چکیده قابوس نامه یکی از متون دور? نخستین است که در قرن پنجم هجری به قلم یکی از امیران زیاری، عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن وشمگیر زیاری، به رشت? تحریر درآمده و از همان بدو نگارش، مورد توجّه فارسی زبانان قرار گرفته است؛ لیکن از نظر نکات زبانی و دستوری آن گونه که درخور و شایست? چنین متنی باشد به آن توجّهی نشده است و کمتر کتاب دستوری ( به جز تاریخ زبان فارسی خانلری) می یابیم که از این کتاب ارزش...

در این تحقیق در ابتدا وجه شرطی را از نظر ساختاری بررسی می کنیم. با مقایسه این دو زمان می توان فهمید که طریقه ساخت و استعمال شرط در دو زبان فارسی و فرانسه کاملا متفاوت است. وجه شرط حال در زبان فرانسه از ریشه آینده، یعنی علامت مشخصه –r- و شناسه های ماضی استمراری ساخته می شوند. فعلی به عنوان وجه شرط در زبان فارسی وجود ندارد و می بایست از وجه دیگری به جای شرط استفاده کرد. شرط گذشته در زبان فرانسه ن...

مقالۀ حاضر به بررسی وجه فعل در زبان فارسی اختصاص دارد. در منابع دستور سنتی، فعل را حداقل شامل سه و حداکثر شش وجه دانسته اند. همۀ این منابع سه وجه اخباری، التزامی و امری را پذیرفته و برخی، وجوه دیگری مانند مصدری، شرطی، وصفی و دعایی را نیز ذکر کرده اند؛ اما در این منابع ذکر نشده است که این دسته بندی برپایۀ چه اصلی صورت گرفته و ملاک انتخاب وجه فعل در جملات مختلف چیست. در این مقاله دسته بندی جدیدی ...

مقالۀ حاضر به بررسی وجه فعل در زبان فارسی اختصاص دارد. در منابع دستور سنتی، فعل را حداقل شامل سه و حداکثر شش وجه دانسته اند. همۀ این منابع سه وجه اخباری، التزامی و امری را پذیرفته و برخی، وجوه دیگری مانند مصدری، شرطی، وصفی و دعایی را نیز ذکر کرده اند؛ اما در این منابع ذکر نشده است که این دسته بندی برپایۀ چه اصلی صورت گرفته و ملاک انتخاب وجه فعل در جملات مختلف چیست. در این مقاله دسته بندی جدیدی ...

سلمان هراتی (1338-1365) از شاعران متعهد صاحب سبک معاصر در حوزۀ ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. شعر سلمان زلال و یک دست و در عین حال صادقانه و صمیمی است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است؛ ساده و بی آلایش و دل نشین؛ اما او از شیوه های گوناگونی برای ادبی شدن زبان خود بهره می‏برد. از شگردهایی که سلمان برای ارتقای سطح عادی زبان شعری خویش به سطح ادبی به کار می گیرد استفاده از وجوه گوناگون فعل ...

در این مقاله، به بررسی چند فعل، که شواهدی از آنها در متون کهن فارسی به دست آمده، پرداخته­ام. تا آنجاکه نگارنده اطّلاع دارد، تاکنون دربارة وجه اشتقاق این لغات سخنی گفته نشده است.

بلوچی سرحدّی رایج در منطقۀ گرنچین زیر شاخه ای از بلوچی غربی (رخشانی) است که عناصر ساختواژی مختلفی در ساختار فعل به کار می برد. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ توصیفی همزمانی از ساختار تصریفی فعل در قالب صورت های خودایستا و ناخودایستا در بلوچی سرحدّی گرنچین است. داده های پژوهش از طریق ضبط گفتار آزاد و مصاحبه با 10 گویشور بومی بیسواد با میانگین سنی 50-80 سال گرد آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در...

بررسی­ و مطالعه­ در زمینه ی ساخت­های دستوری در زبان های مختلف، نقش عمده­ای در تحقیقات زبان شناسی و آموزش زبان ایفا می­کند. این پژوهش به منظور بررسی کاربرد «ساخت مجهول» و همچنین «وجه فعل در بندهای متممی» در میان فارسی­آموزان غیرایرانی انجام شده است. در این پژوهش، تولید و درک این نوع جملات در میان دو گروه از فارسی­آموزان سطح پیشرفته با ملیت­های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، متون ن...

وجه، مقوله ای بین حوزه ای در زبان شناسی محسوب می شود که از یک سو با معنی شناسی و کاربردشناسی و از سوی دیگر با حوزه نحو در ارتباط است. وجه، نیروی خارج گزاره است که با استفاده از ابزار زبانی مختلف، صورت بندی می شود. این رساله مقوله وجه را از جنبه نحوی بررسی می کند و بر اساس تأثیر آن در ساختار جمله، فرافکن نقشی وجه، مشخصه های هسته آن و جایگاه آن را در میان سایر فرافکن های نقشی جمله معرفی می کند. ...

در این مقاله، به بررسی چند فعل، که شواهدی از آنها در متون کهن فارسی به دست آمده، پرداخته­ام. تا آنجاکه نگارنده اطّلاع دارد، تاکنون درباره وجه اشتقاق این لغات سخنی گفته نشده است.