چکیده دشت گرگان از شرق دریای کاسپی شروع و به جنگل گلستان واقع در شرق استان گلستان منتهی می گردد، در قسمت غربی دشت گرگان رودهایی فصلی یا دائمی وجود دارند که به رودخانه قره سو و گرگانرود پیوسته و به دریای کاسپی سرازیر می شوند و در حاشیه آنها استقراگاه های بشری از دوران پیش از تاریخ تا کنون وجود دارد. مطالعات در غرب دشت گرگان اولین بار توسط دمرگان و سپس در سال 1933 آرنه، باستان شناس سوئدی، بخ...

دشت رامهرمز یکی از سر راست¬ترین راه¬های ارتباطی پیوند دهنده¬ی سرزمین پست خوزستان و سرزمین بلند فارس مرکزی است. این دشت در لبه¬ی سرزمین¬های پست در 16? کیلومتری جنوب-خاوری شوش و 31? کیلومتری شمال¬باختری انشان قرار دارد. دونالد مک¬کان در سال¬های 49 و 1948 تل¬گِسر، در بخش شمال¬غربی دشت رامهرمز، را کاوش کرد. دشت رامهرمز نخستین¬بار در 1969 توسط هنری رایت و الیزابت کارتربه گونه روشمند بررسی شد. نقش را...

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...

یکی از سنت هایی که در شمال غرب و غرب ایران کمتر به آن توجه شده، سنت سفال گری دالما است. این سنت سفالی دارای حوزه ی گسترش وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است، اما اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارش نه چندان مفصل است. در سال 1388 هیأتی به منظور مطالعه و شناسایی، آشنایی با تاریخچه اسکان جوامع انسانی و مطالعه ی الگوهای استقراری از دوره های پیش از تاریخ تا مع...

سیمای باستان­شناسی غرب ایران بیانگر تحولات مهم فرهنگی ـ اجتماعی در طول ادوار مختلف پیش از تاریخ است. این منطقه که رشته­کوه­های زاگرس مرکزی بخش عمدة آن را دربر گرفته است، از اوایل قرن بیستم مورد­ توجه بسیاری از باستان­شناسان قرار گرفته و بررسی و کاوش­های متعددی در آن به انجام رسیده است. در این­ میان دشت­ سرفیروزآباد که در جنوب استان کرمانشاه قرار دارد، به­رغم قابلیت­های زیستـ بوم شناختی به جز در...

دشت رودبارجنوب و ارتفاعات پیرامون آن در جنوب شرق ایران از دیرباز به‌واسطه اقلیم مناسب دارای قابلیت‌های فراوان جهت استقرار جمعیت‌های انسانی بوده است. بررسی­های باستان‌شناسی دشت رودبار جنوب به‌عنوان بخش مهمی از پژوهش­های باستان­شناسی صورت گرفته در حوزه فرهنگی هلیل‌رود در محدوده­ای به وسعت بیش از 6000 کیلومترمربع انجام‌شده که از میان آثار شناسایی‌شده، 53 محوطه آن متعلق به دوره مس‌سنگی بوده است. رو...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقة پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطة باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دورة نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دورة اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

به تازگی سامانه اطلاعات جغرافیایی، به عنوان یک فن آوری برتر، نظر بسیاری از محققان رشته های مختلف به ویژه علوم زمین را در سرتاسر جهان به خود معطوف داشته، همچنین مسئله ی آمایش سرزمین با استفاده از gis امروزه از مباحث اصلی علوم مدیریتی به حساب می آید. در این پروژه سعی در تحلیل پراکندگی محوطه های دوره ی مفرغ متاخر و آهن i و عوامل موثر در شکل گیری آنها نموده ایم. برای این منظور شهرستان گرمی به عنوان...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقه پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطه باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دوره نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دوره اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

ظهور فرهنگ ایلامی و شکل­گیری حکومت در این دوره در جنوب غرب ایران، فارغ از مدارک تاریخی، مسئله­ای است که از منظر مدارک باستان­شناختی در سال­های اخیر چندان موردتوجه قرار نگرفته و صرفاً به یافته­های حاصل از شوش و چند مکان دیگر محدوده مانده است. کاوش­های لایه­نگاری سال­های 1386 تا 1388 در محوطه باستانی سنجر در شمال خوزستان، مدارکی از این دوران را آشکار ساخته که شامل معماری، سفال، مهر و نمونه­هایی جه...