پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 میلادی و استقلال جمهوری های آسیای مرکزی، کشورهای حوزه دریای خزر از دو به پنج کشور افزایش یافته و از آن زمان، این کشورها (شامل آذربایجان،ایران،ترکمنستان،روسیه و قزاقستان) به جهت برخورداری از ذخایر عظیم معدنی، نفت و گاز مورد توجه ویژه جهانیان قرار گرفتند. لذا ایران با درک شرایط جهانی برای همگرایی، منطقه ساحلی دریای خزر را به عنوان حوزه تعامل منطقه ای م...

یکی از موضوعاتی که در حقوق بین الملل دریایی مورد مناقشه بین کشورهای ساحلی و کشورهای پیشرفته است، تحقیقات علمی در مناطق دریایی بالاخص در منطقه انحصاری اقتصادی می باشد. از یک سو کشورهای ساحلی به خوبی می دانند آن ها نخواهند توانست به طور کامل از منابع این منطقه بهره مند شوند، مگر این که تحقیقات مربوط به آب های منطقه انحصاری اقتصادی را تحت نظارت داشته باشند .لذا آن ها سنتاً طرفدار رژیم رضایت مطلق بو...

کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر رژیم حقوقی جدید و منحصربه‌فردی برای این پهنۀ آبی پدید آورده که سنگ‏شالودۀ آن تقسیم سطح و ستون آب دریای خزر به مناطق دریایی کشورهای ساحلی در مقابل پهنۀ دریایی مشترک است. بدین‌لحاظ، خط مبدأ کارکردی بنیادی در رژیم حقوقی نوین دریای خزر دارد، زیرا حدود خارجی مناطق دریایی کشورهای ساحلی از خطوط مبدأ تعیینی آنها اندازه‏گیری خواهد شد که خود دامنۀ مکانی پهنۀ دریایی مشترک ر...

منطقه خلیج فارس از 8 کشور کرانه‎ای و یک گستره آبی به وسعت تقریبی 240000کیلومتر تشکیل شده است. میزان دست یابی کشورهای ساحلی به آب‎های خلیج فارس البته در میان کشورهای کرانه‎ای یکسان نیست و این مسأله باعث بروز مشکلاتی گردیده که پیامدهای زیست محیطی خطرناکی در پی داشته است. خلیج فارس که در گذشته به دریای پارس مشهور بوده، دارای شرایط خاص زیست محیطی و طبیعی است و با دریاها و گستره های آبی دیگر تفاوت‎ه...

مناطق ساحلی از جمله آسیب پذیرترین بخش های اقیانوسی به شمار می روند. موقعیت اکوتونی مناطق ساحلی اگرچه سبب می شود این مناطق از تنوع و غنای بیولوژیکی هر دو سیستم دریایی و زمینی بهره مند شوند، در عین حال در معرض تهدید آلودگی ها و عوامل مخرب هر دو سیستم نیز قرار می گیرند. از مهم ترین عوامل تهدید کننده مناطق ساحلی، احتمال بالای وقوع تصادفات دریایی و در نتیجه انتشار مقادیر زیادی مواد آلاینده به ویژه ن...

منطقه خلیج فارس از 8 کشور کرانه‎ای و یک گستره آبی به وسعت تقریبی 240000کیلومتر تشکیل شده است. میزان دست یابی کشورهای ساحلی به آب‎های خلیج فارس البته در میان کشورهای کرانه‎ای یکسان نیست و این مسأله باعث بروز مشکلاتی گردیده که پیامدهای زیست محیطی خطرناکی در پی داشته است. خلیج فارس که در گذشته به دریای پارس مشهور بوده، دارای شرایط خاص زیست محیطی و طبیعی است و با دریاها و گستره های آبی دیگر تفاوت‎ه...

با گسترش رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای، حوزه دریای خزر به محیطی تنش‌زا و بی‌ثبات تبدیل‌شده و درنتیجه ساختار گارد ساحلی کشورهای منطقه، توسعه چشمگیری یافته است. در پژوهش حاضر عواملی چون نیروی انسانی، تجهیزات شناوری، آموزش نیروها، ساختار، عوامل ژئوپلیتیک و توان نظامی در کشورهای هدف موردبررسی قرار گرفت. داده‌های پژوهش به روش اسنادی گردآوری شد. جامعه موردمطالعه پژوهش کلیه اسناد، گزارش‌ها و ...

یکی از موضوعاتی که در حقوق بین‌الملل دریایی مورد مناقشه بین کشورهای ساحلی و کشورهای پیشرفته است، تحقیقات علمی در مناطق دریایی بالاخص در منطقه انحصاری اقتصادی می‌باشد. از یک سو کشورهای ساحلی به ‌خوبی می‌دانند آن‌ها نخواهند توانست به‌طور کامل از منابع این منطقه بهره‌مند شوند، مگر این که تحقیقات مربوط به آب‌های منطقه انحصاری اقتصادی را تحت نظارت داشته باشند .لذا آن‌ها سنتاً طرفدار رژیم رضایت مطلق ب...

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان، محصور بین 5 کشور ساحلی جمهوری اسلامی ایران، جمهوری فدراتیو روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان با مساحت تقریبی 400.000 کیلومتر مربع است که به سرعت با ترکیبی از منابع آلوده کننده زمینی، رودخانه ای و دریایی به مخاطره افتاده است.این دریاچه، بدلیل منابع زیستی و غیرزیستی ارزشمند نسبت به گذشته، اهمیت بیشتری یافته است. از یک سو، وجود ذخایر نفت خام و گاز موجو...

کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر(کنوانسیون آکتائو) با هدف پی‌ریزی یک رژیم حقوقی نوین برای دریای خزر بین پنج کشور ساحلی آن بسته شده است. از عناصر اصلی این رژیم حقوقی، مسئلۀ خطوط لولۀ زیردریایی نفت‌وگاز است که مدت‌ها بین کشورهای ساحلی محل نزاع بوده است، زیرا ایران و روسیه ظاهراً از نظر آثار زیست‌محیطی خطوط لولۀ زیردریایی نفت‌وگاز و در واقع برای حفظ منافع سیاسی و اقتصادی خود خواستار این بودند که ساخ...