با آنکه منابع دست اول در ارتباط با دین عیلام باستان بسیار اندک است، ولی می­توان از آثار معماری باقی­مانده و در نوشته­های عیلامی، و نیز نوشته­های بین النهرینی دربارۀ عیلامیان، اطلاعات جالبی به دست آورد. یکی از بزرگ­ترین گروه نوشته­های برجای مانده، متعلق به شیلهک-اینشوشینک (1120-1150 پ.م.) از شاهان عیلامی میانه و سومین پادشاه سلسلۀ شوتروکی، است. این پادشاه در کتیبه­های خود به خدایان گوناگون و پرس...

با آنکه منابع دست‌اول در ارتباط با دین عیلام باستان بسیار اندک است، ولی می­توان از آثار معماری باقی­مانده و در نوشته­های عیلامی، و نیز نوشته­های بین ‌النهرینی دربارۀ عیلامیان، اطلاعات جالبی به دست آورد. یکی از بزرگ­ترین گروه نوشته­های برجای مانده، متعلق به شیلهک-اینشوشینک (1120-1150 پ.م.) از شاهان عیلامی میانه و سومین پادشاه سلسلۀ شوتروکی، است. این پادشاه در کتیبه­های خود به خدایان گوناگون و پر...

در این پژوهش ابتدا به تاریخ و جغرافیای عیلام به طور کلی پرداخته شده است. پس از معرفی مختصر دوره عیلامی میانه، شیلهک-اینشوشینک معرفی می شود. سپس ویژگی های دینی عیلام بر اساس نوشته های این پادشاه مورد مطالعه قرار می گیرد. خدایان و پرستشگاه های عیلامی مذکور در نوشته های شیلهک-اینشوشینک و خویشکاری و ویژگی های هر یک از ایشان بخش عمد? این پژوهش را شکل می دهد. هنگام گفتگو دربار? ایزدان، ریشه شناسی نا...

در دولت‌های نخستین، مهم‌ترین جنبة مشروعیت شاهان، تقدس نهاد شاهی بود که از شاه یک میانجی میان آسمان و زمین می‌ساخت. این تقدس عموماً به دو گونه کسب می‌شد: در گونة نخست، شاهان تجلی خدایان یا از تبار ایشان تلقی می‌شدند و یا به‌عنوان یکی از خدایان پرستیده می‌شدند(شاهی آسمانی). در گونة دوم شاهان هرچند مدعی اشکال پیشین الوهیت نبودند اما خود را برگزیدة خدایان و نمایندة آنان بر روی زمین قلمداد می‌کردند. ...

در پژوهش حاضر به بررسی زبانشناختی و کارکردی ایزد رشن در دین زرتشتی پرداخته شده است. رشن یا رشنو یکی از ایزدان زرتشتی است که در متون فارسی میانه نقش برجسته‌ای به عنوان یکی از سه ایزد داوری روان بر عهده دارد. رشنو در نوشته‌های پارسی میانه به صورت «رشن» با صفت «راست» آمده است. در این مقاله ابتدا اشتقاق ریشه‌شناختی رشنو مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به کارکردهای گوناگون این ایزد و سایر ایزدان هم...

ورود پارسی ها به انشان و حملات مکرر اقوام میانرودان، به ویژه آشور، علیه اقوام و دولت های منطقه، منجر به برقراری روابط دوستانه­ای میان پارسی ها و عیلامی ها در هزاره اول ق. م. و درنتیجه، نفوذ بسیاری از ویژگی­های سیاسی، فرهنگی، نظامی و اداری تمدن عیلام درمیان پارسی ها شد.در این مقاله تلاش شده است تا با کمک منابع میانرودانی، عیلامی، الواح تخت جمشید و پژوهش­های تاریخی، ضمن بررسی روابط میان پارسی ها ...

بی شک ریشه ها و پایه های هنر ایرانی فراتر از هنر هخامنشی است و قدمتی به بلندی تاریخ سکونت انسان درفلات ایران دارد. تمدنهای تاثیر گذار و بزرگی مثل عیلامی، کاسیتی و جیرفتی نمونه های روشنی از وجود پیشینه قوی تمدنی و هنری برای هنر و تمدن دوره هخامنشی هستند. ارتباط های گسترده و دو طرفه آنان با سومریان هم از دوران کهن به اثبات رسیده است. هر چند برخی از تاریخ پژوهان خاستگاه آنان را فلات ایران یا جایی ...

عصر ایلامی (عیلامی)، در مقام بخشی از تاریخ سرزمین ایران، اهمیت بسزایی در مطالعات روشنگرانه دیگر دوره‌های تاریخی، از جمله هخامنشیان، دارد. باورهای اعتقادی عیلامیان، که خود به نوعی تلفیقی از عناصر حاصل از جبر جغرافیایی و همچنین ارتباط فرهنگی با بین‌النهرین و ریشه‌های تاریخی و قومی این مردمان است، در روزگار پس از انقراض واحد سیاسی تحت نام عیلام، نیز همچنان تداوم داشته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ...

رویکرد غالب در مطالعات باستان شناسی پیرامون دوره آغاز عیلامی تاکید زیادی بر چگونگی شکل گیری حکومت های اولیه، بازرگانی و تجارت و به صورت کلی ساختار اداری - سیاسی در محوطه های مربوط به این دوره داشته است. در این میان یکی از داده های حائز اهمیت در این دوره واحد های ساختمانی است که در بسیاری از محوطه های آغز عیلامی از جمله ملیان، یحیی، شوش، تل قضیر، سیلک و قلی درویش شناسایی شده است، اما کمتر مورد...

نقش ­مایه­ ها و نمادها درفرهنگ یک جامعه نقش هویت سازدارندکه امروزه کمترمورد توجه قرار گرفته­ اند. عیلامیان اولین مخترع خالکوبی با هدف نمادگرایی بزرگ ­ترین و مستندترین سند تصویری به منظور شناخت فرهنگ عیلامی را برای نسل‌های بعدی خود بجای گذاشتند. لذا ضرورت دارد نقش­ مایه‌های انسانی عیلامی و  نقوش خالکوبی متداول در منطقه خوزستان را که متأثر از نقش ­مایه ­های عیلامی است را بهتر بشناسیم. مسألۀ این پ...