دیدگاه نهایی علامه طباطبایی درباره حقیقت توحید، توحید حقیقت وجود است. بر این اساس خداوند متعال تنها مصداق حقیقی وجود است و همه کثرت ها، به کثرت در ظهور و تجلیِ همان حقیقت واحد بازمی گردد. در این دیدگاه مقام ذات الهی منزه از هرگونه تعین مفهومی و مصداقی و فوق هر اسم و حکمی حتی همین تنزه و اطلاق است. ایشان نخستین تعین ذات الهی را اطلاق و صرافت آن می دانند که همان مقام احدیت است و همه تعینات را به س...

   نخستین اصلِ کلامی، فلسفی و عرفانیِ موردِ اجماعِ قاطبه‌ی مسلمانان و جمله‌ی پیروانِ ادیانِ ابراهیمی، اصلِ توحید است که بی‌گمان، باور به این اصلِ خدشه‌ناپذیر، محصولِ حقیقتِ وحدت است که بر سراسرِ هستی، حکمرانی می‌کند؛ لکن این مسأله را نمی‌توان نادیده گرفت که حصولِ معرفتِ تامّ نسبت به این قاعده‌ی متقن و بنیانِ مستحکم، امری به‌مراتب، صعب‌الوصول و دیریاب است و به گواهیِ عقل و نقل، تنها، بهره‌ی اوحدیِّ از اولیای الهی...

چکیده ادبیات دفاع مقدس، گونه های ادبی مختلف و متنوعی را در خود جای داده است. یکی از این گونه های ادبی، خاطره نگاشته است که برخی از این خاطره نگاشته ها، دارای وجوه ادبی هستند که آنها را از دیگر انواع آن، متمایز می کند. حرمان هور که مجموعه خاطره نگاشته ها و یادداشت های شهید احمدرضا احدی می باشد از جمله خاطره نگاشته هایی است که به جهت سرشار بودن از وجوه ادبی، آن را قابل توجه کرده است. اد...

در این رساله تبیین توحید ذاتی و صفاتی از کلام حضرت علی (ع) شده است و از کتب متعددی که کلام عرشی آن حضرت (ع) را دارد، نقل مطالب شده است. و با توجه به اهمیت موضوع توحید این رساله کلام عرشی حضرت امام علی (ع) را در خود جای داده است. نوشتار حاضر کاوشی است پیرامون تبیین توحید ذاتی و صفاتی از کلام حضرت علی (ع) و حاوی مطالبی است که در چند فصل تنظیم شده است، در مباحث مقدماتی این رساله ضرورت، اهمیت، اهد...

وحدت وجود یکی از مهم ترین مدعیات عرفاست که همواره با بحث ها و چالش های فراوانی همراه بوده است. در میان نظام های فلسفی در جهان اسلام، ملاصدرا، که توجه خاصی به آرای عرفانی داشت، بر این باور بود که اولین کسی است که توانسته وحدت وجود را تبیین فلسفی کند. اما بعدها در شرح مراد ملاصدرا اختلافاتی پدید آمد؛ در اینکه وی توانسته بود وحدت تشکیکی وجود را اثبات کند، بحثی نبود، اما بحث بر سر این بود که آیا وح...

یکی از مهمترین و بنیادی ترین نظریه های عرفانی و فلسفی « نظریه وحدت شخصی وجود » است . این واژه خلاصه عرفان نظری است . در این پژوهش سعی و تلاش بر آن بود که در تاریخ اندیشه ایرانی ، در دوره اسلامی ، نظریه وحدت شخصی وجود از دیدگاه دو متفکر حکمت شیعی ، سیدحیدرآملی و صدر المتألهین شیرازی که در واقع دارای اندیشه ای جامع و کامل مسلک حکمای الهی و مشرب عرفا را می باشند ، مطرح گردد . سیدحیدرآملی از حکما...

تأثیر قرآن کریم - با بیش از شش هزار آیه - و احادیث نبوی بر ادب گران سنگ پارسی بر احدی پوشیده نیست و دو منبع گرانمایه ادب پارسی، همواره تأثیری پنهان و آشکار بر آثار ادبی نهاده است. در این مجال، به بررسی تأثیرگذاری آیات قرآنی و احادیث نبوی بر رباعیّات سحابی پرداخته شده است. سحابی از شاعران دوره صفوی است که بیشترین شهرت او به خاطر سرودن رباعیّات بوده است. سحابی بیشترین بهره وری را از آیات قرآنی برده...

برخی صاحب نظران ابن عربی را موسس نظریه وحدت وجود می دانند. با این حال ثابت شده است که این نظریه پیش از او نیز در میان عرفا رواج داشته است. «وحدت وجود» در حقیقت عنوانی است که معرف روح تعالیم وی یعنی وحدت ظاهر و مظهر و خالق و مخلوق است. با اینحال، مطالعه عرفان وی نشان می دهد که وی قائل به دو نوع وحدت است: 1- وحدت ذات که از آن با عنوان احدیت الذات یاد می کند و 2- وحدت الوهیت یا احدیت الکثره. وحدت ...