با وجود پیشرفتى که در کنترل آلودگى هوا در مکان هاى مخصوصى صورت گرفته است، نواحى شهرى شاهد افزایش نگرانی هاى زیست ‏محیطى از لحاظ آلودگى هوا هستند. کیفیت هوا یکى از نگرانى‏ هاى اصلى در این زمینه به شمار مى‏ رود. نتایج چندین تحقیق در این مورد بیانگر آن است که شکل شهر و توزیع کاربرى اراضى مشخص کننده موقعیت منابع انتشار آلودگى و الگوى ترافیک شهرى بوده و بر کیفیت هواى آن تأثیر مى‏ گذارد. در این مقاله...

زمین و اختصاص آن به فعالیت‏ هاى مختلف شهرى نظیر سکونت، کار، فراغت و غیره یا به عبارت دیگر برنامه‏ ریزى کاربرى زمین همواره یک فعالیت اساسى و مهم در عمران شهرى بوده است. برنامه‏ ریزى کاربرى زمین در طول تاریخ شهر سازى و عمران شهرى به ویژه در قرن گذشته رویکردها و دیدگاه هاى مختلفى داشته است. هر یک از این دیدگاه ها به نوبه خود این علم را تحت تأثیر قرار داده و مقدارى از اهداف آن را برآورده کرده ‏اند...

این مقاله تغییرات مربوط به ردگیرى واکنش گاز و اقلیم را در دوره هولوسن (تقریبا 10000 سال پیش) با توجه به چهار دوره یخچالى گذشته خلاصه مى‏ نماید. دوره صنعتى که معمولاً از قرن 18 شروع مى‏ شود، باتوجه به افزایش گازهاى گلخانه ‏اى اتمسفر در نتیجه سوخت‏ هاى فسیلى و تغییرات کاربرى زمین شناخته شده است و اینها با افزایش میانگین دماى سطح زمین در دهه پایانى قرن بیست مرتبط مى‏ باشد. به هر حال تحلیل‏ هاى انجا...

سیل عبارت از یک جریان آب شدید استثنایى است که امکان دارد از بستر طبیعى رودخانه لبریز شده و اراضى اطراف بستر را اشغال نماید. سیل مى تواند نتیجه ریزش باران هاى شدید، ذوب سریع برف و یخ و یا تخریب سدها باشد. علت وجود این فرایند هرچه باشد وقتى که وارد مناطق شهرى گردد موجب ایجاد خسارات و گاهى تلفات زیادى مى گردد، زیرا که شهر در جریان رشد و توسعه خود فضاهاى هیدرولوژیکى طبیعى(مسیلها و بسترهاى رودخانه) ...

 تمامى پدیده ‏هاى موجود در جهان هستى در حال تغییر و دگرگونى مى ‏باشند. به طور قطع و یقین مى‏ توان گفت هیچ پدیده ‏اى در کره زمین وجود ندارد که دچار تغییر و دگرگونى نباشد. تفاوتى که بین پدیده ‏ها از لحاظ تغییر وجود دارد، تفاوت در سرعت تغییرات مى ‏باشد. در بررسی ها و مطالعات مربوط به عوارض زمینى و منابع طبیعى به طورکلى مى ‏توان پدیده ‏ها را از لحاظ سرعت تغییر به سه دسته با سرعت زیاد(سیل، زلزله، طو...

گسترش شهر و شهرنشینى و افزایش تدریجى تعداد شهرهاى بزرگ در جهان به خصوص در کشورهاى درحال توسعه و از جمله ایران، از یک طرف و رشد شهرها، تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری­ هاى محیطى و اقتصادى بر بستر آنها از طرف دیگر، ضمن توجه بیشتر به شهرها، منجر به پذیرش نقش ها و عملکردهاى متعدد شده است.  یکى از موضوع ­هایى که بیشتر شهرهاى بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعى است .با ت...

سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایى در شناسایى و تجزیه و تحلیل تغییر کاربرى اراضى کاربرد گسترده ‏اى دارند. سنجش از دور ماهواره‏ اى، داده‏ هاى چند زمانه و چند طیفى را تهیه مى‏ کند که مى‏ تواند براى کمّى کردن نوع و مقدار و موقعیت تغییر کاربرى اراضى استفاده شود. در مقابل سامانه اطلاعات جغرافیایى نیز، یک محیط قابل انعطافى براى نمایش و ذخیره و آنالیز داده‏ هاى دیجیتالى مورد نیاز جهت آشکار سازى تغی...

 مقاله حاضر پیرامون توسعه پایدار و عناصر تشکیل دهنده آن در برنامه ‏ریزى‏ هاى شهرى، در جهت معرفى این مقوله که جایگاه مهمى در ادبیات و مطالعات شهرى دارد، نگاشته شده است. از مرور مطالعات و بررسی هاى زیست محیطى انجام شده پیرامون مسائل شهر و شهرنشینى چنین استنباط مى‏ گردد که شهروند مى ‏بایست محور اصلى و اساسى تمامى برنامه ‏هاى شهرى قرارگیرد و بى ‏توجهى و یا کم‏ توجهى به محیط زیست آن منجر به بروز بحر...

حس زمان یکى از مهمترین مولفه هاى زمانى طراحى شهرى است و از جایگاهى منحصر به فرد در ساختار و نظام توسعه شهرى برخوردار است. هدف این بحث توجه به مفاهیم و الزامات طراحى شهرى وابسته به این موضوع است. در این راستا با روش تحلیل محتواى کیفى متون تخصصى طراحى شهرى سعى در ارائه نظامى از توجهات طراحى شهرى با محوریت حس زمان دارد. یافته هاى تحقیق نشان مى دهد حس زمان در طراحى شهرى از سه جنبه واجد اهمیت است. ش...

 یکى از روش هاى مواجهه با پیچیدگى و عدم قطعیت، بهره گیرى از نظریه ى فازى است. بر اساس این نظریه که توسط یک دانشمند ایرانى به جهانیان ارائه شده، امکان بررسى سیستم ها در سطحى فراتر از منطق ساده انگارانه دودویى فراهم مى گردد. شهرها به لحاظ تعدد عناصر و پیچیدگى روابط جزو سیستم هاى پیچیده هستند که یافتن عناصر سازنده این سیستم و همچنین پیوندهاى آنان هسته اصلى مسائل شهرى را تشکیل مى دهد. این مقاله گزا...