استان سیستان و بلوچستان با وسعتی در حدود 187502 کیلومتر مربع (1/9 از مستاحت ایران) در جنرب شرقی ایران واقع شده است که از دو منطقه سیستان و بلوچستان تشکیل شده. تعداد بسیاری از این اقوام در کشورهای افغانستان و پاکستان پراکنده هستند زیرا در گذشته قسمت وسیعی از این مناطق جزء سیستان بوده که امروزه تقسیمان جدید جغرافیایی آنها را از یکدیگر جدا کرده است . برای بررسی تزیینات سیستان و بلوچستان لازم است ا...

دوره باکون یکی از مهم ترین فرهنگ­های عصر مس­سنگی ایران، مرحله مهمی در زمینه تغییرات اجتماعی- اقتصادی جوامع پیش ­از تاریخ ایران در فارس محسوب می شود. با توجه به پژوهش­های باستان­شناسی، اطلاعات مفیدی از این دوره فراهم شده است که بیانگر گسترش یک فرهنگ نسبتاً همگون با پراکنش سفال نخودی منقوش در سراسر فارس و استان­های هم جوار آن است. شمال فارس یکی از مناطق حاشیه­ای و سرحد، برهم کش­های فرهنگی با مناطق...

شش دهه کاوش و بررسی باستان شناسی در ایران بیانگر این نکته است که گستره جغرافیایی امروزی ایران به طور حتم حداقل از دوران پلیئستوسن جدید مکان زیست جوامع انسانی بوده است. اگرچه دانش ما در خصوص جوامع انسانی پیش از نوسنگی در ایران بسیار محدود است، ولی تعداد قابل توجهی از محوطه های باستانی منتسب به ادوار پس از نوسنگی در ایران دارای بقایای اسکلت انسانی هستند. عمده محوطه های کلیدی باستانی در ایران مانن...

پژوهشهای باستان شناختی انجام گرفته با محوریت دور? هخامنشی در ایران و به خصوص در جنوب غرب و جنوب ایران محدود به شناخت معماری و اشیاء موزه ای این دوره است. آنچه برای باستان شناسانی که تمرکز بر دوره هخامنشی دارند در اولویت بوده، چگونگی ورود یا قدرت گرفتن پارسیان هخامنشی در فارس و شکل گیری شاهنشاهی هخامنشی است. هرچند کاوش ها و بررسی های انجام گرفته در فارس و خوزستان، سفال این دوره را نیز معرفی کرده...

گاهنگاری تپه ی موسوم به هگمتانه، همواره مورد مناقشه باستان شناسان بوده است. محمدرحیم صراف، اولین کاوشگر ایرانی تپه ی مذکور، 12 فصل به طور متناوب از سال 1362 تا 1379 هـ.ش. در این تپه به کاوش پرداخت، و همواره دو سؤال اساسی را مدنظر داشت: 1. گاهنگاری تپه؛ 2. ماهیت کاربری. صراف، در طی سال های کاوش خود و پس از آن، نتوانست جواب روشنی برای این دو سؤال بیابد. پس از وی آذرنوش، از سال 1383 تا 1387 هـ.ش. ...

چکیده دشت گرگان از شرق دریای کاسپی شروع و به جنگل گلستان واقع در شرق استان گلستان منتهی می گردد، در قسمت غربی دشت گرگان رودهایی فصلی یا دائمی وجود دارند که به رودخانه قره سو و گرگانرود پیوسته و به دریای کاسپی سرازیر می شوند و در حاشیه آنها استقراگاه های بشری از دوران پیش از تاریخ تا کنون وجود دارد. مطالعات در غرب دشت گرگان اولین بار توسط دمرگان و سپس در سال 1933 آرنه، باستان شناس سوئدی، بخ...

بیش از 30 سال است که دانشگاه تهران دشت قزوین را برای انجام امور پژوهشی در زمینه باستان شناسی انتخاب نموده است. این پژوهش ها گرچه با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است ولی پژوهشگران دانشگاه تهران توانسته اند سهمی کوچک ولی بس مهم در شناسایی و معرفی فرهنگهای پیش از تاریخ منطقه داشته باشند. این توفیق نیز نصیب نگارنده شد که بتواند در سال 1380 تپه زاغه را مورد کاوش قرار دهد. اهداف عمده کاوش عبارت...

بیش از 30 سال است که دانشگاه تهران دشت قزوین را برای انجام امور پژوهشی در زمینه باستان شناسی انتخاب نموده است. این پژوهش ها گرچه با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است ولی پژوهشگران دانشگاه تهران توانسته اند سهمی کوچک ولی بس مهم در شناسایی و معرفی فرهنگهای پیش از تاریخ منطقه داشته باشند. این توفیق نیز نصیب نگارنده شد که بتواند در سال 1380 تپه زاغه را مورد کاوش قرار دهد. اهداف عمده کاوش عبارت...

تپه دشت یکی از محوطه های اقماری شهرسوخته محسوب می شود که در 3 کیلومتری جنوب غربی آن واقع شده است. این محوطه در دهه 60 میلادی توسط تیم باستان شناسی ایتالیایی به سرپرستی ماریتسیو توزی کشف شد. اولین مطالعات باستان شناسی در سال 1387 شمسی با کاوش در این محوطه توسط مهدی مرتضوی و داوود صارمی نائینی آغاز شد. در طی بررسی سیستماتیک و حفاری به منظور لایه نگاری این تپه مهم، 65 پیکرک گلی انسانی و حیوانی، مق...

یکی از مناطق جنوبی تر لرستان که به طور گسترده ای مود توجه هیئت باستان شناسی هلمز قرار گرفت ، دشت رومشگان می باشد. در نتیجه مطالعات و کاوش های باستان شناسی در مکان های باستانی کمترلان i و ii ، چغاسبز و میرولی ، اطلاعاتی در مورد باستان شناسی دشت رومشگان در منطقه پیش کوه غربی حاصل شد. هیئت هلمز عصر مفرغ منطقه را به سه دوره کوچک تر عصر مفرغ قدیم (حدود 2000- 2900 ق. م) ، عصر مفرغ میانه (حدود 1600 – ...