روشن است که فرد و خانواده و جامعه در فعل و انفعالات یکدیگر تاثیر متقابل دارند و اثرگذاری این سه بر یکدیگر پیچیده و غیر قابل تفکیک است ، همچنین بنیاد جامعه بر خانواده و بنیاد خانواده بر فرد استوار است . بدین جهت موضوع روابط و مناسبات انسانی را تحت عنوان "حکمت عملی در کلیله و دمنه" برای این رساله انتخاب کرده ام، زیرا از دیرباز موضوع رفتارهای انسانی در موقعیت های متفاوت و زندگی کردن براساس اصول و ...

یکی از نکته هایی که ابوریحان بیرونی در کتاب تحقیق ماللهند مطرح کرده، گرایش یا اعتقاد عبدالله ابن مقفّع به مانی و سنّت مانوی و راه یافتن باورهای مانویان، از راه ترجمه کلیله و دمنه، به باب برزویه طبیب و دیگر بخش های این کتاب است. سخن ابوریحان، سرآغاز پژوهش های گسترده ای در این زمینه شد که اغلب ناظر بر عوامل متنی است. امّا بررسی عوامل فرامتنی، نتایج دیگری به دست خواهد داد؛ عواملی مانند: پیوند کسانی ک...

دکتر جواد دهقانیان دکتر ناصر نیکوبخت چکیده کلیله و دمنه به دلیل ویژگی های منحصر به فرد داستانی- تعلیمی، نه تنها در ادبیات ایران، بلکه در تاریخ ادبیات جهان از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار است. این کتاب برآیند تبادلات فرهنگی میان تمدن¬های بزرگ شرق (هند، ایران و اسلام ) است . دورن مایه اصلی آن بیشتر مفاهیم اخلاقی و سیاسی است که در لایه های مختلف(روساخت و زیرساخت) به هم پیوند خورده و اثری را پدید آو...

تعریف مساله، اهداف: هنر کلام و نگارش به همراه تزیین کتب و مصورسازی آن ها، طی قرون متمادی، هیچ گاه از تحول و توسعه بازنایستاده است. در این نوشتار، تصویرگری به مثابه یک عامل، به عنوان بخشی از عوامل بیانگری یک مطلب ادبی بررسی می شود. نخست، با بررسی تکوینی، نمونه های کهن ارزشمند کتاب «کلیله و دمنه» جمع آوری و ویژگی های آن طبق مراحل کتاب آرایی سنتی به صورت تصویری طبقه بندی و تحلیل خواهد شد. بخش دوم ...

این مقاله ابیات تضمین‌شده را در کتاب کلیله ‌و ‌دمنه با روشی توصیفی-تحلیلی بررسی کرده است. تضمین شعر یکی از ویژگی‌های متون منثور است و نثر فنی و مصنوع، بیشترین بهره را از این صنعت برده‌ است. در میان کتاب‌های نثر فنی و مصنوع در ادب فارسی، کلیله و دمنه یکی از بهترین نمونه-های موجود در زمینه تضمین و بهره‌گیری از شعر فارسی و عربی است؛ به همین دلیل ابیات فارسی تضمین‌شده در این کتاب در شیوه‌ای توصیفی-...

ضرورت انتخاب مجموعه نسخ کلیله و دمنه به دلیل استقبالی است که هنوز از کتاب کلیله و دمنه می شود.در این خصوص تعدادی از تصاویر یکی از نسخ خطی قدیمی کلیله و دمنه موجود در کتاب خانه مدرسه عالی شهید مطهری تهران معرفی می گردد و با تصاویر نسخ خطی کلیله و دمنه قرون هشتم و نهم ه.ق با استفاده از مشاهده مستقیم آثار به مقایسه و تطبیق این تصاویر با هم و با تحلیل و استخراج تصاویر , تشابهات و تفاوت های آنها در ...

مرزبان­نامه به شیوة کلیله و دمنه مشتمل بر حکایات و افسانه­های حکمت­آمیز است و از زبانِ انسان­ ها و وحوش نوشته شده است. این مؤلفه­ ها به همراه شیوة نگارشِ کتاب باعث شده است تا این اثر را تقلیدی از کلیله و دمنه بدانند و اهمیّتِ آن را بیش تر در فنّ نگارشِ آن قلمداد کنند، در صورتی­که وقتی زیرساخت و ساحتِ محتواییِ این دو کتاب را مقایسه کنیم، در خواهیم یافت که زیرساختِ فکری شان به دلیلِ دیدگاه حاکم بر آنها، بس...

کلیله و دمنه از نمونه های برجستۀ نثر فنی فارسی است . کاربرد صنایع لفظی و معنوی و صور خیال از جمله تشبیه ، استعاره، مجاز و کنایه از ویژگی های سبکی این کتاب است . در این بین تشبیه به عنوان موثرترین ابزار تخیل نقش عمده ای در تصویر سازی های این کتاب دارد . در این مقاله تشبیه با انواع گوناگون آن در کلیله و دمنه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است . تشبیه در این کتاب به صورت فشرده و گسترده به کار رفته ...

کلیله و دمنه از جنبه های مختلف در تاریخ تمدن هند، ایران و جوامع اسلامی اهمیت داشته است. این کتاب بخوبی نگرش به انسان و اجتماع را در جامعه سنّتی (پیش از عصر بیداری) منعکس می کند. این کتاب به علّت امتزاج با فرهنگ های مختلف شرقی از لایه های متعدد برخوردار است. به طوری که حداقل نقش، سه تمدن بزرگ شرق؛ هند، ایران و عرب در آن قابل مشاهده و بررسی است.بیشتر داستان های کلیله و دمنه تمثیلی و به زبان حیوانات...

با این که کلیله و دمنه بهرام شاهی و مرزبان نامه وراوینی ، هر دو زبان حیوانات و از نوع فابل‏‎fable‎‏ بوده و با فاصله بسیار نزدیک (حدود هفتاد تا هشتاد سال) ، نقاب از رخ برکشیده اند و سعدالدین وراوینی ، خود نیز در دیباچه مرزبان نامه ، از کلیله و دمنه ، با عنوان اکلیل فرق مفاخران براعت یادکرده است، هنوز بررسی در باره مقایسه تطبیقی این دو کتاب و بررسی میزان تاثیر گذاری کلیله و دمنه بر مرزبان نامه چه...