با مخالفت ها و تردیدهایی نیز روبرو بود، در ظاهر، کمک به کشورهای منطقه خاورمیانه به ویژه کشورهای عربی این منطقه در زمینه اصلاحات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود. واژه «خاورمیانه اسلامی» اولین بار پس از شکست ارتش صهیونیستی در جنگ 33 روزه به دست حزب الله لبنان در سال 2006 و در برابر طرح «خاورمیانه جدید» وزیر امور خارجه وقت آمر...