گروتسک  (grotesque)مفهوم، فن یا سبکی در هنر و ادبیات است که در آن ادیب یا هنرمند تلاش می کند دو حس ناسازگار ترس (دلهره یا انزجار) و خنده (طنز و مطایبه) را هم زمان به مخاطب خویش القا کند. این مفهوم امروزه توصیف کننده دنیای پریشان و از خود بیگانه است؛ یعنی دیدن دنیای آشنا از چشم اندازی بس عجیب که آن را ترسناک و مضحک جلوه می دهد. بارزترین ویژگی هایی که یک اثر را گروتسک می سازد، عبارت است از: ناهما...

کاریکلماتور ، نوعی جمل? قصار کوتاه ، منثور و ساده است که به یک موضوع واحد می پردازد و مضمونی جدی یا طنزآمیز را در بر دارد. این گون? جدید ادبی ، با پیشگامی پرویز شاپور (78 ـ 1303) و به پیشنهاد احمد شاملو در سال 1347 در مجل? خوشه رسمیّت یافت. در کاریکلماتور با بازی و هنرنمایی اندیشه ، زبان و عناصر بلاغی روبرو هستیم. آنچه که به کاریکلماتورهای شاپور تشخّص سبکی بخشیده است، استفاده هنرمندانه او از تکنی...

یکی از راه­های کشف سیر تحول پدیده­های ادبی روش تحلیل ­بینامتنی است­ که­ ارتباط عمودی بین متون را برجسته ­می­سازد و از دیرباز با نام توارد، انتحال ، سلخ و المام مورد توجه محققان ادبی بوده است. براساس منطق مکالمة باختین، هیچ اثری منحصراً از قلم و فکر یک نویسندة خاص تراوش نکرده است و فقط انسان­ اسطوره­ای توانست با اولین سخنش به دنیایی بکر و بیان ناشده نزدیک ­شود. اگر این دیدگاه را مبنای بحث قرار ده...

در کاریکلماتور، هنرمند برای گریز از تکرار سخنان عادی و خسته‏کننده، هم‏چنین برای برانگیختگی و تأثیرگذاری بر مخاطب، باید جهان پیرامون خود را برخلاف عادت و انتظار خوانندگان، دیگرگونه جلوه دهد. در واقع یکی از ویژگی‏های اساسی و شگردهای ادبی که نویسنده، می‏تواند با استمداد از آن به مقصود نائل آید، استفاده از شگرد آشنایی‏زدایی است. این شگرد ادبی به طرق و صورت‏های مختلف نظیر آشنایی‏زدایی معنایی، ساختار...

پرویز شاپور- پدر کاریکلماتور ایران- از معدود چهره‌هایی است که توانست در دو حوزه‌ی طنز کلامی و ترسیمی، تصاویری شاعرانه، طنزآمیز و کودکانه بیافریند و هم‌زیستی مسالمت‌آمیزی بین خود با طبیعت و اشیاء بی‌جان برقرار کند که اغلب صورتی فانتزی، شیطنت‌آمیز و کودکانه دارد. در هشت کتاب او با عنوان قلبم را با قلبت میزان می‌کنم، این کودکانه‌ها به شش صورت و اغلب با زیرساختی فانتزی دیده می‌شوند که عبارتند از: ۱...

childlike images in parviz shapour΄s cari-kalamaturs   a. safaei*         l. darvishalipour astaneh** guilan university   abstract parviz shapour (1302 -78) the father of iran΄s cari-kalamaturs (a portmanteau word consisting of caricature and kalame, word in persian—usually a one line satirical sentence in persian) is one of the few people who have who created childlike, satirical imagery...

امپراطوری ساسانی ، با حکومتی دیر پا و قلمروی وسیع ، سلطه خود را بر بسیاری از اقوام همجوار از جمله اعراب جزیرة العرب گسترده بود. بررسی ادبیات جاهلی ، یکی از راههای شناخت روابط متقابل دولتهای محلی جزیرة العرب و دولت ایران ساسانی است. مقاله حاضر بر اساس دیوان اعشی به حوادثی چون نبرد ذوقار ، ماجراهای ایاس و هوذه از عاملان خسرو پرویز ، وصف شهر حضر و تصرف آن توسط شاپور ساسانی می پردازد.

امپراطوری ساسانی ، با حکومتی دیر پا و قلمروی وسیع ، سلطه خود را بر بسیاری از اقوام همجوار از جمله اعراب جزیرة العرب گسترده بود. بررسی ادبیات جاهلی ، یکی از راههای شناخت روابط متقابل دولتهای محلی جزیرة العرب و دولت ایران ساسانی است. مقاله حاضر بر اساس دیوان اعشی به حوادثی چون نبرد ذوقار ، ماجراهای ایاس و هوذه از عاملان خسرو پرویز ، وصف شهر حضر و تصرف آن توسط شاپور ساسانی می پردازد.

فرمالیست‌‌هایی چون شکلوفسکی در بررسی اثر دیدگاه فرامتنی را به کناری می‌‌نهند و باتوجه‌‌به خود متن و عناصر و مؤلفه‌‌های درون‌متنی به ادبیت متن دست می‌‌یابند و کم‌تر به تَسری عوامل فرامتنی به متن توجه دارند. اینان ویژگی «شگفتی» را در زبان ادبی قائل‌اند و به نگاه متفاوت به امور عادی باور دارند و در این مسیر، انواع هنجارگریزی را باعث آشنایی‌‌زدایی می‌‌دانند. پرویز شاپور، علاوه‌بر نگاه متفاوتش به ژان...