با ظهور اسلام قسمت بزرگی از جهان آن روزگار تحت سلطه و نفوذ مسلمانان درآمد و با توجه به تبلیغ ایدئولوژی اسلامی که نویددهنده عدالت و برابری بود همه ملیت ها و نژادها را زیرپرچم خود درآورد و این امر باعث شد که کاروان علما و دانشمندان و محققان و تجار اسلامی بدون هیچ مانعی و رادعی از سرزمینهای یخ زده تبت تا سرزمین های داغ آفریقا پیش رفتند. مسلمانان نه تنها باعث نقل و انتقالات افکار و عقاید و همچنی ام...

تأثیرپذیری علم از مبانی متافیزیکی از مسائل بنیادین فلسفه علم است که ارتباط نزدیکی با مسئله اسلامی‌سازی علوم دارد. مقاله حاضر با تکیه بر دیدگاه‌های فیلسوفان جدید علم مانند پوپر، لاکاتوش، کوهن و برت و با الهام از آرای سید حسین نصر درباره ابتنای علوم اسلامی بر اصول دین اسلام، در بررسی موردی دانش جغرافیا کوشیده است بخشی از این اصول را که ملهم از قرآن است، شناسایی کند. با توجه به فراوانی چشمگیر مناب...

به موازات گسترش دامنة علوم، ذهن تخصص گرای انسان متفکر، اقبال بیشتری به تخصصیتر شدن موضوع کتابها و مدارک علمی ، نشان داده است. انسان محقق همواره می کوشد در برخورد با مجهولات، بدون اتلاف وقت و گسسته شدن رشته تحقیقات و افکارش، در کوتاهترین زمان ممکن، به پاسخی مطمئن دست یابد. در برخورد با تألیفات و منابع گرانقدر تاریخی، که نفس استناد به آن کتب و استفاده از آنها موضوعیت دارد، راهی جز تهیة کتب کلید ...

اطلاعاتی که یاقوت حموی (575ـ 625 ق) در فرهنگ‌نامه جغرافیایی معجم البلدان، درباره کاشان به دست داده است، مجمل ولی متنوع است. یاقوت از موقعیت جغرافیایی و اداری کاشان، برخی نواحی آن، پیوستگی‌اش با قم، فتح آن به دست مسلمانان، صنایع سفالین آن و برخی علمای این شهر گزارش داده است. شاید جالب‌ترین بخش گزارش یاقوت، اشاره او به رواج کامل مذهب تشیّع امامیه در کاشان و خبر از رسمی رایج در میان روستائیان این ش...

نیشابور از شهرهای شرق اسلامی است که در دوره هایی از تاریخ اسلامی  در علوم و توسعه آن جایگاهی ممتاز داشت. توجه علمای بزرگ به این شهر و حتی اقامت در آن، نیشابور را به یکی از مهم ترین مراکز علمی آن دوران تبدیل کرد. موقعیت ممتاز نیشابور، جغرافی نویسانی چون یاقوت حموی را به ارائه گزارشی در خور از این شهر وا داشته است.  یاقوت حموی تاریخ و تحولات این شهر را در کتاب معجم البلدان و شرح حال علما، متفکرا...

دراین پایان نامه برای تحقیق در موضوع یاد شده از کتابهای مسالک ابن خرداد به، و معجم البلدان یاقوت حموی استفاده شده است و شامل سه فصل: تاریخچه صنعت پارچه بافی در ایران بعد از اسلام، مواد اولیه و تولیدات نساجی در نواحی مختلف ایران، بازتاب جنس ، رنگ و نقش پارچه ها در اشعار کهن فارسی می باشد.

این پژوهش در زمینه ی اتجاهات شعری معجم البلدان یاقوت حموی است؛ که به بررسی شعر و سرزمین ها از خلال مدح شاعران نسبت به اشخاص و سرزمینها در ان بلاد پرداخته است. و هم چنین کثرت هجا و رثای آنها و عشق و کثرت در وصف سرزمینها و اشخاص . و علاوه بر آن در برگیرنده ی شعر و حوادث تاریخی است که حموی در معجم خود به ذکر اشعاری پرداخت که مرتبط با حوادث اتجاهات شعری مختلف است. در این پژوهش نقش شعر و زندگینامه...

کلمة عربی قصر مترادف کلماتی چون کاخ، دژ، عمارت بلند و باشکوه و به معنای هر بنای مجللی که حاکمان و سلاطین و خلفا در آن سکونت داشتند و یا کار¬های اداری و اجرایی خود را در آن¬جا انجام می¬دادند، به کار رفته است. این پژوهش، به بررسی و معرفی94 قصر¬ که در شرق و غرب سرزمین¬های اسلامی تا پایان سدۀ ششم هجری از آنها یاد شده است، می¬پردازد. مبنای پژوهش، قصر¬های ذکر شده در کتاب معجم البلدان یاقوت حموی (د. 6...