یکی از راه های اثبات آغاز ماه قمری بر طبق روایات اسلامی، بیّنه بر رؤیت هلال است. در این باره بحث می شودمی شود که اگر شاهد یا شاهدانی عادل، در منطقه ای هلال را رؤیت نمودند، شهادت ایشان بر رؤیت، برای سایر مکلّفین، آیا در همه جای زمین قابل تمسّک است یا در بخشی از آن؟ منطوق روایات باب صوم، فاقد هرگونه قید مکانی برای حجیتبیّنه بر رؤیت هلالبوده و اطلاق لفظی آن ها ثابت است. هرچند که به دلیل کرویت زمین، اط...

جایگاه والای بیدل دهلوی در ادبیات عرفانی و معانی و مضامین بلند و ژرف در اشعار او، قابل تفسیر و بررسی است. مقاله ی حاضر  با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه­ای به بررسی دیدگاه بیدل درباره ی منشأ آفرینش و جایگاه انسان در عالم خلقت پرداخته است. در آثار بیدل، اعتقاد به تجلّی خداوند و وحدت وجود و جایگاه انسان کامل در آفرینش جهان، به طور چشمگیری مشهود است. بیدل تمام جهان هستی را تجلّی حضر...

تصوف، افزون بر تثبیت گفتمانی فراگیر در جامعه، رفتارهای اجتماعی خاصی را با خود به همراه داشت. یکی از این رفتارها سفر بود که نقش و کارکرد مهمی در میان صوفیان پیدا کرده بود. سفر که از آن با اصطلاح سیر آفاق (در مقابل سیر انفس) یاد می شود، در پندار نهانگرایان مسلمان و در نگاه نخست، بر گرفته از قرآن وحدیث بود که با انگیزه هایی مانند تبلیغ، زیارت، کسب علم، ریاضت و ... انجام می شد.در بینشی ژرف تر، ساخت...

علاقة برخی شاعران و نویسندگان به استفاده از یک واژة خاص می تواند متضمن معنا و مفهومی پنهان باشد. نظامی گنجه­ای در آثارش (خمسه)، به نسبت دیگر شاعران هم عصرش از واژة «آفاق» زیاد استفاده کرده است.(پنجاه بار) با توجه به اینکه نام همسر محبوب شاعر «آفاق قبچاقی» است که بعد از سرودن مخزن الاسرار با او ازدواج کرده و قبل از سرودن خسرو و شیرین درگذشته است، نویسندگان این مقاله بر این باورند که غم از دست دا...

عطار نیشابوری در مثنوی مصیبت­نامه از شگردهای ادبی خاصی استفاده می­کند تا علاوه بر ملموس­تر ساختن مفاهیم متعالی، نگرش تازه­ای از انسان و جهان بنماید. یکی از این شگردهای ادبی، کاربرد تقابل­های دوگانه در مسیر سالک طریقت است. عطار معتقد است که هیچ معنایی در مسیر طریقت بدون عنصر متقابلش به کمال و حقیقت نمی­رسد؛ به همین دلیل از آغاز تا انجام طریقت، سالک را در دریایی از عناصر متقابل سرگشته می­کند و را...

علاقة برخی شاعران و نویسندگان به استفاده از یک واژة خاص می‌تواند متضمن معنا و مفهومی پنهان باشد. نظامی گنجه‌ای در آثارش (خمسه)، به نسبت دیگر شاعران هم‌عصرش از واژة «آفاق» زیاد استفاده کرده است.(پنجاه بار) با توجه به اینکه نام همسر محبوب شاعر «آفاق قبچاقی» است که بعد از سرودن مخزن الاسرار با او ازدواج کرده و قبل از سرودن خسرو و شیرین درگذشته است، نویسندگان این مقاله بر این باورند که غم از دست دا...

علاقة برخی شاعران و نویسندگان به استفاده از یک واژة خاص می‌تواند متضمن معنا و مفهومی پنهان باشد. نظامی گنجه‌ای در آثارش (خمسه)، به نسبت دیگر شاعران هم‌عصرش از واژة «آفاق» زیاد استفاده کرده است.(پنجاه بار) با توجه به اینکه نام همسر محبوب شاعر «آفاق قبچاقی» است که بعد از سرودن مخزن الاسرار با او ازدواج کرده و قبل از سرودن خسرو و شیرین درگذشته است، نویسندگان این مقاله بر این باورند که غم از دست دا...

سیاحت و سفر از رسوم موّکَد جماعت صوفیان، و مستند به قرآن و حدیث است که با  نام سیر آفاق در مقابل سیر انفس در میان این طایفه شهرت یافته، اهمیت سفر در نزد این نهانگرایان مسلمان تا جایی است که صوفیان نامبرداری چون جنید آن را از ارکان تصوف شمرده اند، سیر آفاق در ظاهر و در نگاهی اجمالی با اهداف و اغراض مشخصی نظیر کسب علم،زیارت،سماع حدیث،ریاضت نفس و غیره، بین ایشان صورت می گرفت، اما به نظر می رسد که ای...

این کوتاه سخن،تلاشی است، البته به قدر بضاعت ، در جهت شناختی عمیق تر از هستی و کشف رموز نهفته در پشت این ظاهر. طبیعت، پدیده و خداوند پدید آورند. این عظیم ترین اثر هنری است باشد که آدمی با درک اینچنین هماهنگی و عظمتی، خویشتن خویش را که جزئی از این طبیعت بیکران است، دریافته و با بیدار شدن ندای درون، در اتحاد با هستی، گام بردارد که نتیجه این اتحاد همانا نیکی و کمال انسانی است و غایت و هدف خلقت نیز ...