فرش و معماری ایرانی دارای عناصر مشترک ویژه ای هستند که این عناصر مشترک در یک طبقه بندی کلی به سه دسته تقسیم می شود. دسته اول: فرم ها ( سازه های) ویژه ای هستند که بطور مستقیم در فرم های کلی فرش مورد استفاده قرار می گیرند نظیر گنبد، محراب، طاق، پنجره، حوض، ستون و خود بناها که عیناً بصورت انفرادی یا ترکیبی در نقشه های فرش بازتاب یافته اند. دسته دوم: عناصر تزیینی مانند کتیبه و انواع اسلیمی ها، گل و ...

این نوشتار در حوزه ادبیات تطبیقی به بررسی تطبیقی مجموعه داستان کوتاه وانهاده اثر سیمون دوبوار و رمان سووشون اثر سیمین دانشور می پردازد. بازنمود جایگاه زنان در ادبیات و هویّت زنانه از دغدغه های عمده این دو نویسنده و مضمون های پربسامد در آثار ایشان است. نوشتار حاضر با تکیه بر بایسته های نقد ترامتنیتیِ ژرار ژنت در حوزه مطالعات تطبیقی به تحلیل و بررسی بینامتنیت و بیش متنیت در دو متن وانهاده و سووشون...

یکی از رویکردهای جدید مطالعاتی که امروزه در عرصه‌های مختلف ادبی و هنری بکار گرفته می‌شود، رویکرد بینا متنی است، که نخستین بار ژولیا کریستوا آن را به کار گرفت. ژرار ژنت با بهره‌گیری از نظریات کریستوا هر نوع رابطه میان دو متن را با عنوان ترامتنیت نام نهاد و آن را به پنج بخش تقسیم کرد. این مقاله تنها به یکی از اقسام ترامتنیت ژنتی- یعنی بیش متنیت – می‌پردازد. سعی بر آن است که قابلیت این مفاهیم در پ...

کلمات "فلج"، "نومون" و "شمعونی" در دوبلینی های جیمز جویس از اهمیت بسیاری برخوردارند. آنها به مثابه ی ابرکدهایی هستند که تمامی ساختار نشانه شناسی متن پیرامون آنها می گردد. از دیدگاه نشانه شناسانه ی بارت و کدهای بکار گرفته شده در اس زی دانستن "نومون"، "شمعونی" و اینکه چطور به عنوان کد در دوبلینی ها به کار گرفته شده اند از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین تشخیص زمینه ی نشانه شناسی "فلج" و تاثیر آ...

نظریه بینامتنیت که درباره روابط بین متون و تاثیر متون متأخر از کتب متقدم بحث می¬کند؛ از بحث¬های مهم نظریه¬پردازان غربی همچون باختین سوسور و ژنت است. بر اساس این نظریه هیچ متنی متکی به خود نبوده و به نحوی با متون پیش از خود ارتباط دارد. در این میان نظریه ترامتنیت ژنت که بهره¬گیری متون از یکدیگر را بر اساس پنج نوع بینامتنیت، فرامتنیت، پیرامتنیت، سرمتنیت و بیش¬متنیت می¬داند، بیشتر مورد توجه قرار گ...

بینامتنیت مبتنی بر این اندیشه است که متن، نظامی بسنده و مستقل نیست، بلکه پیوندی دو سویه و تنگاتنگ با سایر متون دارد، حتی می توان ادعا کرد که در یک متن مشخص مکالمه ای مستمر میان آن متن و متون دیگر وجود دارد. این متون ممکن است ادبی یا غیر ادبی باشند، هم عصر همان متن باشند یا به سده های پیشین تعلق داشته باشند.رویکرد بیش متنیت ژرار ژنت عبارتست از بررسی رابطة میان دو متن ادبی، به گونه ای که بیش متن ...

کیومرث در تمامی متون پهلوی و روایت های بازمانده از سیرالملوک ها، نخستین انسان معرفی شده است. بر اساس این متون، نسل بشر پس از کشته شدن کیومرث در مواجهه با اهریمن و با همخوابگی مشی و مشیانه ادامه می یابد اما شاهنامه فردوسی تنها متنی است که بر اساس آن، کیومرث نخستین پادشاه است. در شاهنامه فردوسی نبرد کیومرث با اهریمن نیز به گونه ای دیگر روایت شده است. مقایسه داستان کیومرث در شاهنامه و متون متأثر ا...

سرو عنصری پرکاربرد و مشترک در ادبیات و هنر نگارگری است. مسئلۀ اصلی تحقیق آن است که چگونه می توان میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری رابطه ای یافت که آن را توضیح دهد. بنابراین هدف اصلی تحقیق دستیابی به رابطۀ معنایی و نشانه ای بین عنصر سرو در ادبیات و نگارگری بوده است و مبتنی بر این سؤالات است که چه رابطه ای میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری وجود دارد و حاوی چه مفاهیمی است؟ بر این اساس در تحقیق حا...

این مقاله بررسی و کنکاش مختصری در کلام از منظر زبان شناسی متن بنیاد است که با تکیه بر اصول سخن کاوی، نقش انسجام واژگانی در سوره مبارکه نور را مورد ارزیابی قرار می دهد. انسجام واژگانی به تحقق واژگان در متن از طریق تکرار و هم آیی می پردازد. این نوشتار شواهدی از چگونگی ایفای نقش انسجام واژگانی در متنیت قرآن را بیان می دارد، و سپس با بررسی نحوه عملکرد این روابط انسجامی، داده های حاصل از الگوی پیشین...